Agropolis te Kinrooi start als eerste landbouwincubator

Agropolis, de eerste landbouwincubator in Vlaanderen, kreeg zondag 2.500 geïnteresseerden over de vloer tijdens Open Bedrijvendag. Twee dagen voordien had de site te Kinrooi officieel de deuren geopend. Ook de winnaars van de AgroChallenge werden toen bekendgemaakt. Drie beloftevolle start-ups mogen meteen hun intrek nemen in Agropolis, en krijgen de nodige coaching om hun onderneming verder te laten groeien: een toeleverancier van insectenkwekers, een expert in precisie-irrigatie en een korteketenplatform. Zij krijgen het gezelschap van bedrijven die zich al eerder verzekerden van een plek in het incubatorgebouw of de agrarische bedrijvenzone daarrond, onder meer een snoekbaarskweker en een cannabiskweker – opgelet, voor medicinale toepassingen.

Limburg had al incubatoren rond duurzame energie (IncubaThor) en circulaire economie (GreenVille) en zet zich met Agropolis in Kinrooi ook op de kaart als broedkamer voor vernieuwende vormen van landbouw. Later dit jaar opent met DronePort de negende incubator, die de opkomende drone-industrie een duwtje moet geven en synergieën zal zoeken met onder meer landbouw. Over de lange weg die afgelegd is met Agropolis zegt Hubert Brouns, voorzitter van de vzw Boterakker: “In 2005 stonden we hier nog met onze voeten in het water. Boterakker was een 500 hectare groot grindwinningsgebied. De nabestemming voorzag dat 70 hectare terug zou gaan naar landbouw maar dat werd slechts 35 hectare door het belang dat aan waterrecreatie gehecht werd.”

Die verliessituatie voor de Kinrooise landbouw kon gekeerd worden dankzij een financiële compensatie vanwege de grindsector, en het lumineuze idee om op het aangevulde terrein niet te vervallen in oude gewoonten maar er ruimte te scheppen voor totaal nieuwe landbouwvormen. Burgemeester van Kinrooi Jo Brouns is daar de plaatselijke landbouwers, die een meerderheid vormen binnen het bestuur van fondsbeheerder Boterakker, nog altijd dankbaar voor. “Zij hebben gekozen niet voor deze generatie, maar voor volgende generaties landbouwers.”

Ondertussen werd Agropolis door de Vlaamse overheid erkend als de eerste agrarische bedrijvenzone, wat het project veel dynamiek gaf. “Agropolis is naast een landbouwbedrijventerrein ook een incubator die een broed- en kiemkamer moet worden voor nieuwe landbouwvormen”, zegt Boterakker-voorzitter Hubert Brouns. Op het moment van de opening was de incubator nog een leeg gebouw, “maar het zal hier snel bruisen van activiteit”. Het incubatorgebouw beschikt over twaalf kantoren, vier productie-units, een kantoorruimte met flexplekken en vergader- en netwerkruimtes. Daarnaast worden bewoners voorzien van de nodige infrastructuur en administratiediensten.

De agro-bedrijvenzone, de grootste cluster, is zo’n 16 hectare groot en voorbehouden voor bedrijven die zich op een innovatieve en duurzame manier positioneren binnen de land- en tuinbouw. De glastuinbouwzone van 8 hectare is er voor innovatieve glastuinbouwbedrijven, en de zone voor proefvelden is 6 hectare groot. Nog voor Agropolis officieel haar deuren opende, verzekerden alvast vier bedrijven zich van een stek in de incubator. Bovigen-Boveco legt de focus op de ondersteuning van melkveebedrijven. IPM Impact is gespecialiseerd in geïntegreerde plaagbestrijding. Xpert4Growth vermarkt producten die de natuurlijke weerstand van gewassen verhogen. Rendocan zal via kantoor- en laboruimte verder stappen zetten in zijn onderzoek naar medicinale cannabis vanuit Kinrooi.

