Doorontwikkeling concept tijdelijke natuur is bezig

Met het concept ‘tijdelijke natuur’ krijgen bedrijven de zekerheid dat zij de natuur op hun percelen kunnen laten ontwikkelen met de garantie dat dit weer mag worden weggehaald wanneer het braakliggend terrein aangesneden wordt als bedrijventerrein. Een sluitende juridische garantie ontbreekt nog voor het geval er zich een Europees te beschermen soort heeft gevestigd. Vlaams parlementslid Lydia Peeters (Open Vld) informeerde hoever het staat met de verduidelijkende omzendbrief. “Breed overleg met diverse belangengroepen resulteerde in een ontwerptekst”, laat minister Schauvliege weten. Bij die ontwerptekst hebben de betrokken sectoren nog een aantal vragen.

Waar de landbouwsector al langer wacht op een werkbaar kader voor natuur in landbouwgebied circuleerde vorig jaar in de pers het idee om meer dan 17.000 hectare braakliggende industriegrond in te schakelen als tijdelijke natuur. Grondeigenaars zijn daar vooralsnog niet scheutig op omdat de natuur die zich spontaan vestigt op een braakliggend terrein een beschermd statuut kan krijgen. Het concept ‘tijdelijke natuur’ zou bedrijven de zekerheid kunnen geven dat die spontane verruiging van hun terrein weer mag worden weggehaald zodra het braakliggend terrein zijn functie van bedrijventerrein weer opneemt.

“Bedrijven zullen dan graag bereid zijn die natuur te laten ontwikkelen, of er zelf in te investeren. Een win-win situatie voor iedereen”, vermoedt Vlaams parlementslid Lydia Peeters (Open Vld). “Momenteel bestaat reeds de mogelijkheid om ‘tijdelijke natuur’ via een afwijkingsvraag gericht aan het Agentschap voor Natuur en Bos te mogen verwijderen binnen een in de vergunning bepaalde periode”, weet ze. “Er kan echter geen sluitende juridische garantie gegeven worden indien zich er gedurende de periode van tijdelijke natuur een Europees te beschermen soort vestigde. Bij vestiging van een soort die in een ongunstige staat van instandhouding verkeert, blijft er een verplichting tot compenseren.”

Een verduidelijkende omzendbrief van minister Schauvliege zou duidelijkheid scheppen over en uniformiteit brengen in de wijze waarop de administratie zal omgaan met aanvragen tot afwijkingen in het kader van tijdelijke natuur. “Breed overleg met diverse belangengroepen resulteerde in een ontwerptekst, die als interne richtlijn binnen het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) zal worden gehanteerd en houvast zal bieden aan hun dossierbehandelaars”, licht Vlaams natuurminister Joke Schauvliege toe.

Vanuit de verschillende sectoren zijn bij die ontwerptekst een aantal bedenkingen geformuleerd. Zo vinden Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat dat eventuele compensaties niet ten koste van landbouw mogen gaan. Veel vertrouwen dat de overheid zich daaraan zal houden, hebben ze niet. Verder vragen ze een vergelijkbaar statuut voor natuur in landbouwgebied, en geven ze de voorkeur aan een wettelijk kader in plaats van een omzendbrief.

Voor Natuurpunt is het belangrijk dat die tijdelijke natuur niet aanzien wordt als een vervanging van permanente natuur. Het moet er duidelijk van gescheiden blijven. Voor soorten waarvoor er instandhoudingsdoelstellingen zijn vastgesteld, is de natuurvereniging niet te vinden voor een soepele wijkersregeling. UNIZO en VOKA vinden het dan net weer een probleem dat de omzendbrief het risico voor de grondeigenaar niet volledig wegneemt indien het soorten en habitats betreft die Europees beschermd zijn.

Het departement Omgeving, ANB, Natuurpunt en groenbeheerder Corridor zijn bezig met de voorbereiding van een ‘green deal’ die zal focussen op biodiversiteit en bedrijven. Schauvliege verwijst er naar omdat het de bedoeling is het concept tijdelijke natuur hierbij uit te rollen in een begeleide omgeving. “De ervaring die daarbij zal worden opgebouwd, zal helpen om de toepassing van het concept te evalueren en indien nodig bij te sturen.”