Oxfam en bedrijfsleven vechten om eerlijke handel

In de aanloop naar de Internationale Dag van de Fair Trade hebben Unizo en Voka de gang van zaken bij de eerlijke handel onder vuur genomen. Volgens de organisaties worden steeds meer ondernemers de facto gedwongen om te kiezen voor het fairtradelabels. "Er zijn een aantal openbare besturen die vaak uit onwetendheid duurzaamheid verengen tot fair trade, waardoor ze ondernemers die met een ander label even goed werken uit de markt prijzen". Oxfam Wereldwinkels beklemtoont dat de vrije concurrentie wel degelijk speelt bij overheidsopdrachten.

Unizo en Voka stellen vast dat duurzaam ondernemen een integraal onderdeel vormt van een groeiende groep ondernemers. De organisaties waarschuwen ervoor dat de concurrentie tussen de diverse duurzaamheidssystemen niet mag beknot worden. "Zoniet zullen ondernemers die willen leveren aan de overheid gedwongen worden om te kiezen voor één bepaald systeem", luidt het.

De ondernemersorganisaties ontvangen naar eigen zeggen een groeiend aantal klachten van ondernemers over oneerlijke concurrentie. Onder meer de kleine koffiebranders en leveranciers van voedingsmiddelen verliezen leveringscontracten bij gemeenten en openbare besturen omdat ze moeten opboksen tegen de Oxfam Wereldwinkels. Hoewel die commerciële activiteiten ontplooien, zijn ze in de praktijk vzw's die werken met onbetaalde vrijwilligers. Daarenboven ontvangen de Oxfam Wereldwinkels ook heel vaak subsidies", luidt het.

"Niemand kan beweren dat de overheid een bedrijf voortrekt ten opzichte van een ander bij haar keuze voor fair trade", reageert gedelegeerd bestuurder Koen Van Bockstal van Oxfam Wereldwinkels. "Indien gekozen wordt voor fairtradeproducten, dan komen alle producten met een fairtradekeurmerk daarvoor in aanmerking. Dit wordt concreet aangetoond door de koffie-aankopen van de overheid. De meeste contracten gaan immers naar privé-bedrijven die koffie aanbieden met het Max Havelaar-keurmerk".

Van Bockstal is boos omdat "het niet de eerste keer is dat het bedrijfsleven met onjuiste informatie de aanval inzet op fairtradeorganisaties en overheden die voor fair trade kiezen". Hij herinnert eraan dat Douwe Egberts vorig jaar in Nederland nog een kort geding inspande tegen de provincie Groningen omdat die al sinds 1994 handelscriteria van fair trade gebruikte in de aanbestedingen voor koffie en thee. Douwe Egberts beschouwde die aanbestedingen als onrechtmatig, maar werd in het ongelijk gesteld.

Tot slot stelt men bij Oxfam-Wereldwinkels vast dat het bedrijfsleven nog altijd "verward" is over de activiteiten van de organisatie. De commerciële en technische aspecten van de vermarkting van producten wordten opgevolgd door de coöperatieve poot, met name Oxfam Fairtrade. "Deze coöperatieve vennootschap ontvangt geen eurocent subsidies en betaalt gewoon bedrijfsbelasting. De gescheiden boekhouding van beide organisaties toont dit perfect aan", besluit Van Bockstal.(KS)