"Speculatie versterkt enkel trend van voedselprijzen"

Volgens de PS is een van de oorzaken van de dure voedselprijzen de speculatie op de stijging van de prijzen. De socialisten wijzen onder meer KBC met de vinger. Het is onethisch om geld te verdienen op de rug van de hongerigen, wordt geargumenteerd. "Het is nu eenmaal makkelijker een steen te werpen naar een externe zondebok dan constructieve maatregelen te nemen die wél een fundamentele remedie bieden voor de almaar duurder wordende landbouwgewassen", reageert commentaarschrijver Stefaan Michielsen in De Tijd.

Nu de landbouwprijzen de pan uit rijzen en in meerdere landen voedselrellen de politieke stabiliteit bedreigen, is ook de zoektocht naar een zondebok gestart. De biobrandstoffen komen hiervoor in aanmerking, maar ook de speculanten. Het klopt alvast dat financiële spelers zoals hefboomfondsen de jongste maanden de weg naar de markt voor voedingsgrondstoffen gevonden hebben.

Aangetrokken door de prijshausse proberen ze daarop mee te liften, om zich in te dekken tegen de daling van de dollar en in de hoop een mooi financieel rendement te realiseren. Banken hebben financiële producten ontwikkeld om ook gewone beleggers de kans te geven daar een graantje van mee te pikken. De komst van die indringers - 'speculanten' - op de markt voor landbouwproducten oefent ongetwijfeld een opwaartse druk uit op de prijzen. "Maar het zijn louter beleggers, ze leggen geen extra beslag op de voedingsgrondstoffen", stelt Michielsen.

Het is volgens de opiniemaker onjuist te stellen dat de speculatie verantwoordelijk is voor de hoge landbouwprijzen. Ze versterkt gewoon een trend die zich al langer aftekent en die het gevolg is van de groeiende kloof tussen de vraag en het aanbod van voedingsgrondstoffen, luidt het. De oorzaken daarvan zijn bekend: de toename van de wereldbevolking, de gestegen welvaart in een land als China, de dure olie, enkele tegengevallen oogsten en de hype rond biobrandstoffen. Die fundamentele factoren verklaren de sterke stijging van de landbouwprijzen.

De roep om de speculatie te bannen, klinkt luid de jongste dagen. Maar het is ten eerste de vraag hoe men dat denkt te doen - malafide lieden die munt willen slaan uit schaarste vinden altijd een middel -, het is ten tweede ook een maatregel die ten gronde niets oplost, zegt Michielsen. "De politici die nu van leer trekken tegen die 'speculanten' bedienen zich van holle slogans en bezondigen zich aan goedkoop populisme om hun achterban te sussen. Ze vergissen zich van doelwit".

De juiste remedie is volgens Michielsen een verhoging van de landbouwproductie. In heel wat landen kan de landbouw efficiënter worden als de boeren de juiste incentives krijgen. Hindernissen die de markt ontwrichten - exportbeperkingen, subsidies allerhande - dienen te worden opgeruimd. Het is bijvoorbeeld al te gek dat de VS de teelt van biobrandstoffen op goede landbouwgrond financieel aanmoedigen en olielanden in de Golf dure ontziltingsinstallaties bouwen om met zeewater woestijnland om te vormen tot akkerland waarop graan kan worden verbouwd, aldus de commentaarschrijver.

Dááraan werken is de aangewezen weg om de schaarste te bestrijden en de prijzen te doen dalen. Het is meteen ook een manier om de speculanten die gegokt hebben op verdere prijsstijgingen een hak te zetten, besluit Michielsen met een knipoog.(KS)