Fevia: “5 voor 12 voor 40% van voedingsbedrijven”

Met de schokbestendigheidsscore berekent Graydon in welke mate een onderneming één of meerdere schokken kan opvangen. Voor de drank- en voedingssector blijkt dat 87 procent van de ondernemingen voor de COVID-crisis zeer gezond was. Vandaag zijn 66 procent van de Belgische voedingsbedrijven onvoldoende schokbestendig. Voor 40 procent van de ondernemingen is de situatie vandaag ronduit precair.

De verklaring ligt in de impact van de oorlog in Oekraïne en de cumul aan kostenexplosies voor grondstoffen, energie en lonen. Door een gebrek aan reserves – die door de opeenvolgende crisissen zijn opgesoupeerd - zouden die bedrijven in ademnood kunnen komen in geval van een nieuwe schok. Aangezien 97 procent van de Belgische voedingsbedrijven kmo’s zijn (met minder dan 100 werknemers), blijken vooral zij het meest in gevaar.

Explosie aan kosten

Uit de studie van Graydon blijkt duidelijk dat voedingsbedrijven de negatieve gevolgen van de coronacrisis nog niet volledig verteerd hadden. Intussen zijn zowat alle kostenposten verder gestegen tot ongekende hoogtes. “De vergelijking voor de periode van januari tot augustus 2022 met dezelfde periodes in 2021 en 2020 - waarin onze bedrijven al met tekorten en fikse prijsverhogingen werden geconfronteerd - toont aan dat de situatie onhoudbaar dreigt te worden voor veel voedingsbedrijven”, aldus Buysse.

Uit een bevraging bij de leden van Fevia blijkt daarenboven dat amper de helft de voedingsbedrijven in 2022 een prijsverhoging verkreeg bij supermarkten. In de meeste gevallen was die bovendien minder dan de helft van de gestegen kosten. “Onze leden zijn erg bezorgd over de flinterdunne marges die hen resten om te investeren en innoveren. Voor velen van hen is het zelfs een pure kwestie van overleven”, stelt Buysse, die er nog op wijst dat de loonindexering van meer dan 10 procent eraan komt in januari 2023. “Die dreigt Belgische voedingsbedrijven minder competitief te maken aangezien de loonstijgingen in onze buurlanden.”

Vijfpuntenplan

Fevia roept de beleidsmakers en ketenpartners daarom op om werk te maken van een crisisplan. Zo moet er volgens de federatie prioriteit gemaakt worden om de energiekosten te beheersen en te verminderen. Daarnaast moeten bedrijven ook fiscale zuurstof krijgen in de vorm van onder meer uitstel van betalingen. Voor bedrijven waar er een terugval is in de activiteit, vraagt Fevia een vereenvoudigd systeem van tijdelijke werkloosheid om economische redenen. De federatie blijft ook hameren op een fiscale hervorming. En tot slot pleit ze voor betere hefbomen om bedrijven te beschermen tegen de gevolgen van crisissen op de prijzen en de mogelijkheid tot doorrekening ervan. “Via overleg indien mogelijk, wettelijk indien nodig”, besluit Buysse. “Bij onvoorziene en enorme kostenstijgingen moeten die hefbomen toelaten om sneller contracten en prijzen bij te stellen. En ze moeten vermijden dat supermarkten overdreven leveringsboetes opleggen.”