Frankrijk en Polen komen over de brug met steun voor varkenshouders
nieuwsNa Nederland, Duitsland en Wallonië gaan nu ook Frankrijk en Polen hun noodlijdende varkenshouders ondersteunen. Ondertussen lijkt het Speciaal Landbouwcomité van de EU nog steeds geen draagvlak te vinden voor Europese steunmaatregelen voor de varkenssector.
Lidstaat na lidstaat geeft steun
Al sinds oktober vorig jaar dringt een brede coalitie van lidstaten bij de Europese Commissie aan op steun voor de varkenshouders. In heel Europa gaan zij door een ongezien diepe crisis. Tot nog toe hield Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski de boot af. Volgens hem vergen dergelijke steunmaatregelen aanzienlijke financiële middelen uit de EU-begroting, kunnen ze contraproductief zijn en de verkeerde signalen naar de markt sturen. In plaats daarvan stelde hij gerichte nationale maatregelen voor.
Een aantal lidstaten besliste intussen om dat te doen, waaronder de belangrijke varkenslanden Duitsland en Nederland. Recent kondigden Polen en Frankrijk steun aan. De Poolse regering voorziet 100 miljoen euro voor de eigen varkenshouders, in Frankrijk gaat het zelfs om 270 miljoen euro. In een eerste fase zal Frans landbouwminister Julien Denormandie 75 miljoen euro uitbetaald worden. Het gaat om een som van maximaal 15.000 euro per bedrijf dat binnen twee tot drie weken wordt uitgekeerd. In april en mei komt daar nog eens 175 miljoen euro bij als Europa deze steun goedkeurt.
Ook in Vlaanderen werd een bedrag van 16 miljoen euro vrijgemaakt om de ergste nood bij de varkenshouders te lenigen. Het merendeel van dat bedrag gaat naar promotie- en labelcampagnes en het betalen van de Rendac-facturen. De directe steun voor de varkenshouders is beperkt tot 5,75 miljoen euro, die naar 200 jonge boeren gaat en 800 boeren die duurzaamheidsinvesteringen hebben gemaakt.
“Peanuts”, reageerde ABS op die toezeggingen. “De Vlaamse regering moet met minstens 100 miljoen euro over de brug komen om de liquiditeitsproblemen op onze varkensbedrijven tegemoet te komen.” De landbouworganisatie verwijst daarbij naar Wallonië en Nederland. “De Waalse boeren krijgen een financiële injectie van 526 euro per zeug. In Nederland is voorzien in een tegemoetkoming in de vaste lasten die tot 225.000 euro per bedrijf kan bedragen. Zo’n ondersteuning vragen wij ook”, zei voorzitter Hendrik Vandamme tijdens een protestactie in december.
Ook voor Boerenbond is het onbegrijpelijk dat noch Vlaanderen, noch de Europese Commissie met de nodige steunmaatregelen komt. “Waar blijft Vlaanderen?”, klinkt de duidelijke vraag in een tweet van de landbouworganisatie. “Door geen steunmaatregelen te nemen en lidstaten aan te moedigen om nationale steun te verlenen, is het gelijke speelveld helemaal weg. Dat staat haaks op de waarden van de Europese Unie”, zegt Wouter Wytynck, varkensexpert bij Boerenbond.
"Geen landbouwcrisis, wel financieel-economische"
Nochtans is er intussen een brede coalitie van lidstaten die bij de Commissie heeft aangedrongen om actie te ondernemen. Om die reden besliste Wojciechowski half januari om het dossier door te schuiven naar het Speciaal Landbouwcomité van de EU waarin hoge ambtenaren van de lidstaten zetelen. Aan hen werd gevraagd om een inventaris aan mogelijke oplossingen voor de varkenscrisis op te maken.
Ondertussen is duidelijk geworden dat ook daar geen akkoord kan gevonden worden. “De EU beschikt niet over procedurele, juridische of financiële mogelijkheden om de varkenssector gericht te ondersteunen. Bovendien heeft de slechte marktpositie niet zozeer een agrarische oorzaak, maar wel een financieel-economische”, zo werd aangekondigd.
Het Speciaal Landbouwcomité wijst er bovendien op dat vandaag 75 procent van de Europese varkenssector in handen is van 2 procent van de grote vleesconcerns en dat die de hoge kosten nog wel even kunnen ophoesten. Er was ook een vraag gesteld om steun te voorzien aan kleine en middelgrote varkenshouders, maar volgens de Europese Commissie kan daar geen sprake van zijn. “EU-maatregelen moeten gelden voor iedereen”, klinkt het.
De enige technische mogelijkheid die er kan zijn voor steun, is de tijdelijke opslag van varkensvlees in koelhuizen. Door een deel van het aanbod uit de markt te nemen, kunnen de prijzen gaan stijgen. Maar volgens de EU-technocraten is de varkenssector daar zelf geen vragende partij voor omdat dit hooguit een uitsteleffect heeft. Dat vlees komt uiteindelijk toch weer op de markt.
Het zouden vooral Spanje, Denemarken en Nederland – alle drie belangrijke productielanden van varkensvlees – die de boot afhouden. Zij zien liever dat de markt zijn werk doet. Europees parlementslid Tom Vandenkendelaere (CD&V) reageert zeer teleurgesteld op de uitkomst van het overleg binnen het Speciaal Landbouwcomité. “De verdeeldheid bij de lidstaten doet denken aan het spreekwoord ‘de één zijn dood…’. Ondertussen kijkt de Commissie toe en komt niet tussen.” Het wordt volgens hem uitkijken naar de volgende Landbouwraad die doorgaat op 7 februari. “Hopelijk kan het daar tot een doorbraak komen.”
Bron: Eigen berichtgeving / Nieuwe Oogst / Boerenbusiness
