Europa legt lat voor reductie CO2-uitstoot stuk hoger

De Europese Unie moet haar CO2-uitstoot tegen 2030 met minstens 55 procent verminderen. Dat heeft commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag voorgesteld in haar jaarlijkse ‘State of the Union’ in het Europees Parlement. "Ik erken dat deze verhoging van 40 tot 55 procent te veel is voor sommigen, en niet voldoende voor anderen, maar onze impactstudie toont duidelijk dat onze economie en industrie dit aankan", zei von der Leyen in het halfrond.

De Europese reductiedoelstelling voor 2030 bedraagt momenteel 40 procent ten opzichte van 1990, maar het was al een tijdje duidelijk dat de Commissie de ambities nog zou opschroeven. In haar eerste State of the Union legde von der Leyen haar kaarten op tafel: "minstens 55 procent". “Tegenover 1990 hebben we vandaag al een daling van de emissie met 25 procent gerealiseerd, terwijl de Europese economie met meer dan 60 procent is gegroeid. Dit bewijst dat we het kunnen”, benadrukt de commissievoorzitter.

De nieuwe uitstootdoelstelling vormt een belangrijk onderdeel van de eerste bindende Europese klimaatwet. De lidstaten en het Europees Parlement moeten er wel nog mee instemmen, en dat wordt geen makkelijke discussie. Sommige lidstaten zijn beducht voor de gevolgen van zo'n snelle radicale herijking van hun economisch model. Het andere kamp betoogt dan weer dat 55 procent niet eens volstaat om klimaatverandering echt aan te pakken. Zo toonde de milieucommissie van het parlement zich onlangs voorstander van 60 procent.

Steun van CEO's wereldwijd

Ook 170 CEO’s, van kmo’s tot multinationals wereldwijd, stuurden in aanloop van de ‘State of the Union’ van Ursula von der Leyen al een brief aan waarin zij aandrongen op een scherpere reductiedoelstelling. Ze vragen dat de Europese Unie de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 55 procent terugdringt. Het document werd ondertekend door CEO’s van onder meer Danone, Deutsche Bank, Engie, Google, IKEA en Unilever.

Zij zijn lovend over het herstelbeleid waarvoor de Europese leiders in juli hun fiat gaven. “Het komt er nu op aan het herstelbeleid ook effectief uit te voeren, met de focus op een groene en digitale transitie. De Europese Green Deal en een verhoogde doelstelling voor de uitstoot van broeikasgassen op korte termijn staan daarbij centraal”, aldus de CEO’s. Ze vragen daarnaast dat er snel duidelijkheid komt over het pad naar een klimaatneutrale economie.

De EU-commissievoorzitter Lijkt de redenering van de CEO’s te volgen. Volgens haar zal een inspanning van 55 procent de Europese Unie in staat stellen om het klimaatakkoord van Parijs te halen en om halverwege de eeuw van Europa het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken. "De doelstellingen zijn ambitieus, maar bereikbaar en goed voor Europa", betoogde von der Leyen.

De economische ravage van de coronapandemie ziet ze als een opportuniteit. Minstens 37 procent van het economische herstelfonds van 750 miljard euro zal besteed worden aan de doelstellingen van deze European Green Deal, en minstens 30 procent van het herstelfonds zal gefinancierd worden met groene obligaties, kondigde ze aan.

Om Europa te beschermen tegen oneerlijke klimaatconcurrentie uit andere werelddelen, werkt de Commissie intussen aan een zogenaamde CO2-grenstaks die buitenlandse producenten moet stimuleren om hun uitstoot naar beneden te halen. "Koolstof moet een prijs hebben, want de natuur kan de prijs niet meer betalen", aldus nog Ursula von der Leyen.

Boerenbond vraagt eerlijke verdeling van inspanningen

Boerenbond wijst erop dat den goed klimaatbeleid ook in het belang is van de landbouwsector. “Maar de verhoging van de doelstelling maakt de uitdaging voor Vlaanderen echter niet eenvoudiger. Ze zal van iedereen inspanningen vergen. Voor ons is het wel belangrijk dat bij de verdeling van de inspanningen rekening wordt gehouden met het aandeel van elke sector in de problematiek, met de draagkracht en het potentieel, de positieve kant van de balans (bijvoorbeeld voor ons koolstofopslag in landbouwbodems) en de hoeveelheid emissies die in het verleden al werden gereduceerd”, aldus voorzitter Sonja De Becker.

Daarbij verwijst ze naar de inspanningen die de Vlaamse land- en tuinbouw vandaag al levert. “De sector zet al stevig in op de reductie van broeikasgasemissies én met resultaat. En we werken er ook volop verder aan”, klinkt het. De voorzitter verwijst naar de afspraken die in 2018 gemaakt werden in het kader van het Convenant Enterische emissies. “We willen de pensemissies van runderen tegen 2030 met 19 procent reduceren. Hiervoor wordt ook gerekend op innovatie, bijvoorbeeld voederadditieven. Boerenbond werkt hier ook volop aan mee zodat we kunnen komen tot een set van haalbare en betaalbare maatregelen.”

De landbouworganisatie plaatst ook een kanttekening bij de nieuwe ambities van de Europese Commissie. “De ambities zijn torenhoog, maar het ontbreekt de EU vooralsnog aan besluitvaardigheid, daadkracht en voldoende sterke financiering. Want hoe de ambities op een coherente manier beleidsmatig aan te pakken, concreet op het terrein uit te rollen en financieel rond te krijgen, daarover blijft de Commissie vaag”, zegt De Becker.

“We verwachten meer van Europa dan een ‘goed, beter, best’ groene aankondigingspolitiek. We verwachten snelle besluitvorming over een sterk Europees meerjarig financieel kader, duidelijkheid over een stimulerende toekomst voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en een coherente inzet van economisch, mededingings- en handelsbeleid”, aldus nog de Boerenbondvoorzitter.

Politieke reacties

Bij de traditionele politieke families die de Commissie van von der Leyen in het halfrond ondersteunen is de State of the Union op applaus onthaald. "Haar prioriteiten in deze crisistijden zijn voltreffers", vinden CD&V-Europarlementsleden Kris Peeters en Cindy Franssen. Kathleen Van Brempt (sp.a) spreekt van "een grote Europese staatsvrouw", die "een toekomstbeeld schetste van een Europa dat veel meer is dan een interne markt". Volgens Hilde Vautmans (Open Vld) toonde von der Leyen "een sterke visie" en heeft ze "duidelijk een tegengewicht geboden" aan de lidstaten.

N-VA is dan weer beducht voor "een opbod aan doelstellingen" en uitbreidingen van Europese bevoegdheden. "Het zal zaak zijn om de juiste focus te behouden en niet elke uitdaging te beantwoorden met een gratuit pleidooi voor 'meer Europa'. Wij pleiten voor een "béter Europa" dat zich, nu meer dan ooit, toelegt op zijn primaire taak: welvaart en jobs creëren."