Rondetafel over Verantwoorde Soja onder vuur

In ons land zoeken een aantal schakels in de voedselketen onder aanvoering van de mengvoedersector naar mogelijkheden om in de toekomst alleen nog 'duurzame' soja te gebruiken. Daarbij wordt met belangstelling uitgekeken naar de vorderingen van de Rondetafel over Verantwoorde Soja (RTRS), die hoofdzakelijk een aantal Europese en Zuid-Amerikaanse stakeholders groepeert. Naar aanleiding van zijn derde internationale conferentie krijgt de RTRS tegenwind in een rapport dat werd bijeengeschreven door vijf drukkingsgroepen.

De voorbije jaren is de instroom van dierlijke eiwitten onder de vorm van soja sterk gestegen in Europa. De expansie van deze teelt in landen zoals Argentinië en Brazilië zorgt economische welvaart, maar tegelijk ook voor ontbossing, watervervuiling, bodemerosie en de verdrukking van lokale leefgemeenschappen. Om deze problemen aan te pakken, hebben een aantal stakeholders zich verenigd in de RTRS. Het gaat met name om boerenorganisaties, ngo's en bedrijven zoals Nutreco en Unilever.

Samen praten ze onder meer over criteria waaraan 'verantwoorde' soja moet voldoen. Ondanks het lidmaatschap van bijvoorbeeld de internationale milieuorganisatie WWF zijn een aantal groeperingen van oordeel dat de RTRS alleen maar een instrument is om de sojateelt groen te wassen. "De monocultuur van soja zou niet gelegitimeerd mogen worden door middel van labels. Het enige doel ervan is dat de Europese agro-industrie en de sojaproducenten hun handel over de hele wereld kunnen blijven uitbreiden", zegt An Maeyens van het milieukritisch ingestelde jongerennetwerk ASEED Europe.

"De massale toename van de sojaproductie in Paraguay heeft een vernietigend effect. Kleine boeren worden gedwongen hun boerderijen te verkopen aan de grote producenten omdat ze binnen deze agressieve industriële logica onmogelijk tegen hen kunnen optornen. De boeren belanden uiteindelijk in de steden, waar ze wanhopig werk proberen te vinden en uiteindelijk in diepe armoede belanden", voegt Javiera Rulli van het sociale onderzoekscentrum Baseis in Paraguay eraan toe.

Volgens Maeyens kan de RTRS bezwaarlijk een multistakeholder-statuut claimen omdat de direct getroffen groepen altijd geweigerd hebben om aan het initiatief deel te nemen. De kleine boeren vragen zich af waarom ze vertrouwen moeten hebben in oplossingen die aangedragen worden door dezelfde bedrijven die hen in hun bestaan bedreigen, zegt de woordvoerster van Aseed Europe. Ze verwijt de RTRS "zwakke uitgangspunten die het gebruik van gemodificeerde soja toestaan, terwijl ook aangenomen mag worden dat de controles op het gebruik van duurzame soja in gebreke zullen blijven".

Naast Aseed Europe en Baseis schreven ook het Corporate Europe Observatory, de Grupo de Reflexión Rural en het Rain Forest Action Network mee aan het 39 pagina's tellende rapport.

Meer informatie: Rapport 'The Round Tabel on Ir-Responsible Soy'