Conjunctuur in landbouwsector daalt lichtjes
Na een stijging die vorig jaar gestart is, daalt de conjunctuurindex van de Vlaamse land- en tuinbouw opnieuw lichtjes. De tevredenheid van de afgelopen zes maanden steeg dankzij de dalende energie- en inputprijzen, maar de verwachtingen voor de komende zes maanden vertonen opnieuw een neerwaartse trend. Dat blijkt uit de landbouwconjunctuurenquête, waaraan 486 landbouwers uit het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN) van het Departement Landbouw en Visserij in september 2023 hebben deelgenomen.
De conjunctuurindex geeft het gevoel van de landbouwers weer: hoe overschouwen ze de afgelopen periode en wat verwachten ze van de toekomstige periode? De conjunctuurindex kan gaan van 0 waarbij alle landbouwers zeer negatief zijn tot het maximum van 200 waarbij alle landbouwers zeer positief zijn. Bij een waarde van 100 zijn er evenveel negatieve als positieve antwoorden.
In het najaar van 2023 is de conjunctuurindex gedaald van van 82 naar 80 waarbij de meerderheid dus eerder een negatief gevoel hadden over de afgelopen periode. De tevredenheid over de afgelopen zes maanden ging van 84 naar 88. Uit nieuwe conjunctuurenquête blijkt ook dat het toekomstperspectief voor de volgende zes maanden zakte van 79 naar 72.
Tussen de landbouwsectoren zelf zitten verschillen. Zo blijft de conjunctuurindex van de varkenssector stabiel. Een ander verhaal blijkt de melkveesector te zijn, deze bevindt zich momenteel op het laagste punt sinds 2017. Daar hebben de historisch hoge melkprijzen van 2022 waarschijnlijk mee te maken aangezien deze ondertussen een neerwaartse trend kennen. De vleesvee-index blijft vrijwel onveranderd en de conjunctuurindex van de akkerbouw daalt licht.
In alle subsectoren van de tuinbouw is een stijging van de index waargenomen. De meest opvallende toename wordt geregistreerd in de sector van de sierteelt onder glas. De sector herstelt verder van de slechte conjunctuur van het najaar in 2022 met bijzonder hoge energieprijzen.
Investeringen
Het aandeel van land- en tuinbouwers die het komende jaar investeringen plannen, wijzigt amper in 2023. Wel zijn er bij de sectoren een aantal verschuivingen die aan de hand van de marktevolutie verklaard kunnen worden. Sectoren waar de prijsvorming goed is gegaan, kennen een stijging in de geplande investeringen. Zo zien we dat één op de twee melkveehouders één of meerdere investeringen plant. Het aandeel varkenshouders die denken aan investeren stijgt naar een kwart. Bij de fruittelers zien we een trendbreuk: terwijl in 2022 nog de helft van de telers investeringen plande, is dit in deze bevraging teruggevallen tot een kwart.
Overheid is de grootste belemmering
Opvallend is dat de beperkingen van overheidswege op het hoogste punt staan sinds het begin van de enquêtes in 2007. Sinds dit voorjaar worden ze ook gezien als de grootste belemmering voor de landbouwers. “Vooral vleesveehouders, melkveehouders, akkerbouwers en varkenshouders klagen daarover”, aldus het Departement Landbouw en Visserij. “Waarschijnlijk dragen verschillende actuele dossiers bij aan de stijging van dit fenomeen.”
“Het stikstofdossier speelt een centrale rol en zorgt voor onzekerheid over de toekomst van individuele bedrijven”, somt het departement op in het conjunctuurindexrapport. “Het goedkeuringsproces voor het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid 2023-2027 duurde lang en het Vlaamse GLB-Strategisch Plan werd pas in maart door de Vlaamse regering goedgekeurd. Dit beleid bevat nieuwe aspecten, zoals strengere milieu- en klimaatvoorwaarden (conditionaliteit). En verder is er nog onduidelijkheid over het nieuwe mestbeleid.”
