Fokken op methaanemissie kan tot 30 procent reductie leiden

Uit onderzoek van de universiteit van Wageningen op 14 praktijkbedrijven is gebleken dat de methaanuitstoot van individuele melkkoeien sterk verschilt. ‘We vonden grote verschillen tussen koeien en deze blijken voor zo’n 30 procent erfelijk bepaald’, vertelt Anouk van Breukelen van Wageningen Livestock Research in het vakblad Veeteelt. Op de bedrijven werd de methaanuitstoot gemeten met speciale apparatuur die de uitgeademde lucht van koeien analyseert.

Fokken op een lagere methaanemissie is hierdoor volgens de onderzoekster mogelijk. Sterker nog: “Door methaanemissie mee te nemen in het fokdoel naast kenmerken als melkproductie, vruchtbaarheid, gezondheid en exterieur, kan de uitstoot per koe met één procent per jaar worden verlaagd.” Hierdoor voorspellen experts dat de methaanemissie per koe met 30 procent kan dalen tegen 2050.

Fokwaarde voor methaanemissie vanaf 2025

Van Breukelen verwacht dat in 2025 een fokwaarde beschikbaar kan zijn voor methaanemissie, maar daarvoor is er nog wel aanvullend onderzoek nodig. “Om methaanemissie mee op te kunnen nemen in het fokdoel is het belangrijk om te weten wat de genetische samenhang is met andere kenmerken. Wat voor gevolgen heeft fokken op methaanefficiëntie bijvoorbeeld op de productie, voederefficiëntie, gezondheid of vruchtbaarheid van koeien? Van deze correlaties weten we nog heel weinig.” Om aanvullende informatie te vergaren wordt het onderzoek voortgezet op honderd praktijkbedrijven in Nederland. Bij het onderzoek zijn ook de Nederlandse zuivelverwerker FrieslandCampina en de Vlaamse-Nederlandse fokkerijorganisatie CRV betrokken.

Maarten Moleman is namens CRV bij het project betrokken. Hij vertelt dat de fokkerijorganisatie zich via de ‘methaanfokwaarde’ wil voorbereiden op de toekomst. Binnen CRV lopen er diverse projecten parallel aan het onderzoek met de universiteit van Wageningen die eveneens de methaanemissie onderzoeken. “Momenteel is er nog weinig stimulans voor veehouders om op methaanuitstoot te fokken, omdat hier geen beloning aan verbonden is en men immers een boterham moet verdienen”, zegt Moleman.

Methaanreductie als toekomstig verdienmodel

Hij acht het niet onwaarschijnlijk dat hier in de toekomst verandering in gaat komen. "Mogelijk wordt er vanuit de overheid – of de sector – een systeem opgelegd waarbij veehouders beloond worden voor minder methaanuitstoot of juist bestraft als ze geen inspanningen leveren om de emissie terug te brengen. Op dat moment wordt het ook een verdienmodel.”

CRV voert al jaren onderzoek uit naar voederefficiëntie. De mate waarin melkkoeien veevoeder omzetten in melk is sinds december 2020 een fokwaarde in het programma de fokkerijorganisatie die 4.000 leden kent in Vlaanderen. De voerefficiëntie lijkt een correlatie met de methaanuitstoot te hebben, stelt Moleman. “Koeien die met minder voeder meer melk produceren, stoten logischerwijs ook minder methaan per liter melk uit. Methaan komt immers vrij bij het herkauwen.”

Bij vijf melkveehouderijen in Nederland wordt het onderzoek naar voederefficiëntie voortgezet. Daarbij worden paramaters als wateropname, voeropname, gewicht en productie geregistreerd. Binnenkort wordt bij één van deze proefbedrijven ook een installatie geplaatst die de methaanuitstoot meet. Moleman: “Op die manier wordt de correlatie tussen methaanuitstoot en voerefficiëntie ook meetbaar gemaakt.”