Genetische diversiteit Belgisch Melkschaap in gevaar

“De effectieve populatiegrootte van het Belgisch Melkschaap gaat achteruit”, zegt Roel Meyermans, onderzoeker in de onderzoeksgroep voor Huisdierengenetica van de KU Leuven. Op basis van de gegevens uit de databank van Kleine Herkauwers Vlaanderen vzw telde Vlaanderen in 2017 ongeveer 200 geregistreerde ooien, maar in genetische termen gaat het maar om 23 tot 24 verschillende dieren. “Melkschapen zijn allemaal neven en nichten van elkaar, zo zou je het kunnen stellen. Het ras is momenteel genetisch bedreigd en het verlies aan genetische diversiteit moet minstens tot stilstand komen.”

Het Belgisch Melkschaap is door zijn opvallende raskenmerken gemakkelijk te herkennen. Het schaap is fijn gebouwd, vrij groot en staat hoog op zijn poten. Daarnaast heeft het een typisch onbewolde rattenstaart, een onbewolde buik en een grote, gezonde uier. De dieren hebben goede moedereigenschappen en geven vette proteïnerijke melk. Het Belgisch Melkschaap is daarom een interessant ras voor schapenmelkers. Desondanks daalt het aantal schapenhouders en ieder jaar worden er minder lammeren geboren. Dit brengt de genetische diversiteit van het ras in gevaar.

“De genetische populatie van het Belgisch Melkschaap is te klein”, verklaart onderzoeker Roel Meyermans. “Een gezonde populatie moet genetisch bekeken uit minstens 100 verschillende dieren bestaan, bij het Belgisch Melkschaap zijn dat er maar 23 tot 24. De inteeltgraad van ras is te hoog en blijft ieder jaar stijgen. De dieren delen gemiddeld 10 tot 12 procent van hun DNA met elkaar.” Volgens keuringsverslagen is het Belgische Melkschaap wel nog altijd even groot en geeft het nog altijd even veel melk. Er zijn voorlopig dus geen signalen van afwijkingen. Zolang het ras gezond blijft is er geen reden tot paniek.

“Het verlies aan genetische diversiteit is reëel en het zet de deur open voor erfelijke aandoeningen. Genetische defecten kunnen zich snel over de populatie verspreiden. Het is belangrijk dat fokkers hiervan op de hoogte zijn. Om de gezondheid van het ras te verzekeren zou de genetische populatie moeten verdubbelen, tot minstens 50 genetisch verschillende dieren”, zegt Roel Meyermans. “Er worden op dit moment nieuwe initiatieven opgezet om samen met de schapenhouders, Kleine Herkauwers Vlaanderen vzw en het Departement Landbouw en Visserij, de toekomst van het ras veilig te stellen. Hopelijk worden er de volgende jaren dan meer lammetjes van het Belgisch Melkschaap geboren met een lagere inteeltgraad.”

Meer info: Onderzoeksgroep voor Huisdiergenetica KU Leuven