Eerste overkoepelend strategisch plan voor bestrijding Aziatische hoornaar

“Wij kregen eerder dit jaar een subsidie van de provincie om de Aziatische hoornaar te bestrijden”, vertelt Frans Daems, erevoorzitter bij de Limburgse imkersbond. “Wij hebben met die subsidie een strategisch programma uitgeschreven om de wespensoort in Limburg te bestrijden op momenten waarop zij het meest ‘kwetsbaar’ is. Daardoor hebben we intussen heel wat kennis en expertise opgebouwd om de invasieve exoot te bestrijden. Met het gesubsidieerde project ‘Selectieve bestrijding van de invasieve exoot Aziatische hoornaar ter bescherming van de honingbij en de biodiversiteit in Vlaanderen’ kunnen we het plan opschalen voor heel Vlaanderen”, vertelt de Limburgse imker. Voor het eerst zullen verschillende actoren in Vlaanderen overkoepelend samenwerken om de invasieve wespensoort de kop in te drukken.

Optimale bestrijding

Voor een optimale bestrijding werd een drieledige opdeling gemaakt van het hoornaarsseizoen. In de periode februari tot half juni komen de koninginnen eerst uit hun winterslaap en bouwen ze het ‘primaire nest’. In deze periode wordt gefocust op het afvangen van koninginnen met de selectieve lokvallen. Dat zijn vallen waarin enkel de Aziatische hoornaar zich laat vangen. Andere insecten kunnen ontsnappen via kleine gaatjes waar de hoornaar niet door kan.

Later wordt hoog in de bomen een ‘secundair nest’ gebouwd en zijn er voldoende werksters die voedsel gaan zoeken. Op dat moment is het afvangen van werksterwespen met lokvallen eerder bijkomstig en wordt er gefocust op het opsporingssysteem met ‘wiekpotten’. Een wiekpot is een eenvoudige glazen pot met een lokstof in. In het deksel van de pot zit een klein gaatje met een lont, dat de lokstof absorbeert.

“De werksters komen op de wiekpotten zitten zodat je ze kan vangen en merken met een bepaalde kleur. De werkster laat je nadien vrij en afhankelijk van de vliegrichting kan je bepalen in welke richting het nest zich bevindt. Wanneer de werksterwesp opnieuw op de wiekpot komt zitten kan je aan de hand van tijd de afstand van het nest bepalen. Elke minuut dat ze wegblijft is 100 meter. Als een werkster drie minuten wegblijft, dan weten we dat het nest zich op driehonderd meter bevindt”, aldus Daems. Toch stelt hij dat het werken met de wiekpot-methode geen evidentie is. Daarom werd in het plan opgenomen om per provincie een drietal ‘cellen’ op te richten met mensen die zich gespecialiseerd hebben in het opsporen van nesten. Imkers kunnen op hen beroep doen.

Wanneer het nest met de wiekpotmethode niet gevonden wordt, is er nog een laatste redmiddel om het nest op te sporen, namelijk met een zendertje dat aan de hoornaar wordt vastgemaakt. “Het nadeel is dat het zendertje vrij duur is. Het heeft een kostprijs van 105 euro en wanneer een nest verdelgd wordt is het zendertje nadien vaak spoorloos. Bovendien is het bedienen van zulke apparatuur niet vanzelfsprekend. We voorzien in het plan ook een aantal cursussen om mensen op te leiden om zich daarin te bekwamen”, klinkt het. De meeste gemeenten zorgen voor de verdelging van de nesten.

“Half september tot eind november is ook een cruciaal moment om de Aziatische hoornaar te bestrijden. Want in deze periode worden koninginnen gekweekt voor het jaar nadien. Het is dus erg belangrijk dat de nesten tegen dan verwijderd zijn”, besluit Daems. Het volledig uitroeien van de soort lijkt voor Daems niet meteen voor morgen, maar hij benadrukt het belang van een grootschalige aanpak om de populatie in te tomen.