Burgers kunnen plantenziekten melden in nieuwe app

Een plantenziekte of -pathogeen wordt door de EU-wetgeving als quarantaineorganisme (of Q-organisme) gebrandmerkt als het grote economische en ecologische schade kan veroorzaken en er geen doeltreffende bestrijdingsmaatregelen beschikbaar zijn. Omdat deze Q-organismen steeds vaker de grenzen van de EU oversteken, moet er alles aan gedaan worden om de verspreiding te voorkomen. Preventie, met een meldingssysteem, is alvast een eerste stap.

ILVO, PCS en Natuurpunt vragen de hulp van natuurvrijwilligers, tuinliefhebbers, studenten, wetenschappers en professionals in de land-, tuin- en bosbouw om dit proces te versnellen. “Zij kunnen van het waarschuwingssysteem Beware&Note gebruikmaken om op te zoeken wat ze denken gezien te hebben. Dat kan gaan over insecten die zelf makkelijk identificeerbaar zijn of schimmels, bacteriën of virussen die herkenbare symptomen veroorzaken. Na identificatie kunnen zij ook melding maken van hun vondst”, legt Wouter Vanreusel van Natuurpunt uit. “Op die manier kunnen de bevoegde overheden en beheerders van bos-, natuur-, land- en tuinbouwgebieden en -percelen sneller tot actie overgaan.”

Meldingen door particulieren kunnen van onschatbare waarde zijn, zo bleek in het verleden al. “In 2006 meldde een bonsailiefhebber een eigenaardige kever die hij gevonden had op een boompje in Geraardsbergen”, vertelt Jochem Bonte van ILVO. “Uit de foto die hij meestuurde bleek al snel dat het om een Oost-Aziatische boktor ging, een uitheemse kever die grote schade kan toebrengen aan allerlei loofbomen. Die was samen met de boom uit Azië geïmporteerd. Kever en boom werden in quarantaine geplaatst, en er werden gelukkig geen andere eitjes of larven gevonden. In Nederland moesten in 2007 en 2009 in totaal zo’n 270.000 planten vernietigd worden na uitbraak van een gelijkaardige Aziatische boktorsoort in woonwijken. Door de snelle reflex van die man uit Geraardsbergen is dus heel wat leed voorkomen kunnen worden.” 

Hoe werkt de app?

Stel, tijdens een wandeling zie je naaldbomen met uitdrogingsverschijnselen en paddenstoelen op de stam. Via de Beware&Note-app kan je de databank filteren op schadelijke organismen op naaldbomen.

Als je dat wil, word je verder op de hoogte gehouden van de waarneming. Elke gebruiker kan namelijk aanduiden in welke teelten en regio’s hij geïnteresseerd is, om meldingen te krijgen wanneer er een Q-organisme in die regio gevonden wordt.  

Actie pas na controle door experts

“Als we niet zeker zijn of we op de ingezonden foto een Q-organisme zien, gaan we ter plekke nog een staal nemen”, verduidelijkt Bonte. Het is pas nadat de experts zeker zijn van de identificatie, dat het Federaal Voedselagentschap (FAVV) samen met de eigenaar of beheerder van het geïnfecteerde groen beslist welke maatregelen genomen moeten worden. Dat kan gaan van het kappen van bomen tot het vernietigen van alle gewassen binnen een bepaalde perimeter. Hanne Denaeghel (PCS): “Omdat deze noodmaatregelen vrij ingrijpend kunnen zijn, is het cruciaal dat elke melding van een Q-organisme op echtheid wordt onderzocht, en dat pas na verificatie door de experts en goedkeuring van de autoriteiten verdere stappen kunnen ondernomen worden.” 

Meer info vind je op de website Waarnemingen.be