Groentesector ziet omzet stijgen met 12%

Uit de jaarlijkse raming van Boerenbond blijkt dat de omzet van groenten stijgt met 12 procent, dankzij de prijsstijgingen op de versmarkt. Bijna overal worden productiestijgingen genoteerd, al kan de droogte van de tweede jaarhelft nog roet in het eten gooien. Over het algemeen evolueren de prijzen in gunstige richting. Maar de rentabiliteitsbarometer voor openluchtgroenten verslechtert door recente prijsdalingen voor prei en bloemkool. De barometer voor glasgroenten verbetert dan weer door gunstige prijzen voor tomaten, paprika en komkommeren die voor witloof daalt tot het gemiddelde.

De gegevens over volumes en prijzen van de eerste 7 maanden van 2019 voor groenten die via de veilingen verhandeld werden, wijzen op een globale omzetstijging met 15 procent ten opzichte van de eerste 7 maanden van 2018.

 

Op te merken valt dat de producties van een aantal openluchtteelten hoger liggen dan in het zeer droge jaar 2018. Dit geldt in elk geval voor de vroege teelten (erwten, spinazie, vroege prei, bloemkolen 1ste vrucht) die reeds geoogst werden. Voor de latere teelten wordt de sector voor het 2de opeenvolgende jaar geconfronteerd met een grote droogte, voornamelijk in West-Vlaanderen. Voor de teelten die nog op het veld staan heerst vandaag grote onzekerheid.

 

De totale productie van openluchtgroenten die via de veilingen verhandeld wordt (versmarkt) bleef in de eerste 7 maanden van 2019 stabiel tegenover dezelfde periode van 2018. Voor prei en bloemkolen werden wel licht grotere volumes in de veilingen aangeleverd, maar vooral de prijzen in de maanden mei en juni deden het goed omwille van een gestegen buitenlandse vraag, die verklaard wordt door lagere producties in de ons omringende landen. Intussen zijn vanaf augustus de prijzen wel gedaald. De globale omzet van openluchtgroenten bestemd voor de versmarkt steeg door de sterke prijsvorming in de eerste jaarhelft in 2019 met 32 procent tegenover 2018.

 

De globale productie van de glasgroenten steeg in de eerste 7 maanden van 2019 met 3,4 procent ten opzichte van 2018. Deze stijging is vooral een gevolg van productiestijgingen voor tomaten, paprika en komkommers. De prijzen van de glasgroenten bleven globaal onveranderd tegenover 2018, al moet gezegd worden dat er uiteenlopende evoluties zijn al naargelang van het product. Zo waren er behoorlijke prijsstijgingen voor tomaten, terwijl de prijzen van kropsla en komkommers terugliepen. De globale omzet van glasgroenten steeg met 3,4 procent tegenover 2018.

 

De industriegroenten, die onder contract geteeld worden, ondergingen in 2018 de gevolgen van de ernstige droogte. In 2019 worden voor de vroege geoogste teelten stijgende opbrengsten genoteerd. Erwten vormen daarbij een uitschieter met opbrengsten die zo’n 20 procent hoger liggen dan in 2018, maar ook bij spinazie (+12%) en prei (+7,5%) werden tot nu toe opbrengststijgingen opgetekend. Voor de teelten die nog geoogst moeten worden is dringend regen nodig. Dit geldt zeker voor West-Vlaanderen. Bij het uitblijven van regen, kunnen de opbrengsten nog erg tegenvallen. Zo bijvoorbeeld moet herfstprei nog geoogst worden en die staat er voorlopig niet goed bij.

