Somberheid troef bij de Vlaamse land- en tuinbouwers

De landbouwadministratie meldt dat de landbouwconjunctuurindex dit najaar daalt tot -12. Nooit eerder zakte de index met 14 eenheden ineens. Enkel in 2009 lag het ondernemersvertrouwen nog lager. De malaise in de sector, vooral bij de tuinbouwers en varkenshouders, is groot. Terwijl een derde van de landbouwers zegt financieel krap te zitten, loopt dat bij de varkensboeren op tot 62 procent.

De zesmaandelijkse conjunctuurbarometer werd specifiek ontwikkeld om inzicht te krijgen in de economische schommelingen, het ondernemersvertrouwen en de geplande investeringen van de Vlaamse land- en tuinbouwsector. De afdeling Monitoring en Studie van het departement Landbouw en Visserij ondervroeg 750 Vlaamse land- en tuinbouwbedrijven die deel uitmaken van het Vlaams Landbouwmonitoringnetwerk (LMN). De index kan in theorie gaan van -100 (landbouwers unaniem negatief) tot +100 (landbouwers unaniem positief).

De akkerbouwsector heeft af te rekenen met een zeer lage aardappelprijs, de vleesveesector met stijgende kosten zonder dat de prijs van het product stijgt. De melkveesector is neutraal. Bij de varkenssector houdt de crisis aan. De index staat nog net niet op zijn absolute dieptepunt. De licht verbeterde prijs voor de varkens wordt tenietgedaan door de zeer hoge voederprijzen.

Bij de tuinbouwsectoren is de stemming ronduit negatief. De groenten in openlucht en onder glas kwamen tegelijk op de markt door het warme voorjaar. Dat drukte de veilingprijzen. Daarbovenop hadden beide sectoren te kampen met de negatieve effecten van de EHEC-crisis, wat hun negatieve stemming verklaart.

De fruittelers hadden af te rekenen met noodweer, net voor de oogst. De fruittelers die wel konden oogsten, zijn ook niet helemaal tevreden. De hagelschade bij de collega’s zorgde niet voor hogere prijzen. De siertelers, die in een zeer crisisgevoelige sector werkzaam zijn, zijn unaniem negatief. De hoge stookkosten drukken de stemming, en voor hun duur geproduceerde product vinden ze weinig tot geen afzet.

Van het optimisme in het najaar van 2010 blijft bij alle land- en tuinbouwers weinig over. De bedrijfsleiders van kleine bedrijven zijn iets minder negatief gestemd dan hun collega’s met grote bedrijven. De bedrijfsleiders van 51 tot 60 jaar (-14) zijn het meest negatief gestemd is, terwijl de jongere collega’s positiever gestemd zijn (-8 voor 40+ en -12 voor 50+). De 60-plussers (-6) zijn het minst negatief gestemd.

Twee derde van de landbouwers ondervindt belemmeringen van financiële aard (33%) of beperkingen opgelegd door de overheid (28%). De landbouwers geven aan dat de prijzen voor hun inputs stijgen. Meststoffen, voeders, gewasbeschermingsmiddelen en energie worden steeds duurder.

Het aantal landbouwers dat wil investeren, loopt met 8 procent terug tot 33 procent. Het gaat dan vooral om uitbreidingsinvesteringen en minder om vervangingsinvesteringen. Landbouwers met investeringsplannen overwegen voornamelijk de vernieuwing van gebouwen en machines.

Meer info: Vlaamse Landbouwconjunctuurindex