Stoppen met castratie kost Nederland 90 miljoen euro

In diverse landen blijven onderzoekers speuren naar alternatieven voor de onverdoofde biggencastratie. Maar het onmiddellijk stopzetten van die praktijk ligt niet voor de hand. Indien Nederland dat op eigen houtje zou beslissen, daalt de toegevoegde waarde in de varkenskolom met tien procent tot ongeveer 90 miljoen euro. En dat percentage is aanzienlijk meer dan de huidige marges, zo staat te lezen in een rapport van het Landbouweconomisch Instituut (LEI).

Om berengeur te voorkomen bij het verhitten van varkensvlees worden jonge mannelijke varkens in de meeste EU-landen chirurgisch gecastreerd. Dat betreft jaarlijks zo’n honderd miljoen dieren. Tot een leeftijd van 7 dagen mogen varkenshouders dat zonder verdoving doen, en dat is ook de gangbare praktijk. Onder druk van de publieke opinie wordt echter intensief gezocht naar alternatieve productiemethoden. Ook in ons land zijn meerder instellingen op dat vlak actief.

In zijn rapport zet het LEI de diverse pistes nog eens op een rijtje. Die variëren van verdoofde castratie tot immunoneutralisatie, aangepaste managementtechnieken, het seksen van sperma, detectie aan de slachtlijn, bijsturingen in het fokkerijbeleid en het slachten van de varkens op een jongere leeftijd. Die laatste maatregel wordt toegepast in Groot-Brittannië, Ierland en dikwijls ook in Spanje en Portugal. De kans op berengeur neemt immers toe naarmate varkens de geslachtsrijpe leeftijd naderen.

Het LEI bestudeerde voor deze beleidsoptie de economische impact. De varkens zouden in dat geval geslacht worden op een gewicht van 75 à 85 kg. Omdat de huidige buitenlandse afzetpartijen geen behoefte hebben aan beren zouden de Nederlandse slachterijen die zelf moeten opkopen en bijgevolg voor driekwart beren aan de haken krijgen. Omdat deze lichter zijn, zullen zij acht procent minder vlees afleveren, wat een omzetverlies betekent van circa 210 miljoen euro.

Daar komt bij dat bepaalde deelstukken van lichtere varkens ook minder opbrengen. Zo levert een zware ham per kilo meer op dan een lichte. Daarnaast zal de markt voor vlees van jonge beren waarschijnlijk minder betalen. Deze posten worden berekend op nog eens 50 miljoen euro omzetverlies. Per varkensplaats zullen de primaire bedrijven ongeveer evenveel vlees blijven produceren. De beren worden weliswaar lichter afgeleverd maar ook jónger: ze maken sneller plaats voor een volgende lichting.

Omdat de Nederlandse slachterijen zich verplicht zouden zien om de lichtere beren op te kopen, verhuizen meer gelten naar het buitenland. Op die manier gaat extra gewicht over de grens, wat een omzetstijging van zo'n 160 miljoen euro oplevert. Een voordeel is dat beren ook minder voeder nodig hebben dan oudere varkens omdat hun voederconversie aanzienlijk is. Dat scheelt zo’n 80 miljoen euro aan voeder, terwijl er navenant ook minder mineralen via de mest verloren gaan: een kostenbesparing van nog eens zo’n 10 miljoen euro.

Tot slot zullen er meer biggen aangekocht moeten worden. Prijskaartje: 50 miljoen euro. Er zullen ook 30 miljoen extra kosten gemaakt moeten worden. Meer dieren zorgen immers voor meer en gescheiden transporten, enzovoort. Het eindresultaat is dat de toegevoegde waarde met 90 miljoen euro daalt. De diverse partners in de Nederlandse varkenskolom hebben eerder afgesproken dat ze er gezamenlijk naar streven om de biggencastratie tegen 2015 te beëindigen. Vanaf volgend jaar zullen de supermarkten bij onze noorderburen al geen vlees meer verkopen van onverdoofd gecastreerde varkens.(KS)

Meer informatie: Beren op de weg