 

Het globale Vlaamse areaal industriegroenten daalde in 2019 licht (-1%) tegenover 2018, vooral door terugval van het areaal bonen (-22,6%), bloemkool (-7%), erwten (-3.5%) en wortelen (-3.2%). Enkel het areaal prei en spruiten kende een toename. Voor de meeste producten stegen de contractprijzen. Enkel voor spinazie, wortelen en bloemkolen 2de vrucht bleven de prijzen onveranderd. De contractprijzen lagen gemiddeld 3,5 procent hoger dan in 2018. Globaal zal de omzet van industriegroenten in 2019 naar schatting 7,8 procent stijgen ten opzichte van 2018. Een verdere stijging van de contractprijzen is absoluut noodzakelijk omwille van de toenemende kosten door extremer wordende weersomstandigheden (zoals droogte) waardoor beregening moet ingezet worden en door de verder oplopende kosten voor zaaizaad, plantmateriaal en gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien is het vinden van en werken met goed personeel een grote uitdaging.

 

Rentabiliteitsbarometer openluchtgroenten verslechtert door recente prijsdalingen voor prei en bloemkool

 

Sedert 2018 berekent Boerenbond een rentabiliteitsbarometer voor openluchtgroenten die via de veilingen gecommercialiseerd worden. Deze barometer wordt becijferd voor een korf van producten, met name prei, bloemkool, rode en witte kool, savooikool en courgettes. Er wordt op basis van de veilingaanvoeren en gemiddelde maand- en kwartaalprijzen voor deze groenten een omzet op Vlaams niveau berekend. De directe kosten voor de beschouwde groenten zijn afkomstig van de boerenbond Tiber boekhoudingen.

Omwille van de grote prijsvolatiliteit voor verse groenten, vertoont de rentabiliteitsbarometer grote schommelingen. De extreme weersomstandigheden in 2016 (overvloedige regenval) leidden tot een bovengemiddelde prijsvorming voor de meeste openluchtgroenten. Vanaf midden 2018 steeg de rentabiliteitsbarometer (lagere opbrengsten en betere prijzen door de droogte). De stijging hield aan tot en met het eerste kwartaal van 2019. Vanaf het 2de kwartaal van 2019 stellen we een lichte daling vast. In het 3de kwartaal nam de rentabiliteitsindex van openluchtgroenten een gevoelige duik en komt daardoor op het niveau van het meerjarig gemiddelde. Deze terugloop is een gevolg van recente gevoelige prijsdalingen voor prei en bloemkool en in mindere mate voor andere koolsoorten.

 

Rentabiliteitsbarometer voor glasgroenten verbetert door gunstige prijzen voor tomaten, paprika en komkommer in de zomerperiode

 

Deze barometer wordt naar analogie van de rentabiliteitsbarometer voor openluchtgroenten becijferd voor een korf van producten, namelijk tomaten, serresla, paprika en komkommer. Er wordt eveneens gewerkt op basis van de veilingaanvoeren en gemiddelde maand- en kwartaalprijzen voor deze groenten. De directe kosten voor deze groenten zijn afkomstig van de Boerenbond Tiber boekhoudingen.

Na een stijging in het voorjaar 2018 daalde de rentabiliteitsindex in de zomermaanden van 2018 tot het gemiddelde van de periode 2014-2018. Verklaring is de hitte van 2018, waardoor voornamelijk het aanbod van tomaten op korte termijn zeer sterk steeg, met prijsdalingen voor gevolg. De voorbije maanden is de rentabiliteitsindex verbeterd. De stijging wordt nagenoeg volledig verklaard door de hogere volumes en goede prijzen van tomaten in de maanden juli en augustus van 2019. Tevens was ook de prijsvorming voor paprika, kropsla en komkommers behoorlijk.

 

Rentabiliteitsbarometer voor witloof daalt tot het gemiddelde

 

Ook voor witloof berekende Boerenbond een rentabiliteitsbarometer. In tegenstelling tot de periode 2011 tot en met 2014, kent de barometer sedert 2015 een stabiel verloop. In de voorbije jaren 2016, 2017 en in de eerste 8 maanden van 2018 situeerde de rentabiliteit zich op het gemiddelde van de periode 2014 t/m 2018. In het 2de kwartaal van 2019 verbeterde de rentabiliteitsbarometer aanzienlijk, maar vanaf juli 2019 sloeg de situatie om als gevolg van een zwakkere prijsvorming.