EU-Commissie naar Hof van Justitie voor ontoereikende aanpak nitraatvervuiling in Vlaanderen

De Europese nitratenrichtlijn verplicht de lidstaten om actie te ondernemen om het oppervlakte- en grondwater te beschermen tegen vervuiling door de landbouw. Ze moeten ook verscherpte maatregelen nemen van zodra ze vaststellen dat de bestaande maatregelen geen resultaat opleveren en de verontreiniging buitensporig hoog is.

De Commissie had België in februari 2023 een eerste aanmaning gestuurd omdat de opeenvolgende Vlaamse actieplannen sinds 2015 niet de gewenste resultaten hebben opgeleverd. De kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater is ernstig verslechterd en de Commissie vroeg de Vlaamse overheid om dringend maatregelen te nemen. In september 2023 volgde een laatste waarschuwing. Nu stapt de Commissie naar het EU-Hof van Justitie.

"Bijna vijf jaar nadat de noodzaak van dringende maatregelen voor het eerst door de Belgische autoriteiten werd vastgesteld, heeft het Vlaams Gewest de vereiste maatregelen nog steeds niet genomen. De Commissie is daarom van mening dat de inspanningen van de Belgische autoriteiten tot op heden ontoereikend zijn, en daagt België daarom voor het Hof van Justitie van de Europese Unie", luidt het donderdag.

In Vlaanderen is het nog steeds wachten op de finale goedkeuring van het nieuwe mestactieplan (MAP7). Dat plan bepaalt hoeveel mest boeren mogen gebruiken, waar ze mogen bemesten en in welke gebieden al dan niet strengere maatregelen gelden.

In februari 2023 heeft de Commissie België al eens voor het Hof van Justitie van de EU gedaagd wegens slechte waterkwaliteit als gevolg van nitraatverontreiniging in Wallonië. Maar die zaak werd afgesloten omdat er aan Waalse kant in maart 2023 een nieuw nitraatactieprogramma is goedgekeurd.

Reacties

Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) lijkt weinig verrast door de huidige gang van zaken. “Waterkwaliteit is een grote uitdaging, ik waarschuw daar al meerdere jaren voor maar kreeg regelmatig met tegenstand te maken", meldt ze aan Vilt. "In de schoot van de volgende regering zal verdere actie moeten volgen.”

Hendrik Vandamme, voorzitter van boerenorganisatie ABS, dringt aan op de noodzaak van een degelijk mestbeleid. "Het onnodige getalm bij het verder uitrollen van MAP7 na het akkoord tussen de landbouw- en milieuorganisaties van 7 maart 2023 had dit waarschijnlijk kunnen voorkomen. Er zitten in dat akkoord diverse zaken die ongetwijfeld een positieve impact zullen hebben op de waterkwaliteit. Daarmee kon de Europese Commissie reeds vastgesteld hebben dat er wel degelijk gewerkt werd aan een bijgestuurd mestbeleid in functie van een betere waterkwaliteit. Op vandaag blijven ook wij op onze honger zitten wat betreft een werkbaar MAP."

Boerenbond deelt deze mening. "Volgens ons heeft dit te maken met hoe er getalmd wordt met het MAP7", zegt woordvoerder Elisabeth Mertens. "We zijn blij dat er wat dat betreft onlangs schot in de zaak gekomen is, met de publicatie van de kennisgevingsnota enkele weken terug. We hebben onze leden ook opgeroepen om actie te ondernemen en zoveel mogelijk maatregelen zelf al te nemen. Maar duidelijk doorgesproken maatregelen met gedragenheid van de sector, zijn de enige manier om tot kwaliteit te komen."