Golf van uitbraken vogelgriep in Nederland, maar ergste mogelijk voorbij?
Nederland wordt geteisterd door verschillende uitbraken van het vogelgriepvirus. Vijf bedrijven moesten op enkele dagen tijd geruimd worden. Alhoewel de situatie aanvankelijk zorgwekkend was, lijkt zij inmiddels onder controle. Dat stelt de sectororganisatie Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP). Dat zou een zorg minder zijn voor de Nederlandse pluimveehouderij die momenteel gebukt gaat onder de torenhoge voerkosten, waardoor sommige stallen leeg blijven. Dat lijkt in Vlaanderen nog niet het geval. Ook de vogelgriepsituatie is in Vlaanderen beter onder controle. Een versoepeling en het einde van de ophokplicht lonkt zelfs.
De Gelderse vallei, het epicentrum van de Nederlandse pluimveehouderij, werd dit weekend opgeschrikt met een serie aan uitbraken van het vogelgriepvirus. Sinds medio april waart het virus er al rond. “Dit weekend zijn er op enkele dagen tijd vijf bedrijven geruimd”, vertelt Bart-Jan Oplaat, voorzitter van de sectororganisatie Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP). Het gaat hierbij om 300.0000 kippen. De Gelderse vallei – de streek rond Barneveld waar een kippenras naar vernoemd is – staat bekend als het meest pluimveedichte gebied van Nederland.
In navolging op de uitbraken waren de pluimveehouders in Nederland korte tijd in paniek. Ook in ons land bestonden (en bestaan) er zorgen. “Onze pluimveehouderij heeft ook nauwe contacten met de getroffen zone. Het is erg belangrijk dat de vierdagenregel voor personen en vervoersmiddelen strikt wordt toegepast en dat de bioveiligheidsmaatregelen door iedereen die op pluimveebedrijven komt zonder uitzondering worden nageleefd”, liet Boerenbond weten aan zijn leden.
Heel even gingen de gedachten naar 2003. Toen hadden we een enorme uitbraak van het vogelgriepvirus in Nederland en zijn er uiteindelijk 30 miljoen kippen geruimd
Oplaat kreeg zelfs even flashbacks naar 2003. “Toen hadden we een enorme uitbraak en zijn er uiteindelijk 30 miljoen kippen geruimd.” Hij geeft aan dat de rust enkele dagen later weer enigszins is teruggekeerd. “Sinds het weekend zijn er geen nieuwe meldingen waardoor we mogelijk kunnen stellen dat het om een lokale brandhaard gaat.”
Oplaat geeft aan dat de procedure rond bioveiligheid erg verbeterd is in vergelijking met 2003. Een professionalisering van het ruimen, de ophokplicht en tal van bioveiligheidsmaatregelen hebben het gevaar van verspreiding van het virus sterk verminderd volgens hem. “Destijds werden de geruimde kippen met een shovel in vrachtwagen geladen en het zand dat daarbij mee opgeschept werd, waaide onderweg weg. Op die manier kon het virus zich makkelijker opnieuw verspreiden.”
De Fransen hebben een soortgelijke tragedie niet meegemaakt en hebben dus ook de bijhorende lessen niet geleerd. Dat verklaart volgens hem waarom het virus zich daar wel sterk heeft kunnen verspreiden de voorbije tijd. “Omdat zij het niet meegemaakt hebben in 2003, hebben zij nog niet dezelfde maatregelen genomen op het gebied van bioveiligheid.” Vlaanderen doet het wat dat betreft beter, stelt de belangenvertegenwoordiger.
Mogelijk versoepelingen in België
In Vlaanderen lijkt de situatie redelijk onder controle. Er is al een tijdje geen uitbraak meer vastgesteld en vrijdag zal de laatste zone opgeheven worden in Meulebeke. “Dan zijn we zonevrij en kunnen er versoepelingen worden doorgevoerd. Misschien zelfs het opheffen van de ophokplicht”, vertelt Martijn Chombaere van de Landsbond Pluimvee.
Alhoewel de situatie onder controle lijkt, baart de uitbraak in Nederland hem wel degelijk zorgen. “De dreiging van het vogelgriepvirus ligt normaal tussen de najaarstrek en de voorjaarstrek als vogels uit Siberië zich in ons land bevinden. Normaal gezien zouden we nu in een virusvrij seizoen moeten zitten, maar het geval in Nederland duidt er misschien op dat deze virusvrije periode niet langer bestaat.”
De vogelgriep is overigens niet het enige probleem van de pluimveehouderij. Ook de ophokplicht – indirect verbonden aan het vogelgriepvirus – kost de sector veel geld. Sinds oktober 2021 is er een ophokplicht van kracht in Nederland. Zestien weken later wordt de status van de vrije-uitloopeieren teruggeschaald naar 'scharrelei'. “Daardoor lopen pluimveehouders 3 cent per ei mis, wat voor een gemiddelde vrije-uitloopboerderij een verlies van 3.000 euro per week betekent”, vertelt Oplaat.
Daarnaast speelt ook het probleem van stijgende energiekosten en vooral voerkosten. “De prijs van tarwe is gestegen van 180 euro per ton naar 400 euro per ton. Daardoor swingen de kosten voor pluimveehouders de pan uit en gaat er veel meer kapitaal in hun stal zitten”, vertelt Oplaat die aangeeft dat er om deze reden pluimveehouders zijn die niet langer kippen opzetten. “Dat zien we sinds maart onder enkele leden. Door de hoge voerkosten kunnen pluimveehouders geen marges meer maken en zijn er leden die niet opzetten.”
Zo ver is de situatie in Vlaanderen nog niet, reageert Chombaere. “In Vlaanderen stijgt de vleesprijs al een tijdje. Deze stijging is voldoende om de hogere voerkosten te compenseren.”
Bron: Eigen berichtgeving
In samenwerking met: Nieuwe Oogst
