Voedselsoevereniteitsbeweging viseert "landbouwparadox"

In de nasleep van het Nyeleni-forum en de Europese verklaring voor voedselsoevereniteit die daar werd opgesteld door meer dan 400 burgers, verzamelt de Belgische beweging voor voedselsoevereniteit op Wereldvoedseldag (16 oktober) in Brussel. Op de Zuidmarkt laten ze bezoekers nadenken over waar en hoe hun voedsel geproduceerd wordt.

Wereldwijd strijden boeren, consumenten, milieu- en sociale bewegingen, en Noord-Zuid ngo’s voor voedselsoevereiniteit: het recht van volkeren om hun eigen voedsel- en landbouwsysteem democratisch zelf te bepalen, zonder schade te berokkenen aan andere mensen of het milieu. Ook in België scharen steeds meer organisaties en burgers zich achter deze eis. Half augustus kwamen 20 Belgen met meer dan 400 Europeanen samen om een Europese verklaring voor voedselsoevereiniteit op te stellen.

Daarin wordt een veerkrachtig productiesysteem geëist dat alle mensen in Europa gezonde en veilige voeding biedt, dat biodiversiteit en natuurlijke grondstoffen spaart, en dierenwelzijn respecteert. De nadruk wordt gelegd op korte marktketens en nauwere banden tussen producent en consument. Waardige werkomstandigheden in de landbouw zijn uiteraard noodzakelijk, met name ook voor seizoensarbeiders en voor zij die werken in de voedingsindustrie.

Organisaties zoals Friends of the Earth, Landwijzer, Oxfam, Voedselteams en Wervel schaarden zich in de verklaring mee achter toegang tot het gemeenschappelijk erfgoed aan zaden, landbouwdieren, land, water en lucht, en landbouwkennis. Kortom, een nieuw internationaal landbouwbeleid moet volgens hen gebaseerd zijn op voedselsoevereiniteit. Dit omvat in het bijzonder een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid en de afschaffing van de Europese biobrandstoffenrichtlijn. "De controle op de internationale handel in landbouwproducten kan niet langer gebeuren door de WTO, maar moet overgelaten worden aan de FAO", luidt het nog in de verklaring.

De Belgische organisaties die de Europese verklaring mee ondertekenden, stellen op 16 oktober de Belgische beweging voor voedselsoevereniteit voor. Met de 'Kata van de Hak' willen zij bezoekers van de Brusselse Zuidmarkt doen nadenken over hun voedsel. Kata is een dans die zijn oorsprong vindt in de oosterse gevechtskunst en wereldwijd symbool staat voor de strijd die boeren leveren voor hun overleven en autonomie. De hak is nog steeds het belangrijkste werktuig voor 1 miljard boeren in de wereld. Slechts 40 miljoen boeren beschikken over een tractor.

"De meeste producten komen van ver buiten België, terwijl het platteland rond Brussel een schat aan streekproducten te bieden heeft", is de boodschap achter de symboliek. "Tomaten uit Spanje zijn makkelijker te vinden dan vollegrondwitloof uit Brabant", illustreerde de beweging wat zij noemt de "paradox van onze landbouw".

Bijna één miljard mensen in de wereld lijdt honger. Drie kwart van hen zijn boeren. "In Europa is de situatie minder dramatisch, maar ook bij ons komen boeren nauwelijks uit de kosten. Zij moeten de prijs aanvaarden die de wereldmarkt hen biedt", verklaart de Belgische beweging voor voedselsoevereniteit. "Tegelijkertijd heeft de industriële landbouw in Europa een enorme ecologische voetafdruk en is de sector afhankelijk van fossiele brandstoffen en de massale import van veevoeder uit het Zuiden."

"Wereldwijd komen boeren hiertegen in opstand", aldus de voedselsoevereniteitsbeweging. "Zij eisen eerlijke prijzen die hen toelaten om zonder milieuschade aan landbouw te kunnen doen. Steeds meer consumenten , milieu- en sociale bewegingen, en Noord-Zuid ngo’s sluiten zich aan bij deze eis. Voor een gezonde prijs kan de boer immers gezonde voeding produceren. Daarom stellen we voor om 16 oktober, Wereldvoedseldag, nu 'Werelddag voor voedselsoevereiniteit' te noemen."

Meer info: Declaration Nyeleni 2011