Illegale arbeid nog niet gebannen uit fruitteelt

Tijdens de oogst van appelen en peren rijden controleurs van Toezicht Sociale Wetten, Sociale Inspectie, RSZ, RVA, Vlaamse Gemeenschap en politie naar plantages om alle plukkers te controleren. Dit najaar hebben ze in 18 werkdagen in totaal 1.048 seizoensarbeiders en 75 fruittelers grondig nagetrokken. Dat is een fractie van de fruitsector, waar in het hoogseizoen soms tot bijna 20.000 mensen actief zijn. Ondanks hoge boetes tot 15.000 euro betrapten de inspecteurs bij tien telers nog 16 illegalen.

Van de Belgische plukkers hadden er al 40 een werkloosheidsuitkering. Dat is het hoogste peil sinds 1996. Bij de controles is ook gebleken dat Poolse plukkers massaal naar Zuid-Limburg afzakken voor de appelen- en perenoogst. In 2003 waren er nog maar 2 Polen actief, dit najaar al 76. Ook het aantal Congolezen is toegenomen, tot 64. Daartegenover staat de forse daling van Indiërs en Turken.

Om een betere controle te kunnen uitoefenen op de arbeid in de fruitsector, moeten de telers vanaf 1 januari een elektronische aangifte doen voordat ze het personeel inzetten. Het zogenaamde Dimona-systeem is al in andere sectoren actief. De elektronische aangifte via computer of sms-berichten vervangt de aanwezigheidsregisters en plukkaarten. De fruittelers reageren niet enthousiast omdat het systeem voor hen niet gebruiksvriendelijk is. "Dan moeten 's ochtends voor de pluk alle namen worden doorgegeven. Zie je het al gebeuren: batterij plat, gsm vergeten...", vreest een teler.

De fruittelers ontkennen niet dat er altijd wel misbruiken kunnen zijn in de sector, maar ze wijzen ook naar de overheid. "Je zou een wetboek onder de arm moeten hebben om te weten welke de regels zijn", zegt teler Luc Vanbrabant uit Gelmen. Zijn bedrijf was in orde bij een inval. "Ik heb er geen probleem mee om mijn mensen in te schrijven, maar het probleem is de 65 dagen-regeling. Seizoensarbeiders mogen maar 65 dagen per jaar plukken. Dat is te kort. Die periode moet dubbel zo lang zijn. Wanneer ik goede plukkers heb, ben ik die na 65 dagen kwijt", legt Luc Vanbrabant uit. Volgens enkele andere telers laten de reglementen en het systeem niet toe om altijd reglementair te werken.