Hoe zal een boer in de toekomst nog kunnen boeren tussen alle uitdagingen door?
Groene Kring, de vereniging voor jonge land- en tuinbouwers werkt achter de schermen aan een langetermijnvisie voor de landbouwsector. “De sector is elke dag bezig met de huidige problematiek op te lossen waarbij we oog verliezen op een algemeen toekomstbeeld”, zegt Groene Kring-voorzitter Bram Van Hecke. “Het is aan ons om te denken hoe wij de toekomst willen zien evolueren en welk pad we daarvoor zullen moeten bewandelen. We hopen dat onze visie de leidraad zal worden voor veel beleidsmakers en belanghebbenden.”
“We zien veel uitdagingen en problemen in onze sector”, duidt Van Hecke. “Denk aan MAP7, het stikstofdossier, de pachtwetgeving, de klimaatproblemen, dat zijn allemaal individuele dossiers die ook telkens apart behandeld worden. Maar hoe zal een boer in de toekomst nog tussen al deze uitdagingen kunnen boeren? De plaats voor oplossingen wordt steeds kleiner en een algemene overkoepelende visie ontbreekt.” Om een antwoord hierop te bieden wil Groene Kring werk maken van een integrale toekomstvisie, eentje die gemaakt is door landbouwers zelf. “De visie zal enerzijds een hulp zijn voor onszelf om een beeld voor ogen te hebben waar we concreet naartoe willen, maar zal ook een duidelijk totaalbeeld geven aan de buitenwereld.”
Toekomst bouwen
Begin juni was er een grote toekomst-brainstormdag binnen Groene Kring. “Diverse sprekers stonden op het programma om ons uit te dagen en geïnspireerd te worden”, aldus Maarten Moermans, ondervoorzitter van Groene Kring. “Bij sommige sprekers hielden we ons hart even vast omdat we niet wisten wat hun voordracht teweeg zou brengen bij onze leden. Maar de gesprekken die eruit vloeiden waren constructief en hebben er net voor gezorgd dat we kritisch gingen nadenken. Ook voor de experten was het interessant want via de discussies met jonge boeren werd soms de clash heel duidelijk tussen de wetenschappers en onze dagelijkse realiteit.”
Na de inspiratiesessies gingen de Groene Kring-leden aan de slag. “Met duploblokken in de hand, bouwden we stap voor stap onze ideale maatschappij op een blanco duplo-canvas”, legt Moermans uit. Zo werd het toekomstbeeld figuurlijk zichtbaar en kwamen er gauw enkele grote lijnen naar boven.
Helft van alle Vlaamse akkergronden ligt op 200 meter van natuur
20 februari 2023Krijtlijnen
De eerste krijtlijnen werden op de brainstormdag en op vijf brainstormsessies nadien uitgezet. “Een gestructureerde, goede ruimtelijke ordening in de toekomst bleek een heel belangrijke zaak te zijn voor bijna al onze leden”, zegt Van Hecke. “De verschillende maatschappelijke functies op de juiste plaats op de kaart zetten waardoor er ruimte genoeg is voor iedereen, ook voor de boeren, is essentieel voor onze boerentoekomst. Toegang tot grond is hierbij zeer belangrijk.”
“Er wordt van jonge boeren ook vaak gedacht dat ze enkel aan hun inkomen denken en milieu er voor hen niet toe doet. Maar ik kan je verzekeren dat ook wij met natuur en milieu bezig zijn. Iedereen tekende in zijn ideale maatschappij kleine landschapselementen, oplossingen om akkervogels te beschermen en bossen in de vorm van recreatieruimte; allemaal uiteraard in evenwicht met de landbouwsector”, aldus Van Hecke. “Zo werden de bossen niet verspreid over de landbouwgebieden maar gecentraliseerd naar de stadsrand, waar er plaats voor is. Ook voorzagen de leden plaatsen die minder geschikt waren intensieve landbouw waar bijvoorbeeld aan natuurinsclusieve landbouw gedaan kan worden. Hierbij is een goede ruimtelijke ordening zeer belangrijk.”
Ook het belang van onderwijs over voedsel kwam erg naar voren tijdens de opbouw van de ideale toekomstige landbouwsector. “Consumenten weten niet meer wat op hun bord ligt en van waar al dat voedsel komt. De maatschappij en landbouw zijn uit elkaar aan het groeien”, zegt Van Hecke. “In de toekomst vinden we dat landbouwbedrijven veel meer aanwezig moet zijn in scholen, en ook scholen moeten meer over de vloer komen bij landbouwbedrijven.”
“Daarnaast zijn we er ook van overtuigd dat landbouwers in de toekomst meer zullen diversifiëren en bijvoorbeeld niet enkel nog een voedingsproducent zal zijn, maar ook een energieproducent”, voegt Moermans toe. “Hierdoor zullen landbouwbedrijven in eerste instantie autonoom worden en kunnen hun energieoverschotten gebruikt worden door de lokale maatschappij.”
Wat ons betreft mag de volgende beleidsnota van de minister van Landbouw, gewoonweg onze visie worden
Stip op de horizon
De jonge landbouwers van Groene Kring kiezen er met opzet voor om te vertrekken vanuit een utopie. “We gaan voor een ideaalbeeld dat je op vandaag niet kan voorstellen. Als je dit niet doet, kom je zeer rap vast te zitten in de huidige problematiek. We willen echter verder kijken dan vandaag en morgen”, duidt Van Hecke. “Deze utopie is dan ook nodig als een stip aan de horizon om te weten welke weg we moeten uitwandelen. Enkel met die stip kunnen we beleidsmakers en andere belanghebbenden inspireren.”
De weg naar de stip zal nu verder concreet gemaakt worden binnenin Groene Kring. De komende maanden zullen jonge boeren hun visie duidelijker en gedetailleerder maken en zullen ze bijgestaan worden door experts. “We laten ons begeleiden door experts maar het zijn onze leden die aan het stuur zitten”, benadrukt Van Hecke. “Ook zal er een wisselwerking zijn met Boerenbond die gelijktijdig bezig is met een strategiecyclus. Zo bekomen we een visie die gedragen is binnen de landbouwsector.”
Groene Kring mikt op maart om hun toekomstvisie naar buiten te brengen. “Wat ons betreft mag de volgende beleidsnota van de minister van Landbouw, gewoonweg onze visie worden.”
Bron: Eigen berichtgeving
