Hof van Cassatie redt stad Gent in grondendeal Huts
nieuwsDe grondenverkoop van stad Gent aan de Antwerpse havenbaas Fernand Huts staat niet langer op de helling. In 2016 heeft de stad 450 hectare landbouwgrond in Zeeuws-Vlaanderen verkocht voor 17,5 miljoen euro, sterk onder de geschatte waarde. Een landbouwerskoppel dat ook in de gronden geïnteresseerd was, vond de transactie verdoken staatssteun. De boeren kregen gelijk bij het Hof van Beroep, maar het Hof van Cassatie maakt deze uitspraak ongedaan.
De uitspraak van het Hof van Cassatie redt het hachje van het Gentse stadsbestuur. In 2022 heeft het Hof van Beroep immers de grondenverkoop van stad Gent aan Fernand Huts nietig verklaard. Dat bracht de stad in een lastig parket, temeer omdat Huts reeds een aanzienlijk deel van de gronden had doorverkocht. Nu de nietigverklaring van de verkoop ongedaan is gemaakt, moet stad Gent geen miljoenen terugbetalen en moet het dus ook niet op zoek naar nieuwe kopers voor de gronden.
Onder de prijs verkocht
De betwiste transactie betreft 450 hectare landbouwgrond in Zeeuws-Vlaanderen, die in 2016 voor 17,5 miljoen euro werd verkocht. Een koopje voor Huts, want een taxatieverslag had de waarde van de gronden geschat op ruim 20 miljoen euro. De koper was de Luxemburgse vennootschap Bijloke BV, eigendom van de Antwerpse industrieel Fernand Huts.
Een Belgisch landbouwerskoppel vond deze verkoop niet pluis en tekende verzet aan. Het koppel had ook interesse in een deel van de gronden, maar niet in de volledige oppervlakte. Stad Gent had de 79 percelen echter in één lot aangeboden. De boeren voerden aan dat de verkoop discriminerend georganiseerd was en enkel toegankelijk was voor uitzonderlijk vermogende partijen.
Terechte verkoopspraktijken?
Het Hof van Beroep volgde de argumentatie van de boeren en oordeelde in eerste instantie dat het OCMW van Gent een fout had gemaakt bij de verkoop. De rechtbank stelde dat er onvoldoende marktgericht onderzoek was gedaan naar alternatieve verkoopstrategieën, zoals het opsplitsen van de percelen.
Dit was een probleem voor stad Gent. De vernietiging van de verkoop impliceerde dat Bijloke BV de gronden moest teruggeven aan het OCMW, dat op zijn beurt de verkoopprijs moest terugbetalen. De terugbetaling van de verkoopprijs aan Bijloke BV zou een zware financiële last betekenen voor een stad die al een zware budgettaire inspanning had aangekondigd.
Schadeclaims ontlopen
Een bijkomende moeilijkheid is dat vele percelen intussen al zijn doorverkocht. De gronden terugvorderen zou dus niet zonder slag of stoot gebeuren. Bovendien zouden de nieuwe eigenaars van de doorverkochte percelen schadeclaims kunnen indienen, wat de situatie bij een nietigverklaring verder had bemoeilijkt.
Daarnaast had een definitieve nietigverklaring van de verkoop ertoe geleid dat het OCMW een nieuwe verkoopprocedure moest organiseren, met waarschijnlijk strengere voorwaarden om juridische betwistingen te voorkomen. Dit had een langere doorlooptijd met zich meegebracht, wat kon leiden tot onzekerheid over het beheer en het gebruik van de gronden.
Wordt vervolgd
Het stadsbestuur van Gent was het dus niet eens met deze nietigverklaring van de verkoop, en heeft nu gelijk gehaald bij het Hof van Cassatie. Nu dat hof de eerdere uitspraak heeft vernietigd, blijft de verkoop voorlopig overeind en blijft de eigendom van de gronden bij Bijloke BV. Of dit einde verhaal is, valt af te wachten. De stad Gent analyseert momenteel de impact van de uitspraak en wacht de eventuele verdere juridische stappen van de betrokken partijen af.
Landbouwerskoppel Pieter Van Poucke en Annelies Marchand (foto) van biohoeve De Vierklaver in Lokeren bekijkt wat de volgende stap kan zijn. "Het vonnis is zeer technisch, maar we begrijpen eruit dat men het niet voldoende bewezen acht dat er sprake is van staatssteun", zegt Marchand. "Ondanks de drie taxatieverslagen die het verschil tonen tussen geschatte waarde en de effectieve aankoopprijs waaraan de gronden zijn verkocht."
De boeren lijken niet meteen van plan om op te geven. "De bal ligt terug in ieders kamp", zegt Marchand. "Als een vonnis gecasseerd wordt, kan men naar het hof van beroep in een andere provincie. In dit geval het hof van beroep van Antwerpen. We bekijken met onze advocaat wat wij gaan doen."
Gewetenskwestie
Marchand noemt de zaak een gewetenskwestie. "We vinden het zeer jammer, zeker in het licht van de grondenstrategie van stad Gent die sinds de verkiezingen aanzienlijk veranderd is. Gent heeft het moratorium op de verkoop van de eigen landbouwgronden naar de vuilbak verwezen. De stad moet 120 miljoen euro besparen, dat is niet niets, en om dat te doen, willen ze opnieuw gronden verkopen. De toegankelijkheid van publieke landbouwgronden voor landbouwers staat opnieuw op losse schroeven."
De toegankelijkheid van publieke landbouwgronden voor landbouwers staat opnieuw op losse schroeven
Marchand vindt dat stad Gent dus ook geen duidelijke visie heeft over het gebruik van publieke gronden. "Landbouwgrond staat vandaag meer en meer onder druk", zegt ze. "Deze gronden worden van oudsher door de landbouw gebruikt. Als een stad alles in de uitverkoop zet, kan men er nu geld uit halen. Maar eens die grond verkocht is, is hij weg. Dus wat dan met de volgende generaties? We kunnen niet kwaad zijn op BV Bijloke of Fernand Huts. Zij kregen de kans op een mooie deal bij de stad Gent, en zijn daarop ingegaan. Maar we zijn wel kwaad op Gent. We hadden gehoopt dat de stad met een klein beetje beleidsvisie zou handelen. De Gentse voedselstrategie staat vandaag zeer laag op de agenda. Zeg maar, onderaan."
Bron: Belga, eigen berichtgeving
