Ecologische voetafdruk Belg is de vijfde ter wereld

De ecologische voetafdruk van de Belg blijft stijgen. Ons land staat ondertussen in de top vijf van landen met de grootste ecologische voetafdruk ter wereld, zo blijkt uit het tweejaarlijkse Living Planet Report van WWF. Energie neemt iets meer dan de helft van onze voetafdruk in. De belangrijkste verschillen met onze buurlanden zijn het energieverbruik van huishoudens en de transportsector, personenvervoer incluis.

De ecologische voetafdruk per Belg bedraagt 7,45 hectare terwijl het wereldwijde gemiddeld 1,8 hectare is en in Europa 4,3 hectare bedraagt. Twee jaar geleden kwam de Belg nog toe met 7,14 hectare. België teert op het ‘natuurlijk kapitaal’ van andere landen om de noden van de eigen inwoners in te vullen. Als alle mensen zouden leven met de voetafdruk berekend voor de gemiddelde Belg, dan zou onze planeet 4,3 maal groter moeten zijn. De huidige levenswijze van de mensheid vergt reeds het equivalent van anderhalve planeet. De landen met een lager inkomen hebben een kleinere ecologische voetafdruk maar kampen met de grootste schade aan hun ecosysteem.

De koolstofuitstoot beslaat het grootste deel (43%) van de ecologische voetafdruk van België. "We hebben een groot patrimonium aan relatief oude, slecht geïsoleerde gebouwen waaruit veel energie ontsnapt", zegt Damien Vincent, CEO van WWF-België. "Bovendien dragen de lage bezettingsgraad van Belgische personenwagens, het dichte wegennet en de fiscale voordelen voor bedrijfswagens bij tot een hoger aantal voertuigkilometers per persoon."

Waar ons land twee jaar geleden op zes stond, heeft België nu de vijfde grootste ecologische voetafdruk per hoofd ter wereld. Koeweit, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten en Denemarken gaan ons land vooraf. Het (kleine) verschil komt omdat de VS zakte van vijf naar acht door een grote omschakeling van energieproductie op basis van schaliegas in plaats van steenkool. "Schaliegas veroorzaakt evengoed een milieuramp, maar stoot wel minder CO2 uit", verduidelijkt woordvoerder Koen Stuyck (WWF).

Opmerkelijk is dat ook Denemarken het slecht doet. “Doordat dat land veel vlees produceert en consumeert en omdat het historisch erg afhankelijk is van steenkool. En de 'bunkerbrandstof', de brandstof die verbruikt wordt door internationale scheepvaart en vliegtuigen, moet aan iemand worden toegeschreven en dat is vaak aan de kleine landen. Daar zijn Denemarken en België het slachtoffer van”, legt Stuyck uit in De Standaard.

Dat de populaties wilde diersoorten in 40 jaar tijd met 52 procent gedaald zijn, is een andere frappante vaststelling uit het rapport. De achteruitgang is meer uitgesproken in de tropische dan de gematigde gebieden, in Latijns-Amerika bijvoorbeeld met 83 procent. "De schaal van het verlies aan biodiversiteit en de schade aan ecosystemen die essentieel zijn voor ons bestaan is alarmerend", aldus Damien Vincent. Toch is de impact niet onvermijdelijk en kan, bijvoorbeeld door het afbakenen van een netwerk van efficiënt beschermde gebieden, de tendens omgekeerd worden.

WWF biedt vijf oplossingen aan, naast het beschermen en herstellen van biodiversiteit en ecosystemen, onder meer het waarderen van ecosystemen in de kostprijs van producten en een beleidskader om natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen rechtvaardiger te beheren. Het Gentse initiatief ‘Donderdag Veggiedag’ wordt door de organisatie als voorbeeld genoemd. Het past binnen het actiepunt ‘minder en beter consumeren’, een persoonlijke beslissing waardoor elke burger een directe impact kan hebben.

Meer info: Living Planet Report 2014