Europese varkenssector verontrust over Chinees antidumpingonderzoek
nieuwsChina is een antidumpingonderzoek gestart naar de invoer van varkensvlees uit de Europese Unie. Dat heeft het Chinese ministerie van Handel aangekondigd. Dit lijkt een reactie te zijn op de Europese plannen om extra heffingen in te voeren op elektrische auto’s uit China. Paniek is er voorlopig niet bij de Europese varkenssector, maar het leidt wel tot de nodige nervositeit. “Het is moeilijk te voorspellen waar dit naartoe gaat”, zegt Joris Coenen van het Belgian Meat Office. “Maar het mag duidelijk zijn dat dit grote gevolgen kan hebben voor de varkenssector.”
Elektrische wagens en varkensvlees
Vorige week waren er al speculaties dat China met een reactie zou komen op de aankondiging van de Europese Commissie om vanaf juli extra heffingen op te leggen voor geïmporteerde elektrische auto’s uit China. Met deze extra heffingen wil Europa zijn eigen autofabrikanten beschermen tegen de invoer van Chinese wagens. De prijzen van die wagen liggen doorgaans zo’n 20 procent onder die van de in Europa geproduceerde modellen omdat in China de prijs laag wordt gehouden door enorme overheidssubsidies, zo meent de Commissie. Peking liet toen meteen weten dat het “maatregelen zou nemen om zijn belangen veilig te stellen”.
Ondertussen is die reactie een feit. Maandag kondigde het Chinese ministerie van Handel aan dat het een antidumpingonderzoek is opgestart dat een jaar zal lopen, en eventueel nog met zes maanden kan verlengd worden. Dat betekent dat China wellicht tot 17 juni 2025 de tijd zal nemen om te onderzoeken of Europa “de jongste jaren grote hoeveelheden varkensvlees tegen lage prijzen op de Chinese markt heeft gedumpt”, zoals China het zelf motiveert. Dat zou de Chinese varkensboeren een concurrentieel nadeel bezorgen.
Chinese markt gaat terug open voor Belgisch varkensvlees
12 januari 2024België niet betrokken
Volgens de aankondiging van het Ministerie van Handel is China van plan om na te gaan of er in de periode van januari tot en met december 2023 sprake is van dumping op de Chinese markt. Omdat Belgisch varkensvlees pas in 2024 opnieuw werd toegelaten in China na de uitbraak van Afrikaanse varkenspest bij everzwijnen in 2018, zullen er geen Belgische bedrijven betrokken zijn bij dat antidumpingonderzoek. De vijf bedrijven die vandaag al leveren aan China worden dus niet rechtstreeks geviseerd.
“Omdat het hier gaat om een aankondiging van een onderzoek, moet de Europese varkenssector niet onmiddellijk maatregelen verwachten”, meent Coenen. “Maar vergis je niet, China kondigt dit niet aan voor de show. Als in de loop van het onderzoek blijkt dat er inderdaad sprake is van antidumping, wat volgens het Chinese Vereniging voor Veeteelt, die de klacht indiende, het geval is, dan zal dit een grote impact hebben op de Europese varkenssector. Als er extra heffingen komen op Europees varkensvlees en bijproducten, dan worden we de facto uit de markt geduwd in China. Volgens de Chinese Vereniging voor Veeteelt bedraagt de dumpingmarge (het verschil tussen de verkoop versus wat dat normaal zonder dumping zou moeten zijn en dat gedeeld door de werkelijke export, red.) 62,41 procent.”
China kondigt dit niet aan voor de show. Als het onderzoek uitwijst dat er sprake is van antidumping, zal dit een grote impact hebben op de Europese varkenssector
Ruim een miljoen minder varkens geslacht in 2023
22 februari 2024Gevaar van overaanbod op interne markt
Vandaag exporteert vooral Spanje naar China, maar ook landen als Nederland en Denemarken zetten wel wat af op die markt. In de klacht worden vijf Europese bedrijven uit Spanje, Nederland, Denemarken, Frankrijk en Ierland met naam genoemd. Ook acht Chinese importbedrijven worden vermeld. Belgische bedrijven exporteerden niet naar China in 2023, het jaar waarover de klacht handelt, dus zij worden niet genoemd.
