Verwarmde siertelers zien businessmodel in duigen vallen

“De opkomst was zeer goed, boven verwachting”, vertelt Els Verlee van klimopteler De Mol-Verlee uit Lochristi. Verlee was één van de 92 standhouders op Florall sierteeltbeurs die dinsdag plaatsvond in Waregem en die 450 bezoekers trok. Door de huidige marktsituatie hadden inkoper en verkopers volgens haar extra tijd om rond te kijken naar nieuwe leveranciers of producten.

Het lijkt een andere manier om te stellen dat de sierteeltmarkt slabakt. “Dat is zo”, beaamt Verlee die drie redenen aanvoert. “Het is al tijden erg warm waardoor mensen geen prioriteit geven aan bloemen en planten. Daarbij zijn veel mensen voor het eerst in twee jaar weer op vakantie geweest en hebben daar hun geld aan uitgegeven. Bovendien hebben telers tijdens corona, toen het erg goed liep, meer planten opgezet en is er sprake van een overaanbod.”

Behalve de slechte marktsituatie, die mogelijk na de vakantie aantrekt, baren de hoge energiekosten haar zorgen. “Wij hebben tot het eind van dit jaar vaste gasprijzen. Daarna gaan de prijzen, zoals het er nu uitziet, met een factor twintig omhoog.” Deze gasprijzen waren een belangrijk onderwerp van gesprek op Florall. “Veel serrebedrijven die verwarmen zijn bezig met isolerende maatregelen, zoals het plaatsen van energieschermen”, vertelt Verlee. Zelf denkt het bedrijf erover de verwarming serieus terug te draaien van 18 naar 3 graden. “Dat heeft een grote impact op de productie, maar op dezelfde manier verder telen is geen optie”, zegt de teler.

Miet Poppe van AVBS, de sierteelt- en groenfederatie, stelt dat veel telers zich voorbereiden op een moeilijke winter en oplossingen zoeken in een verminderde productie of het minder warm telen om zo de kosten te drukken. “Maar dat brengt ook andere uitdagingen en kosten met zich mee. Zo verleng je de teelt en kom je ook in de problemen met bijvoorbeeld werkvoorziening voor het personeel.”

Bijna dubbel zoveel kosten als omzet

De hoge energiekosten stelt kamerplantteler Goderick Meuninck uit Deinze, die niet op de beurs aanwezig was, voor een grote, ingewikkelde puzzel. “Wij hebben vorige week een brief gekregen van de energieleverancier en vielen van onze stoel. Volgens de huidige gasprijzen zouden onze kosten maal zeventien gaan vanaf januari. We gaan van 17 euro per MWh naar 297 euro. Als ik dat uitreken zou onze gasfactuur op jaarbasis ruim 500.000 euro bedragen. Dat is veel meer dan de huidige omzet.”

Als reactie op de hoge energieprijzen heeft Meuninck besloten om zo’n vierde van zijn 4.300 vierkante meter tellende serre leeg te laten. Ook stapt hij over naar verwarming op mazout. “Dat is op dit moment goedkoper dan verwarming op gas”, verklaart de teler die er ook aan gedacht heeft de hele serre helemaal leeg te laten. “Maar wij hebben ook meerjarige culturen. Hier is al geld in geïnvesteerd en dat wil je ook niet op de vuilnisbelt gooien”, geeft hij aan.

De teler zegt in grote onzekerheid te verkeren over zijn toekomst. “Een gasprijs van 60-70 euro per MwH is de maximale gasprijs om te kunnen overleven. Met de huidige gasprijs staat onze toekomst ter discussie. Ik weet nu niet of we volgend jaar verder zullen telen.” Ook Meuninck spreekt van een slechte afzetmarkt. “Als het warm en mooi weer is, gaan mensen op het terras zitten en geven geen geld uit aan planten.” Ook op langere termijn heeft hij twijfels: “door de inflatie en dalende koopkracht neemt de vraag naar planten af.”

Ook voor koude teelten heeft gestegen energieprijzen impact

Voor hun grote warmtebehoefte behoren Meuninck en De Mol-Verlee tot de uitzonderingen van de Vlaamse sierteelt. “De warme teelten zijn in de loop der jaren sterk teruggelopen”, weet Steven Verhelle die in het West-Vlaamse Pittem onder andere chrysanten, winterharde begonia en Muehlenbeckia teelt. Voor hem is het belangrijk om zijn serres vorstvrij te houden. “Maar ook in dat geval hebben de sterk gestegen energiekosten een grote impact op ons verdienmodel”, vertelt de teler die op Florall een nieuw concept voorstelde. “Met Outstandig Plants hebben wij een consumentenmerk gelanceerd, voor exclusievere planten.”

Met het concept deed de teler mee aan de traditionele Florall Award waar een zeskoppige, professionele juryprijzen uitreikt voor sierteeltnieuwigheden of nieuwe concepten. Verhelle eindige met zijn concept als tweede. De hoofdprijs ging naar Hedgeon van Meer Plant BV. Dit is een concept met voorgevormde bloeiende haagplanten, waarin twee nieuwe rozenselecties werden getoond op de beurs.