Dreigt er een tekort aan frietaardappelen in de fabrieken?
In mei produceerden Nederlandse verwerkers 6,5 procent minder frietaardappelen dan een jaar eerder, de eerste terugval dit jaar. Het Nederlandse vakblad Boerenbusiness ziet hierin signalen van schaarste op de aardappelmarkt. Ook in België hebben verwerkers het niet makkelijk om aan grondstoffen te geraken. “Ik hoor her en der dat er schaarste is, de prijzen hoog liggen en aardappelen van van verder moeten komen. Maar vooralsnog redden de verwerkers zich”, vertelt Christophe Vermeulen, CEO van Belgapom, de beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel en -verwerking.
Vorige maand hebben Nederlandse aardappelverwerkers gezamenlijk 332.900 ton consumptieaardappelen versneden tot frieten en andere aardappelproducten. Dat is 6,4 procent minder dan dezelfde maand een jaar geleden en de eerste daling in aanvoer dit jaar. “Maar de verwerking ligt wel nog boven het vijfjarige gemiddelde”, constateert Andries Middag van de Nederlandse Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (VAVI). Hij vindt het op basis van deze ene maand nog te voorbarig om te stellen dat er sprake is van een tekort aan aardappelen.
Christophe Vermeulen, CEO van Belgapom, de Belgische tegenhanger van VAVI, heeft van zijn leden nog niets gehoord over eventuele tekorten. “Wel zijn er signalen dat men harder zijn best moet doen om aardappelen te sourcen. Om de schaarste op te vangen worden aardappelen van verder gehaald en zijn de prijzen op de vrije markt momenteel hoog.” Hoewel de verwerkers het gros van hun aardappelen via contracten vastleggen, wordt er toch een kleine hoeveelheid uit de vrije markt gehaald en is deze prijs een indicatie van de schaarste.
Dat vertelt ook Pieter Van Oost, verantwoordelijke plantaardige productie bij Boerenbond. “De prijs voor de rassen Fontane en Challenger op de vrije markt ligt momenteel op 60 euro per 100 kg. Dat is uitzonderlijk hoog. De voorbije zeven jaar lag deze hooguit op 25-30 euro per 100 kg op dit moment van het jaar en stokte ze in slechte jaren zelfs op 10 euro per 100 kilo.”
Meer vraag, minder aanbod
Gezien de marktontwikkeling is een aardappelschaarste niet verwonderlijk. Uit de Belgapomcijfers van vorig jaar bleek dat de productie in de lift zit, terwijl de oogst vorig jaar tegenviel. Dit onderaanbod resulteerde in hogere prijzen bij de contractonderhandelingen. Aardappelverwerkers in België ondervinden bij het sourcen van grondstoffen ook grotere concurrentie uit het buitenland. Zo blijkt uit de statistieken van VAVI dat de Nederlandse verwerkers in mei meer inkochten in België en Duitsland dan in dezelfde periode vorig jaar.
Middag van VAVI benadrukt dat de goede marktomstandigheden voor de boeren in Nederland geresulteerd hebben in een groter aardappelareaal bij onze noorderburen. Hij merkt daarbij wel op dat de teelt de komende weken nood heeft aan regen en er her en der sprake is van opkomstproblemen. ”Door het grotere areaal is er meer pootgoed opgebruikt en gingen er ook meer pootaardappelen van mindere kwaliteit de grond in. Dit en het feit dat de pootcampagne met zo’n maand vertraagd was door de weersomstandigheden resulteert in wisselende opkomsten. Maar de weersverwachtingen zien er goed uit. Er lijkt net op tijd regen te gaan vallen."
Zorgen over nieuwe oogst
Deze bevindingen sluiten aan met die van Boerenbond. “Percelen zijn over heel Vlaanderen wel een maand later gepoot dan in andere jaren. Hierdoor is het groeiseizoen ook korter. Dit kan bij vroege aardappelen wat gecompenseerd worden, maar bij late aardappelen is dat wat moeilijker”, vertelt Van Oost. Ook hij merkt dat de opkomst eveneens slecht is. “De mindere kwaliteit van het pootgoed en het feit dat er de voorbije maand geen regen is gevallen, resulteert in een mindere opkomst op veel percelen. Binnen de keten moeten we echt werk maken van meer en betere pootgoedteelt in Vlaanderen.”
Binnen de keten moeten we echt werk maken van meer en betere pootgoedteelt in Vlaanderen
Volgens de gedragscode die er bestaat tussen verwerkers en producenten, moeten de telers van vroege aardappelen (voor 5 mei geplant) ten laatste voor 15 juni melden als de opkomst tegenvalt. Voor de latere aardappelen ligt deze deadline op 30 juni. Van Oost vertelt dat er dit jaar bij Boerenbond alvast opvallend meer meldingen binnenkwamen dan vorig jaar van problemen met de opkomst. Toch is het voor de Boerenbondman te vroeg om definitieve uitspraken te doen voor het seizoen 2023. “Veel hangt af van het weer. Krijgen we komende weken regelmatig regenval dan kan de schade uiteindelijk nog meevallen.”
Bron: Boerenbusiness / Eigen berichtgeving
