Elke dag stroomt 167 miljoen liter drinkwater weg door lekkende waterleidingen

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir kondigde in vorig jaar al aan dat er een vervolgaudit zou komen van de lekverliezen bij de Vlaamse drinkwatermaatschappijen. In 2018 bleek al dat het zogenaamde niet geregistreerd verbruik, het verschil tussen in het net gebracht drinkwater en aan klanten geleverd drinkwater, ongeveer 70 miljoen kubieke meter bedroeg. De drinkwatermaatschappijen kondigden beterschap aan, maar Demir besloot dus alsnog een nieuwe doorlichting uit te voeren. Daaruit blijkt alvast nog geen duidelijke daling van het waterverlies.

In 2019 ging echter nog steeds 61 miljoen kubieke meter water of 167 miljoen liter water per dag verloren door lekkende leidingen, leert de nieuwe audit ons. De kost van het totale waterverlies wordt geraamd op 36 miljoen euro in 2019.

Maatschappelijke kost 

“Niet alleen de financiële kost moet ons zorgen baren, vooral de maatschappelijke kost is erg groot”, reageert minister Demir. “Vlaanderen is niet langer de spons die ze ooit was, water is een kostbaar goed geworden. Je krijgt toch niet uitgelegd dat landbouwers in de zomer hun akkers niet mogen besproeien of dat gezinnen zuiniger moeten omgaan met water, terwijl er elke dag miljoenen liter drinkwater gewoon wegloopt? De drinkwatermaatschappijen moeten daarom een tandje bijsteken. In het kader van de Blue Deal hebben ze al verschillende initiatieven in gang gezet, ik verwacht samen met hen dat die initiatieven in de komende periode die resultaten beginnen opleveren.”

En de lat ligt hoog. De zogenaamde infrastructure Leakage Index (ILI) - de internationale maatstaf om lekverliezen in verschillende landen te vergelijken - moet tegen 2025 lager zijn dan 0,5. In 2019 lag die in Vlaanderen (afhankelijk van de drinkwatermaatschappij) tussen de 0,44 en 1,57; het gemiddelde ligt op 1,2. Daarmee zitten we op een gelijk niveau als bijvoorbeeld Duitsland en Oostenrijk, maar scoort Vlaanderen slechter dan Nederland en Denemarken. “Door de lat op 0,5 te leggen wil ik de lekverliezen feitelijk halveren en zal Vlaanderen bij de wereldtop behoren”, aldus de minister.

Verschillen tussen drinkwatermaatschappijen

Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zo slaagde Water-Link er wél in stevige vooruitgang te boeken en hun werkelijke lekverliezen meer dan te halveren. De maatschappij was tot 2018 de slechtste leerling van de klas, maar behoort nu tot de betere leerlingen. Hetzelfde geld AGSO Knokke-Heist. IWVA is het enige drinkwaterbedrijf dat de doelstelling van Demir al haalt. Vooral de grotere bedrijven zoals De Watergroep en Farys hebben nog werk aan de winkel, net als Pidpa. Die laatste tekende als enige drinkwaterbedrijf een stijging van de lekverliezen op.

“Het wordt tijd om die lekken nu ook effectief te dichten”, meent de minister. Ze kaartte de problematiek al herhaaldelijk aan bij koepelorganisatie AquaFlanders, die zich bewust is van de uitdaging en aangeeft dat de drinkwatermaatschappijen bereid zijn de nodige investeringen te doen. Meer samenwerking tussen de waterbedrijven is daarin cruciaal. De zes Vlaamse drinkwaterbedrijven hebben op vraag van Demir voor het eerst een gezamenlijk strategisch actieprogramma drinkwaterbevoorrading opgemaakt waarin ze meer dan een miljard euro investeren.

“Water is een kostbaar goed”, besluit Demir. “We hebben in onze regio simpelweg de luxe niet om kostbaar drinkwater te verspillen. Ook de overheid moet daarin haar verantwoordelijkheid nemen en het goede voorbeeld geven. Tegen eind 2025 zou Vlaanderen tot de absolute wereldtop moeten behoren op het vlak van lekvrije leidingen, zonder een impact te hebben op de waterfactuur. Ik verwacht van de drinkwaterbedrijven dat ze dit waarmaken en ze zullen in mij ook een partner vinden daarin.”