Vlaanderen maakt veehouderij minder soja-afhankelijk

Het actieplan alternatieve eiwitbronnen, een gezamenlijk initiatief van de Vlaamse landbouwadministratie en de mengvoederfabrikanten (BEMEFA), wil de veehouderij minder afhankelijk maken van soja en bestaande eiwitbronnen beter valoriseren. Onder strikte voorwaarden zou het gebruik van diermeel in varkens- en kippenvoeders opnieuw mogelijk worden. Dat laatste zint Groen-parlementslid Dirk Peeters niet.

Wanneer de veehouderij er in slaagt om minder afhankelijk te worden van soja-import, dan heeft dit een positieve impact op de biodiversiteit, het milieu, de voedselveiligheid, de werkgelegenheid en versterkt dit de voedselzelfvoorziening. Vooral de varkens- en pluimveehouderij zijn grootgebruikers van soja. Daarom wil de Vlaamse overheid samen met BEMEFA, de beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten, boeren aanmoedigen om eiwithoudende gewassen te telen die soja kunnen vervangen. Onder meer klaver, erwten en kemp staan bekend als alternatieve eiwitbronnen.

Het actieplan beoogt het sensibiliseren van landbouwers, het stimuleren van (praktijkgericht) onderzoek en het subsidiëren van boeren die hun teeltkeuze afstemmen op lokale eiwitproductie. "De agromilieumaatregel gras-klaver wordt in dat kader zeker behouden", zegt Barbare Roegiers van het Departement Landbouw en Visserij, "en we bestuderen nieuwe mogelijkheden voor gerichte subsidies." De valorisatie van bijproducten uit de biobrandstof- en voedingsindustrie is een andere belangrijke hefboom in het actieplan.

"We laten evalueren of alle bijproducten van de voedingsindustrie (bierbostel, bietenpulp, zetmeel, enz.) en de relatief nieuwe nevenstromen van de bio-ethanolproductie in België (DDGS en natte bijproducten) optimaal worden ingezet als diervoeder", verklaart Roegiers. De grote hoeveelheden bijproducten die via Alco Bio Fuel, Syral en Biowanze op de markt komen, kunnen de behoefte aan geïmporteerd eiwit aanzienlijk verlagen.

Tot slot schaart het actieplan zich achter de voorstellen van de Europese Commissie om het verbod op het gebruik van diermeel in diervoeders te versoepelen. Nadat de gekkekoeienziekte resulteerde in het verbod, moest alleen in België al 200.000 ton soja extra ingevoerd worden. "Diermeel heeft een eiwitgehalte tussen 50 en 70 procent, maar blijft momenteel volledig onbenut terwijl de publieke opinie zich steeds meer bewust is van de voedselverspilling in het Westen", zegt Roegiers. "We degraderen hoogwaardige eiwitten tot afval en moeten betalen om het diermeel te laten vernietigen", vult Geert Rombouts van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) aan. De Vlaamse landbouwadministratie en BEMEFA steunen dan ook het Europese voorstel om diermeel opnieuw toe te laten voor varkens en kippen.

De ministers van de EU-lidstaten hebben zich in november 2010 akkoord verklaard met het voorstel van de Europese Commissie om het gebruik van diermeel van niet-herkauwers toe te staan in diervoeders voor andere niet-herkauwers zoals varkens en pluimvee. Aan deze versoepeling worden strikte voorwaarden verbonden zoals de ontwikkeling van de noodzakelijke, doeltreffende bemonsterings- en analysetechnieken. Diermeel geven aan herkauwers zoals koeien zou verboden blijven. Vorige zomer ging ook het Europees Parlement akkoord met het geleidelijk opnieuw toestaan van diermeel als grondstof voor veevoeder.

Ondanks de strikte voorwaarden die aan een herintroductie van diermeel in diervoeder worden gesteld, is Groen ontevreden met de Vlaamse steun voor het Europees voorstel. Volgens de partij is het draagvlak om "dieren andere dieren te laten eten" in Vlaanderen zeer klein sinds de voorbije voedselcrises. Europarlementslid Bart Staes waarschuwde eerder al dat een versoepeling een slecht idee is, als er geen sluitend controlesysteem op slachtafval en diervoeders voorhanden is. Hij vindt het daarnaast ook een ethisch probleem.

Nu spreekt ook Vlaams parlementslid Dirk Peeters (Groen) zich uit tegen de versoepeling van het diermeelverbod. "De Vlaamse overheid stelt als voorwaarde dat de veiligheid verzekerd kan worden, maar dat kan momenteel niet gegarandeerd worden", meent Peeters. Hij pleit voor de teelt van eiwitrijke gewassen in Vlaanderen en voor meer productie van plantaardig voedsel en minder vleesproductie. "Groen dient een eigen resolutie in om aan de Vlaamse regering te vragen dat ze een echt duurzaam plan opmaken om minder eiwitten in te voeren uit Zuid-Amerika", kondigt het parlementslid aan.

Meer info: Actieplan Alternatieve Eiwitbronnen