Een waaier aan grieven stuurt Europese boeren massaal op straat

Spanje

Enkele duizenden Spaanse boeren blokkeerden vorige week toegangswegen in meerdere Spaanse regio’s. Onder meer Barcelona lag nagenoeg lam nadat duizenden trekkers de stad inreden, in Malaga blokkeerden de boeren dan weer de toegang tot de haven. Elders in Spanje zijn verschillende logistieke centra geblokkeerd. De Spaanse agrarisch ondernemers stellen het Europees landbouwbeleid aan de kaak en klagen de onzekerheid aan die heerst in de sector. Het was een federatie van regionale landbouwbonden, Unión de Uniones, die had opgeroepen tot actie. Verwacht wordt dat de blokkades zullen aanhouden tot minstens 14 februari.

Italië

Enkele Italiaanse landbouwers hielden een symbolische protestactie aan het Colosseum in Rome. Met vier tractoren, in de kleuren van de Italiaanse vlag, defileerden ze voor het wereldberoemde Romeinse amfitheater. De vier tractoren maakten deel uit van een stoet van 300 landbouwvoertuigen. De boerendelegatie wachtte al dagen voor de poorten van de Italiaanse hoofdstad op toestemming om naar het stadscentrum te rijden. Daar wilden ze een gesprek aangaan met de Italiaanse premier Giorgia Meloni van de conservatieve partij Fratelli d'Italia.

In een poging om de woede te bedaren heeft de premier het herstel aangekondigd van belastingvrijstellingen voor boeren met een laag inkomen. "Het voorstel van de regering is om boeren die het nodig hebben te helpen door de vrijstelling van inkomstenbelasting te beperken tot de meest kwetsbaren, terwijl het tot nu toe ten goede kwam aan de grootste boerderijen", zei ze volgens een overheidsbron. Deze gunstige regeling, die sinds 2017 van kracht is, werd in de laatste begroting niet verlengd, tot groot ongenoegen van de beroepsgroep. De boeren eisen ook een herziening van Europese milieuregels.

Duitsland

Ook in Duitsland startten in januari massale boerenprotesten als reactie op de bezuinigingsplannen die de regering-Scholz eind vorig jaar aankondigde. De Duitse overheid moest voor de nieuwe begroting een tekort van 17 miljard euro dichten en wou daarvoor onder meer de schaar zetten in verschillende landbouwsubsidies. Zo zou een belastingvoordeel op tractoren vervallen en moest de subsidie op landbouwdiesel worden geschrapt. Naar aanleiding van de protesten deed de regering eerder al enkele toegevingen.

Frankrijk

De Franse regering van premier Gabriel Attal heeft een reeks maatregelen gepresenteerd om de boeren in Frankrijk wat zuurstof te bieden na weken van protest. De premier stelt tien versoepelingsmaatregelen voor binnen de landbouwsector. Die zouden meteen worden ingevoerd. Het gaat onder meer over de "opschoning" van agrarische waterlopen en de termijnen om in beroep te gaan tegen landbouwprojecten. Met de maatregelen wil Attal de procedures die nu van kracht zijn "drastisch vereenvoudigen".

Daarnaast kondigt Attal drie "zeer zware sancties" aan voor bedrijven die de Franse Egalim-wet niet respecteren. Die wet beschermt het inkomen van boeren in onderhandelingen met fabrikanten en supermarkten. De premier geeft bovendien aan dat hij zich zal blijven verzetten tegen het Europese Mercosur handelsverdrag, dat handel met enkele Latijns-Amerikaanse landen wil stimuleren. Volgens de Franse premier zorgt het verdrag voor oneerlijke concurrentie.

Nederland

Boze boeren hebben ook in Nederland snelwegen geblokkeerd. Wat aanvankelijk nog gemoedelijk begon, mondde uit in spontane blokkades en brandjes op en naast de weg. Zo’n tweehonderd boeren trokken naar het provinciehuis in Zwolle, spraken met BBB-gedeputeerde Maurits von Martels en gaven hem een brief waarin ze hun onvrede over het Nederlandse landbouwbeleid uitten. De boeren zijn niet akkoord met de stikstofplannen en het mestbeleid.

De boerenprotesten zorgden in het oosten van Nederland ook voor onveilige situaties. De politie greep op meerdere plekken in, na acties op en langs snelwegen. "Demonstreren is toegestaan binnen de grenzen van de wet, maar daar is hier geen sprake van. Er is brand gesticht, vuurwerk afgestoken en er rijden landbouwvoertuigen op de snelweg", zei de politie, die erop wees dat afval dumpen en in brand steken een gevaar voor de gezondheid en voor het milieu betekent.

Polen

Poolse landbouwers hebben vorige week vrijdag opnieuw de grensovergangen met Oekraïne geblokkeerd. Ze vinden dat landbouwproducenten uit hun buurland oneerlijke voordelen krijgen op de Europese markt. Warschau overweegt ondertussen om nieuwe importverboden voor Oekraïense landbouwproducten in te voeren. Boeren betoogden vrijdag op meer dan 250 plaatsen in heel Polen. Ze blokkeerden met tractoren toegangswegen tot grote steden. De betogingen, waartoe opgeroepen werd door de grootste landbouwvakbond van Polen, zouden een hele maand duren.

Bulgarije en Hongarije

Ook Bulgaarse boeren zijn in navolging van hun Europese collega's de straat op gegaan met tractoren om te protesteren tegen het landbouwbeleid. Dat meldt het Bulgaarse persbureau BTA. Ze hekelen de import uit Oekraïne, de precaire omstandigheden en de Europese milieunormen.

Volgens boerenbelangenorganisaties was een overleg dit weekend met premier Nikolaj Denkov niet naar tevredenheid verlopen en zijn de boeren overgegaan op demonstraties. De boeren blokkeerden dinsdag snelwegen en een grensovergang met Roemenië. Premier Denkov vindt de protesten ongegrond, maar zegt nog steeds in gesprek te willen gaan met de demonstrerende boeren. Hij beloofde zo snel mogelijk hulp "voor wie het echt nodig heeft" en in gesprek te gaan met Europese beleidsmakers. 

Ook in Hongarije hebben vorige week vrijdag landbouwers betoogd tegen het landbouwbeleid van de Europese Unie en tegen de oneerlijke voordelen die Oekraïense landbouwproducenten volgens hen krijgen op de Europese markt. Met talrijke tractoren blokkeerden ze een weg aan de belangrijkste grensovergang met buurland Oekraïne nabij Zahony. Dat berichten Hongaarse media. De Hongaarse premier Viktor Orban sprak eerder al zijn begrip uit voor de vele boerenprotesten in Europa.