Het bio-rund: de kip of het ei

Naar aanleiding van de Bioweek verscheen er vorige week het artikel met de wat ongelukkige kop “Biologische rundveehouderij heeft geen verdienmodel” in VILT. Hoewel de landbouwer in kwestie een aantal keer terecht de vinger op de wonde legt in zijn bedrijfsvoering, vraagt een dergelijke veralgemening ook om nuancering. BioZktBoer heeft als opdracht om (potentiële) land- en tuinbouwers correct te informeren over de omschakeling naar biologische productie. Dat willen we met dit opiniestuk dan ook doen.

In de uitbouw van een duurzame keten zijn continuïteit en kwaliteit van het aanbod belangrijke pijlers. Voor heel wat Vlaamse biobedrijven is vleesproductie een onderdeel van een eerder diverse bedrijfsvoering, vaak gericht op natuurbeheer en Korte Ketens. In de podcastreeks Stappen Naar Bio legt Johan Christiaens van Hierford bijvoorbeeld uit hoe dat voor zijn bedrijf werkt.

In de vele diepte-interviews die onderzoekers van ILVO en UGent voerden in het kader van de “Praktijkgids voor  de Biologische Vleesveehouderij” kwam een grote diversiteit in rassenkeuze, fok- en voederstrategieën op bestaande bio vleesveebedrijven in Vlaanderen als rode draad naar voor. Hun warme aanbeveling om het aanbod aan biologisch vleesvee te stroomlijnen via een ProducentenOrganisatie gericht op een gezamenlijke afzet vond tot op vandaag echter nog geen gehoor. Vanuit diverse programma’s stimuleert de Vlaamse overheid tot op vandaag ook in de op- en uitbouw van potentiële meerwaardeketens. Enkel het initiatief bleef uit…

Dat er geen markt zou zijn voor biologisch rundsvlees is echter wat te kort door de bocht. De vraag naar biovlees van lokale herkomst is er immers wel. De discussie over het verdienmodel van bio voor vleesveehouderij is ook een kip-of-ei-discussie. Wie beweegt er als eerste?

Wat we vandaag met zekerheid weten, is dat de klassieke supermarkt, uitgedrukt in euro’s omzet, nog steeds het favoriete aankoopkanaal wanneer er bio wordt gekocht. Samen met hard discount tekenen zij vandaag voor meer dan de helft van de biomarkt. Dat is markt die we vandaag in Vlaanderen laten liggen. Deze marktkanalen vragen immers een stabiele en georganiseerde keten en worden vanuit Vlaanderen vandaag dus niet bediend.

Vlaams biologisch vleesveehouders kunnen kiezen om zich aan te sluiten bij Waalse coöperatieven die ondertussen wel een duurzame relatie met retailers hebben weten uit te bouwen. Ook in deze relaties is uiteraard nog verbetering mogelijk, maar de start is er in ieder geval gemaakt. Bij de noorderburen toont De Groene Weg, een zelfstandig dochteronderneming van Vion Food Group, al meer dan veertig jaar dat een georganiseerde keten van biologisch vlees mogelijk is.

In een divers landbouwmodel heeft biologische productie zijn plaats verworven. Met hulp vanuit de samenleving, waarin verschillende consumenten en ketenpartners wel degelijk een rol kunnen en willen spelen in het verduurzamen van het voedselsysteem, is er ook ruimte voor omschakeling naar bio. Met alle respect voor de pioniers van weleer, als het ons in Vlaanderen menens is met de 5*5%-groeistrategie voor bio bergen we defaitistische ideeën over consumentengedrag maar beter op en steken we energie in het herdenken van lange en korte ketens en nieuwe allianties met de diverse stakeholders rondom het landbouwbedrijf.

Met dit opiniestuk wil de auteur een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. 

De auteur:

Bart Thoelen is Consulent Bio Omschakeling bij Bio zoekt Boer, een gezamenlijk project van Boerenbond, ABS en BioForum.

Interesse of meer weten? Het eerstelijnsadvies van BioZktBoer is op maat en kosteloos voor (potentiële) land- en tuinbouwers. Boek je afspraak per mail op info@biozoektboer.be