België ondervindt als 18de land wereldwijd het meeste waterstress

Wat is waterstress?

Volgens WRI, een non-profitorganisatie die ijvert voor duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen als basis voor economische vooruitgang en menselijk welzijn, is waterstress de verhouding tussen de totale vraag naar water en de beschikbare hernieuwbare watervoorraden. Hoe kleiner de kloof tussen vraag en aanbod, hoe kwetsbaarder een plaats is voor watertekorten. Onder waterverbruikers rekent het instituut onder meer de huishoudens, industrie en landbouwsector. De beschikbare hernieuwbare watervoorraden omvatten oppervlakte- en grondwatervoorraden. Waterstress is dus niet hetzelfde als een droogterisico. Het droogterisiconiveau geeft volgens WRI aan waar droogte zich waarschijnlijk zal voordoen en wie eraan blootgesteld worden.

Het onderzoek stelt dat een land met ‘extreme waterstress’ minstens 80 procent van zijn beschikbare voorraad gebruikt, een land met ‘hoge waterstress’ wil zeggen dat het 40 procent van zijn voorraad aanwendt.

Top 20

De vijf landen met de meeste waterstress zijn Bahrein, Cyprus, Koeweit, Libanon, Oman en Qatar. De waterstress in deze landen wordt meestal veroorzaakt door een laag aanbod, gekoppeld aan de vraag van huishoudelijk, landbouw- en industrieel gebruik. Iets lager in de lijst duiken nog drie andere Europese landen op waaronder ook België. Ons land staat op plaats 18, voor Griekenland en na San Marino. Daarmee is het voor ons land telkens een uitdaging in drogere periodes waarbij we gedwongen worden tot rantsoeneringen zoals een provinciaal oppompverbod.

De wereldwijde vraag naar water zal tegen 2050 naar verwachting met minsten 20 procent toenemen, stelt WRI. Voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika betekent dit dat 100 procent van de bevolking tegen 2050 met een extreem hoge waterstress zal leven. “Dat is niet alleen een probleem voor consumenten en waterafhankelijke industrieën, maar ook voor de politieke stabiliteit”, aldus WRI. “In Iran bijvoorbeeld leiden decennia van slecht waterbeheer en niet-duurzaam watergebruik voor de landbouw in 2018 en 2021 al tot waterprotesten en spanningen.”

Gevolgen

Volgens WRI bedreigt de toenemende waterstress de economische groei van landen, landbouwproductie en zo de voedzekerheid in de wereld. 60 procent van het geïrrigeerde landbouwareaal ligt in regio’s met extreme hoge waterstress. WRI somt hierbij suikerriet, tarwe, rijst en maïs op als voorbeeld van ‘probleemteelten’. “Om in 2050 naar schatting 10 miljard mensen te voeden, zullen we 56 procent meer voeding moeten produceren dan in 2010”, schrijft WRI in het rapport. “En dat terwijl waterstress toeneemt en klimaatgerelateerde rampen zoals droogtes en overstromingen de kop opsteken.”

Ook de wereldwijde economie komt voor een uitdaging te staan door de waterstress. Volgens data zal 31 procent van het mondiale bruto binnenlands product (bbp), dat is ongeveer 64 biljoen euro, blootgesteld zijn aan hoge waterstress in 2050. In 2010 was dit ‘slechts’ 24 procent van het mondiale bbp in 2010.

Toch is er hoop. Hun onderzoek toont aan dat het oplossen van de wereldwijde wateruitdagingen goedkoper is dan gedacht. “Het kost de wereld tussen 2015 en 2030 ongeveer één procent van het bbp of 0,27 euro per persoon per dag”, aldus het rapport. “Wat ontbreekt, is de politieke wil en de financiële steun om kosteneffectieve oplossingen een realiteit te maken.”