Vogels pikken een graantje mee van b.akkerbrood

Van 17 tot 23 september delen ambachtelijke bakkers in Limburg gratis b.akkerbrood uit. Bijzonder aan deze broden is dat ze gebakken worden met graan van landbouwers die maar 90 procent van hun opbrengst oogsten. Het overige graan blijft achter op de akkers als wintervoedsel voor grauwe gorzen, veldleeuwerikken en andere akkervogels.

Een grote uitdeelactie (ruim 2.500 broodjes) moet het b.akkerbrood bekendmaken bij het brede publiek en nog meer warme bakkers overtuigen om het op te nemen in hun aanbod. Het b.akkerbrood is een ambachtelijk Haspengouws brood zonder poespas dat zich onderscheidt door de solidariteit met akkervogels tijdens het productieproces. Een gedeelte van het graan blijft namelijk achter op de velden zodat akkervogels letterlijk een graantje kunnen meepikken.

Door de steeds efficiëntere landbouwmethoden blijven weinig oogstresten achter op de velden. Graanstroken die onaangeroerd blijven, zijn broodnodig tijdens de wintermaanden wanneer ander voedsel schaars is. Door een gebrek aan voedsel en schuil- en nestgelegenheid in het akkerlandschap is het aantal patrijzen gehalveerd in drie à vier decennia tijd. Het aantal grauwe gorzen is met 80 procent gedaald en de ooit algemeen voorkomende veldleeuwerik telt nu 90 procent minder soortgenoten.

Haspengouwse boeren telen het graan, een lokale molenaar verwerkt het graan en 41 ambachtelijke bakkers wenden al hun stielkennis aan om er (h)eerlijk b.akkerbrood van te maken. Met zo weinig mogelijk tussenstappen komt het brood bij de consument terecht. Dat bevordert de eerlijke handel en verkleint de ecologische voetafdruk. Aangezien het brood lokaal geteeld, verwerkt en verkocht wordt en bovendien de fauna en flora een handje helpt, krijgt het het label 'Kortweg Natuur'.

Deze zomer werd van bijna 19 hectare baktarwe 17 hectare geoogst. Aangezien één hectare genoeg graan oplevert voor 16.000 broden kunnen tot de volgende oogst 272.000 broden gebakken worden. "Als elke Limburger één b.akkerbrood zou kopen, is 53 hectare graan nodig. En we eten allemaal natuurlijk veel meer brood dan één per jaar", schetst projectcoördinator Eliane Erens het potentieel.

Momenteel is het merendeel van het graan op de akkers bestemd voor veevoeder. Boeren die baktarwe als een nieuwe uitdaging zien, kunnen voor teeltadvies (variëteitenkeuze en bemesting) bij landbouwschool PIBO in Tongeren terecht. Voor een eerlijke graanprijs en een vergoeding voor de opbrengstderving zorgt het project. Een b.akkerbrood van 600 gram wordt namelijk verkocht aan de prijs van een brood van 800 gram. "Twee sneden van het brood zijn niet voor de consument, maar voor de akkervogels", aldus Erens.

Mark Vos, burgemeester van Riemst, is fier dat akkervogels in zijn gemeenten nieuwe kansen krijgen om te overleven. "Meerdere doelstellingen van het provinciaal beleid worden in het project verenigd", prijst Frank Smeets, gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur in Limburg. "Kwestbare soorten worden beschermd, de korte keten spaart transport en energie, boeren leren weer baktarwe telen en de verkoop bij warme bakkers steunt de kleine nijverheid", illustreert hij.

Het b.akkerbrood is een samenwerking tussen akkervogelspecialisten, lokale boeren, de molenaar, ambachtelijke bakkers, de Limburgse bakkers vzw, de gemeenten Riemst, Bilzen en Sint-Truiden en de provincie Limburg. Het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren coördineert het project. Consumenten herkennen het b.akkerbrood aan de 'hostie' met het logo Kortweg Natuur en aan de speciale broodzak.

Meer info en een overzicht van de verkooppunten: Kortweg Natuur