Hoewel de Chinese afzetmarkt voor Belgische varkensvlees in volume niet groot is, kan een sluiting van de Chinese grenzen voor Europees varkensvlees grote gevolgen hebben. Met het oog op vierkantsverwaarding is China wel een belangrijke markt voor ons land. “De Chinezen eten immers de deelstukken die wij niet lusten, zoals koppen en poten”, vertelt Coenen. “Als je die goed kan vermarkten, dan levert dit al gauw enkele extra centen op per kilo vlees. En het zijn die extra centjes die het verschil kunnen maken tussen winst en verlies. Wanneer de vierkantsverwaarding suboptimaal is, betekent dat ook dat de andere delen, die bij ons worden afgezet, aan een hogere prijs verkocht moeten worden om rendabel te kunnen blijven.”
Zelfs als België, dat vandaag niet is betrokken in het antidumpingonderzoek, gevrijwaard blijft van importheffingen, dan nog kan dit grote gevolgen hebben voor de Belgische varkenssector. “Als het vlees van landen als Spanje, Denemarken en Nederland plots moet worden afgezet op de Europese interne markt, dan zal dit leiden tot een overaanbod en dus tot dalende prijzen”, klinkt het. In 2023 exporteerde Spanje 560.486 ton varkensvlees naar China, goed voor 1,23 miljard euro per jaar. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Spanje er bij de Europese Commissie al op heeft aangedrongen om te onderhandelen met China, zo schrijft persagentschap Reuters.
Europese inschikkelijkheid?
Of China ook effectief extra heffingen zal opleggen voor Europees varkensvlees na het antidumpingonderzoek, zal ook volgens Coenen afhangen van de reactie van de Europese Unie. “Als Europa zich redelijk inschikkelijk toont, dan zal dit wellicht passeren. Maar de uitkomst is behoorlijk onvoorspelbaar”, stelt hij. Coenen wijst erop dat niemand baat heeft bij een handelsoorlog. “Die zorgt alleen maar voor extra onzekerheid.”
Van Chinese varkensflat naar Europees bord?
Eerder waarschuwde politicoloog en Chinakenner Jonathan Holslag al voor het land toen in januari de Chinese markt na vier jaar opnieuw open ging voor Belgisch varkensvlees. Hij vond de hoerastemming niet gepast en stelde dat China de eigen voedselbevoorrading als topprioriteit ziet. De afgelopen jaren heeft het land zwaar geïnvesteerd in zijn landbouwsector om in de eigen behoeften van de bevolking te kunnen voorzien. Volgens hem wil het land op langere termijn meer invloed krijgen op de internationale handel. Hij zag een clash aankomen tussen het Europese “naïeve liberalisme” en het “beenharde staatskapitalisme” van China.
Holslag meent dat het een kwestie van tijd is, zeker nu de gevolgen van de Green Deal en de Farm-to-Forkstrategie duidelijk worden en de varkensstapel in Europa dalende is, vooraleer China ook varkensvlees naar Europa zal exporteren. In het land verrijzen immers tal van varkenssteden waar de varkens in flats worden gehouden. Volgens Holslag telt het land al enkele honderden van die varkenssteden en is de zelfvoorzieningsgraad al fors omhoog gegaan.
Joris Coenen verwacht echter dat het niet zo snel zo’n vaart zal lopen. Hij ziet de sanitaire omstandigheden in China als grootste struikelblok. “Die zijn op dit moment nog onvoldoende goed zodat Chinees varkensvlees bijna nergens kan worden geëxporteerd”, stelt hij. Coenen ziet de Chinese zelfvoorziening vooral als een politiek narratief. “Vandaag is het land al 95 tot 98 procent zelfvoorzienend. Het gebrek aan exportpotentieel, maakt de Chinese industrie kwetsbaar. In tegenstelling tot andere Chinese sectoren, bijvoorbeeld die van elektrische voertuigen, kan een eventueel overschot dus niet worden geëxporteerd. Verdere productiegroei leidt tot zwakkere prijzen voor het in China geproduceerd vlees, wat de groei afremt. Dat is momenteel overigens al zichtbaar.” Volgens Coenen hebben de Chinezen al duidelijk gemaakt dat ze dat klein stukje import ook niet als een probleem zien. Dat moet echter niet in de huidige mate uit de EU komen.
“Daarnaast is het zo dat het land een belangrijk comparatief nadeel heeft: China heeft maar 11 procent cultiveerbaar land, terwijl het 20 procent van de wereldbevolking te voeden heeft. De Chinezen zullen dus structureel keuzes moeten maken over wat ze doen en niet doen. Daartegenover staat dat wij veel efficiënter varkens kunnen kweken door onze knowhow en ons klimaat, wat dan weer in ons voordeel werkt.”
Bron: Eigen berichtgeving
