Velt schrikt van sussende informatie over pesticiden
nieuwsDe Europese drukkingsgroep Pesticide Action Network bracht de voorbije week een onheilspellende boodschap. In alle traditionele wijnen die getest werden, kwamen pesticiden voor. En in meer de helft van de flessen bleek een stof te zitten die mogelijk kankerverwekkend is. Dat wijnboeren steeds vaker naar chemische bestrijdingsmiddelen grijpen, is een feit. Waar de druiven vroeger vooral met het relatief onschadelijke zwavel tegen schimmels beschermd werden, nam het pesticidengebruik in Europese wijngaarden tussen 1993 en 2003 toe met 22 procent. En terwijl de druiventeelt slechts 3,5 procent van het Europese landbouwgebied beslaat, is de fruitsoort goed voor 15 procent van de gebruikte bestrijdingsmiddelen.
Volgens Pesticide Action Network heeft dat nefaste gevolgen voor de gezondheid van de consument. Zo zou het gehalte aan pesticiden in wijn tot 5.800 keer hoger liggen dan de norm voor drinkwater. Probleem is dat er voor wijn geen normen bestaan en die voor water zeer streng zijn omdat het in veel grotere hoeveelheden verbruikt wordt dan andere voedingsmiddelen. Maar als we de hoogst gevonden hoeveelheid bekijken van de stof die het meest in de geteste wijn zat - het mogelijk kankerverwekkende pyrimethanil -, dan blijkt die nog altijd 20 keer lager te liggen dan de Europese norm voor de druiven waaruit de wijn is gemaakt.
Dat veel landbouwproducten restjes van pesticiden bevatten, is geen geheim, weet Van Vlierden. Uit het recentste rapport van de Europese Commissie bleek dat in 2005 voor 48 procent van de geteste stalen het geval. De auteurs van de studie beklemtonen echter dat de volksgezondheid daardoor geen enkel gevaar loopt. Aan de ene kant zijn er normen voor ieder product en die worden slechts in 5 procent van de proefnemingen overschreden. Aan de andere kant is er de maximale hoeveelheid die een mens van de afzonderlijke chemische stoffen mag binnenkrijgen. En die zou zelfs bij de grootst mogelijke consumptie van het ergste product nog niet worden bereikt.
De Belgische gegevens voor hetzelfde jaar tonen een normoverschrijding bij 7,7 procent van de stalen. Na de 12,7 procent van Nederland is dat het hoogste cijfer in Europa en een stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Maar volgens het Voedselagentschap, dat de controles laat uitvoeren, heeft dat alles te maken met het groot aantal stoffen waarvan de aanwezigheid bij ons wordt getest en een toenemende kwaliteit van het laboratoriumwerk.
Het pesticidengebruik in de Belgische landbouw is de laatste kwarteeuw sterk gedaald. "Tot 12 procent van het volume in 1981", weet Luc Vanoirbeek van Boerenbond. "De laatste twee jaar verdween er om de vier dagen een bestrijdingsproduct van de markt. Sinds 1996 zijn er onafhankelijke controles en overtreders kunnen niet meer met hun producten op de veiling terecht". Dat heel Europa het relatief goed doet, blijkt dan weer uit het feit dat in de EU geteelde producten slechts 2,4 normoverschrijdingen per 100 stalen opleveren, terwijl dat bij import 6,5 op 100 is.
Het drinkwater in Vlaanderen blijkt ook helemaal veilig: volgens cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij werd tussen 2002 en 2004 bij geen enkele staalname een te hoge dosis pesticiden gevonden. Dat de landbouwactiviteit 's zomers voor pieken zou zorgen klopt volgens woordvoerster Mie Van den Kerchove niet. "Er komen dan wel bestrijdingsmiddelen in grond- en oppervlaktewater terecht. Maar de drinkwaterbedrijven slagen er zeer goed in om dat weg te zuiveren vooraleer het uit de kraan komt bij de consument".
Velt is verrast over zoveel geruststellende informatie. "Wij proberen de stem van de ongeruste consument te laten horen. Het pesticidengebruik moet verder naar omlaag. Ook in België, want jammer genoeg zijn we nog bij de Europese koplopers op het vlak van pesticidenconsumptie", zegt Jan Vannoppen. "De meest toxische stoffen moeten volledig verdwijnen. De cocktail-effecten van pesticiden moeten nauwkeurig onderzocht worden en de normen dienen verstrengd te worden indien nodig".(KS)
