Boeren blokkeren Antwerpse havens en dwingen gesprek af met Demir

Om 1 uur dinsdagochtend was melkveehouder Rik Bongers (21) met zijn tractor vertrokken uit Kinrooi. Samen met een groep van collega-boeren uit Limburg reed hij naar de haven van Antwerpen, onderweg haakten nog meer boeren aan de colonne. Eenmaal in het Antwerpse zette de groep boeren koers richting de Noordkasteelbrug. “Het stikstofdecreet is onrechtvaardig en moet van tafel”, uitte Bongers één van zijn persoonlijke beweegredenen.

Bongers was één van de naar schatting 500 boeren die uit verschillende provincies van Vlaanderen naar de Scheldestad was afgezakt voor een filterblokkade. De boeren verspreidden zich over een zestal locaties in de haven van Antwerpen. Het betrof een spontane actie die via verschillende whatappgroepen tot stand kwam. “De landbouworganisaties zitten hier niet achter”, vertelt Emelie Laeremans, kalverhoudster uit Herselt. “Met deze actie willen we onze volharding tonen en een blijvende druk uitoefenen op de politieke onderhandelingen die volgden op eerdere protesten.”

Veelal jonge boeren

Het waren voornamelijk jonge boeren die de tractoren in de Antwerpse haven bemanden. Op enkele kilometers afstand, op de linkeroever, hield Stijn Zelderloo met een groep boeren uit Oost-en West-Vlaanderen het verkeer op. “Nooddiensten worden er doorgelaten en om het halfuur laten we de vrachtwagens ook passeren”, vertelt de parttime akkerbouwer-veeteler uit Sint-Martens-Bodegem die als woordvoerder van de actie was uitverkozen. Zelderloo noemde naast het stikstofakkoord ook het behoud van landbouwgrond voor landbouwdoelstellingen als belangrijk actiepunt.

De actievoerders hadden symbolisch voor de Antwerpse haven gekozen: “Als belangrijke economische sector vragen de landbouwers het respect en erkenning dat de haven en havenbedrijven ervaren, ook voor hun deelsectoren en bedrijven. Ook landbouw levert een belangrijke bijdrage aan onze economie”, klinkt het in een persbericht waarin de actievoerders duidelijk benadrukken dat Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) geen deel hebben in de actie.

Dat heeft alles te maken met de onderhandelingen die bovengenoemde landbouworganisaties momenteel voeren met de Vlaamse overheid. Deze gesprekken leverden maandag geen tastbare resultaten op. Donderdag gaan de partijen weer met elkaar aan tafel. “In afwachting van dit overleg voeren wij geen acties”, klonk het eerder bij ABS dat net als Boerenbond wel begrip zegt te hebben voor de actievoerders. “We steunen de huidige protesten niet actief vanuit onze werking, omgekeerd gaan we zeker niemand de deelname aan de acties ontzeggen”, klinkt het bij ABS. "Het uitblijven van concrete resultaten uit het regeringsoverleg doet bij landbouwers de vrees groeien dat ze dreigen met een kluitje in het riet gestuurd te worden. Er is behoefte aan concrete resultaten voor acute problemen”, klinkt het.  

Kritiek vanuit politieke kringen

Minder begrip klonk er uit politieke kringen. De plannen van de boeren, ontlokten een stroomvloed aan verontwaardigde reacties in de media. De Antwerpse schepen van Havenzaken, Annick De Ridder (NV-A) noemde de mogelijke blokkade van de haven “totaal onaanvaardbaar". "Het volledig afsluiten van openbare infrastructuur en bedrijven valt niet onder de uitoefening van betogingsrecht."

Op de protestdag zelf klonk er ook kritiek van havenbedrijven zelf. Meer dan 2.000 dokwerkers konden naar verluidt hun werk niet doen omdat zij niet tijdig op hun werk geraakte. Hierdoor liep ook het laden en lossen van schepen of andere logistieke handelingen vertraging op. De schade zou in de miljoenen kunnen lopen en volgens Gazet van Antwerpen doet dit het begrip bij havenbedrijven voor de boerenproblemen slinken.

De boeren die dreigden hun protest voor te zetten totdat er concrete oplossingen aangedragen werden, dwongen uiteindelijk een gesprek af met Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). Nadat Demir aanvankelijk aan een paar kopstukken had gevraagd naar Brussel te komen, kwam de minister uiteindelijk zelf naar Antwerpen waar zij in het provinciehuis luisterde naar wat de boeren te vertellen hadden.

Na een lang gesprek kwamen de partijen naar buiten. "Wij zijn blij dat de minister ons heeft willen horen", zei Stijn Zelderloo na afloop. "Wij hopen dat mevrouw Demir tijdens de gesprekken op donderdag onze punten zal meenemen. Nu gaan we naar onze mensen in de haven, die er al bijna twaalf uur staan, en hen vertellen dat ze huiswaarts mogen rijden." 
   
Volgens minister Demir waren er zaken besproken die nog niet aan bod waren gekomen. "Ik ga de bezorgdheden meenemen in de schoot van de Vlaamse regering. Dit gaat over individuele landbouwers die specifiek vanuit hun situatie spreken. Donderdag is het de bedoeling om terug alle organisaties te zien in Brussel."

Plaats aan onderhandelingstafel

De groep jonge, onafhankelijke boeren wil graag rechtstreeks bij die gesprekken betrokken worden omdat ze zich niet altijd even sterk vertegenwoordigd voelen door de grote landbouwverenigingen. Of ze ook effectief aan tafel kunnen schuiven, is voorlopig niet duidelijk. Demir ziet er in ieder geval geen graten in.