“Om start-ups in de agrosector ook een kans te geven, organiseerden we de AgroChallenge”, zegt Agropolis-manager Kristof Das. “Geïnteresseerde kandidaten konden deelnemen in vier verschillende categorieën: insecten, aquacultuur, smart farming en high potentials. De winnaars van die wedstrijd krijgen negen maanden lang een seat in de incubator, toegang tot de AgroCommunity, en de nodige coaching en begeleiding om hun start-up te laten landen.” KBC en Ceres HR Consulting nemen hun intrek in de incubator zodat zij start-ups en scale-ups gepast kunnen begeleiden in hun zoektocht naar financiering en personeel.

i-Delta, dat een partner voor pioniers in de opkomende insectensector wil zijn, is één van de gelukkige winnaars van de AgroChallenge. Het tweede project dat een plek krijgt in de incubator is AgroSense dat focust op precisie-irrigatie. De landbouwsector is één van de grootste waterverbruikers, maar er wordt ook veel water verspild. Daar wil dit smart-farmingproject wat aan doen door de waterbehoefte van een gewas met sensoren correct in de schatten op basis van omgevingsparameters. De derde start-up die zich in Agropolis zal vestigen, is Naruda. Naruda speelt in op de trend naar meer transparantie over de herkomst van producten en wil lokale producten bereikbaar maken voor een groot publiek. Het platform moet alle stakeholders – boeren, consumenten, restaurants, sociale werkplaatsen en de logistieke sector – met elkaar verbinden om weer tot een zo kort en transparant mogelijke voedselketen te komen.

Op het bedrijventerrein rond de incubator wordt volop gebouwd aan de loods van machinecoöperatie Agropolis, een samenwerkingsverband van een 70-tal landbouwers. Zij gaan machines delen, wat een opstap kan zijn naar het uitwisselen van kennis met elkaar en met de pioniers op Agropolis. Pleunis Biochamp nam reeds zijn intrek in een nieuwbouw en teelt daar biologische paddenstoelen. Zij leggen zich niet toe op de teelt van klassieke witte champignons, maar specialiseren zich in bijzondere soorten zoals oesterzwammen en shiitake. Twee andere bedrijven zijn al langer op Agropolis actief: veredelaar Storm Seeds die de mogelijkheden van soja in Vlaanderen verkent, en de kweker van snoekbaars Fish2BE.

“De doelstellingen van Agropolis zijn voor een groot deel reeds verwezenlijkt, terwijl de site nog in volle ontwikkeling is”, stelt Hubert Brouns tevreden vast. Dat blijkt ook uit de projecten waar Agropolis reeds partner bij is, meer bepaald rond de automatisering van insectenkweek, de ontwikkeling van blauwe alg en het introduceren van yacon in onze contreien. “Dat laatste project is afgerond. Yacon groeit hier nu al drie jaar op de velden. Er zijn twee landbouwers die de Zuid-Amerikaanse knol telen”, weet de voorzitter.

De vzw Boterakker nam samen met de gemeente Kinrooi het voortouw. Deden letterlijk een duit in het zakje: de provincie Limburg, investeringsmaatschappij LRM, het herstructureringscomité, de Vlaamse overheid en KU Leuven. LRM verschaft in Limburg risicokapitaal aan start-ups en andere bedrijven die willen groeien. Het ontwikkelt ook strategisch vastgoed zoals be-MINE in Beringen. “In de in totaal negen thematische incubatoren werken nu een 900-tal mensen. Belangrijk zijn vooral de scale-ups, kleine bedrijfjes die de incubatoren ontgroeien en op termijn tientallen of honderden mensen kunnen tewerkstellen”, zegt Stijn Bijnens, CEO van LRM. “Bijzonder aan Agropolis is dat de starters in de incubator kunnen doorgroeien naar het naastliggende bedrijventerrein.”

Burgemeester van Kinrooi Jo Brouns spreekt van een mijlpaal in de geschiedenis van zijn gemeente. “Hier wordt bijna 50 hectare ruimte voor ondernemerszin gecreëerd, wat niet vanzelfsprekend is in een kleine gemeente als de onze. Het was een werk van lange adem, één dat moed vergde van onze landbouwers en dat een sterk fundament voor de toekomst legt.” Ook gedeputeerde van Landbouw Inge Moors is bijzonder trots om de eerste landbouwincubator in Vlaanderen te mogen openen. “Met Agropolis zetten we in op niche-landbouw en toekomstgerichte projecten. De provincie Limburg maakte 835.000 euro vrij voor de financiering van dit incubatorgebouw en 125.000 euro voor de business development managers om de overschakeling naar een innovatieve en milieubewuste landbouw te ondersteunen. ”