B3W: “Zelfs zonder verplichting dienen veehouders verdunde mest toe op grasland”
Uit een enquête van Betere Bodem- en Waterkwaliteit (B3W) blijkt dat de helft van de respondenten wel eens met water verdunde mest toedient op grasland. Volgens de deelnemende landbouwers aan de enquête zijn er veel positieve effecten bij het gebruik van deze techniek, onder meer minder besmeuring van het gras, meer gewasopbrengst en minder ammoniakemissies. “Deze enquête bewijst dat landbouwers zelf op zoek gaan naar goede praktijken en deze spontaan toepassen”, aldus B3W.
Om een beter beeld te krijgen hoe landbouwers omgaan met de verdunningstechniek, lanceerde B3W een online enquête. “Hoewel de respons met 45 ingevulde vragenlijsten laag was, geven de antwoorden toch een goed beeld van hoe de techniek in Vlaanderen wordt toegepast”, aldus B3W. “Uit de enquête blijkt dat heel wat rundveehouders deze aan te bevelen techniek toepassen, en dit zonder verplichting of aanmoediging vanuit de regelgeving.”
Uit de enquête blijkt dat de helft van de deelnemers al eens met water verdunde mengmest heeft toegepast, en 11 procent van de landbouwers geeft aan dat ze effluent gebruiken om mest te verdunnen bij het toedienen op grasland. Andere landbouwers kiezen dan weer bewust voor een dunnere mestsoort zoals zeugenmest of dunne fractie van rundermengmest voor hun grasland. Om de mest te verdunnen, gebruiken de landbouwers meestal het water van de drinkbakken of het spoel- of kuiswater van de melkstal of -robot. “Het moet zeker ook in acht genomen worden dat de techniek niet voor iedereen toepasbaar is”, duidt B3W.
Voordelen
“Heel wat voordelen kunnen worden toegekend aan het met water verdunnen van drijfmest bij of voor het bemesten”, aldus B3W. “Eén van die voordelen is meer grasopbrengst.” Volgens Nederlands onderzoek zou er gemiddeld 20 procent meer grasopbrengst zijn op zandgrond. Naast het sneller indringen in de bodem en vermoedelijk beter contact van de mest met de bodemdeeltjes, kan de belangrijkste reden voor de meeropbrengst gezocht worden in het verminderen van de ammoniakemissie en dus extra stikstofaanbod. Door water aan de mest toe te voegen blijft meer ammoniumstikstof opgelost in de mest bij toedienen en vervluchtigt er minder in de vorm van ammoniak. Zo wordt er meer stikstof ter beschikking gesteld voor het gewas.
“Het ammoniumgehalte en droge stofgehalte van mest bepalen de vervluchtiging van ammoniak”, aldus B3W. “Ook de bodemtoestand en met name het vochtgehalte en een hoge pH-waarde kunnen ammoniakale emissies in de hand werken. Ideale omstandigheden voor het beperken van ammoniakemissie zijn: vochtige maar niet waterverzadigde bodems, hoge luchtvochtigheid, windstil, temperatuur lager dan 20°C en bewolkt.” Andere belangrijke pluspunten van de techniek die landbouwers aangaven zijn: makkelijker en sneller oppompen en uitrijden van de mest en minder besmeuring van het gras.
“Het merendeel van de landbouwers was overtuigd van de voordelen van het verdunnen van drijfmest”, zegt B3W. “Zeker bij eigen mechanisatie met sleepvoeten is verdunnen van drijfmest een manier om flexibel met een hoge capaciteit op het ideale moment mest te kunnen uitrijden en toch de ammoniakemissie te beperken.”
Nadelen
Een nadeel aan het verdunnen van drijfmest is een groter risico op zuurstofarme omstandigheden in de bodem, waardoor het broeikasgas lachgas (N2O) kan ontstaan. Ook extra transport van water zorgt voor meer CO2-emissie. Verder vraagt het extra arbeid en zijn er vaak extra analyses nodig. Het vaakst aangegeven knelpunt in de enquête blijkt de beschikbaarheid van water te zijn.
"Landbouwers moeten ook altijd zeer aandachtig omgaan met mestwetgeving als ze mest mengen met water of effluent", aldus B3W. "Wie bijvoorbeeld de mest mengt, heeft een analyse van de mengeling nodig. De forfaitaire inhoudswaarden kan men niet gebruiken. Dit is voor transporten met een vervoersdocument, maar ook voor het vervoer van eigen mest naar eigen gronden. Ingeval je de mest op het veld aanlengt, bijvoorbeeld via een tussenopslag in een container, blijft het natuurlijk wel belangrijk dat je de mengverhouding kent om de juiste bemestingsdosis te kunnen berekenen en toedienen."
