“Ga terug naar start”: Ganzenbordspel drukt Vlaamse onderhandelaars met neus op realiteit van landbouwers

Martelarenplein

‘Opgekocht door de overheid: je akker werd bos! Ga 1 vakje terug’. Of: ‘Onbetrouwbaar beleid: je kinderen willen je bedrijf niet overnemen! Ga terug naar start’. Soms was er ook goed nieuws: ‘Je hebt hard gewerkt! Ga twee vakjes vooruit’. Maar dat duurde nooit lang: ‘Looptijd vergunning tien jaar ingekort! Ga 10 vakjes terug’ of ‘Tijd voor onnodige administratieve rompslomp! Sla een beurt over’. Het waren vele hindernissen die de deelnemers tijdens het spel ganzenbord tegenkwamen in hun strijd om als eerste aan de eindmeet te geraken.

Dat reuzegroot ganzenbord stond opgesteld op het Martelarenplein, vlak voor de ambtswoning van de Vlaamse minister-president, dat dezer dagen fungeert als hoofdkwartier voor Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA). Daar ging normaal gezien woensdag onderhandeld worden over de zogenaamde landingsnota van de formateur. Maar de kritiek op deze compromistekst van de andere twee partijen, Vooruit en cd&v, was niet mals. Diependaele werd terug naar af gestuurd en ten vroegste donderdag zullen er opnieuw bilaterale gesprekken plaatsvinden.

"Deprimerend spel"

Ondanks het uitstel van de onderhandelingen waagden cd&v-voorzitter Sammy Mahdi, Vlaams landbouwminister Jo Brouns (cd&v) en Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) zich aan een spelletje. “Behoorlijk deprimerend”, moesten Brouns en Mahdi toegeven. “Maar dat is het natuurlijk ook voor veel landbouwers”, beseft Mahdi. Volgens hem moet de Vlaamse regering zorgen voor rechtszekerheid voor elke ondernemer en dus ook voor landbouwers. Evolueren naar een stikstofemissiemodel maakt daar in zijn ogen onderdeel van uit. “Dit spel geeft duidelijk aan dat landbouwers heel vaak geconfronteerd worden met moeilijkheden op het terrein die wij moeten wegwerken.”

In detail over de lopende onderhandelingen wilde Mahdi niet gaan. “Er zijn verschillende thema’s die voor ons belangrijk zijn: ondernemerschap, landbouw, welzijn en onderwijs. Wat over die thema’s in de nota van de formateur staat, is vandaag voor ons onvoldoende.” Dat cd&v Diependaele terug naar start heeft gestuurd, vond Mahdi wat straf uitgedrukt. “Maar het is aan de formateur om de prioriteiten van de drie onderhandelende partijen te bundelen. Als er respect is voor elkaar en aandacht voor de prioriteiten van de ander, dan kan het snel vooruitgaan.”

"Afspraken niet steeds ter discussie stellen"

Minister Weyts zei na afloop dat hij begrijpt dat er obstakels zijn voor landbouwers. “Ik begrijp dat ze een duurzame en rechtszekere toekomst vragen. Net daarom hebben wij een landbouwakkoord en een stikstofakkoord gesloten en dat willen we ook gehonoreerd zien”, stelt hij. Daarbij mag er volgens hem niet over één nacht ijs gegaan worden. “Het meest duidelijke signaal van duurzaamheid en rechtszekerheid is juist ervoor zorgen dat niet elk akkoord wordt opengebroken of opgeblazen. Als we alles wat is overeengekomen opnieuw ter discussie stellen, dan is dat juist een teken van onzekerheid en onduidelijkheid.” Hij heeft naar eigen zeggen nota genomen van de commentaar die er is gekomen op de compromistekst van de formateur. “Ik kan daar ronkende verklaringen over afleggen, maar dat ga ik niet doen. Zo breng je een akkoord niet korter bij.”

Dagelijkse realiteit

Voorzitter Ceyssens hoopt dat de boodschap die Boerenbond met deze ludieke actie heeft willen meegeven, duidelijk is. “Voor landbouwers zijn de obstakels op hun traject geen spel, maar een dagelijkse realiteit. De Vlaamse onderhandelaars schrijven vandaag aan de teksten die de toekomst van de landbouwers bepalen.” Boerenbond vraagt dat er een werkbaar stikstofdecreet komt, dat de toegang tot landbouwgrond verzekerd blijft en dat er rechtszekere vergunningen kunnen worden afgeleverd. Tegelijk moet bijkomende administratieve regeldruk en kalenderlandbouw overboord worden gegooid. “Het is tijd dat de onderhandelaars constructief naar oplossingen zoeken en onze landbouw als strategische sector erkennen”, benadrukt Ceyssens.

Voorzitter van Groene Kring, Justine Arkens, wees erop dat het niet de eerste keer is dat jonge boeren op het Martelarenplein staan. “We hebben al meermaals onze stem laten horen bij de Vlaamse regering. Wij staan hier nu opnieuw om aan de onderhandelaars te vragen om een antwoord te formuleren op de uitdagingen waarmee wij vandaag geconfronteerd worden. Neem dat mee in het regeerakkoord, zodat we vooruit kunnen, zodat we een toekomst hebben, zodat we perspectief hebben", aldus nog Arkens.