ILVO wikt en weegt huisvestingsystemen leghennen

"In de leghennenhouderij scoren niet-kooisystemen aanzienlijk beter op het vlak van dierenwelzijn. De zogeheten verrijkte kooien zijn dan weer te verkiezen vanuit sanitaire overwegingen". Dat zijn volgens onderzoeker Frank Tuyttens de voornaamste conclusies van een studie die het ILVO uitgevoerd heeft over de sanitaire status en het welzijn van legkippen in verrijkte kooien versus niet-kooisystemen. De resultaten van het socio-economische luik van de studie worden door de landbouwadministratie voorlopig niet vrijgegeven.

Vanaf 2012 worden klassieke legbatterijen in de Europese Unie verboden. De minimumnorm wordt dan de zogeheten verrijkte kooi, die naast een grotere kooioppervlakte ook een aantal diervriendelijke elementen zoals zitstok, scharrelruimte en legnest bevat. In Vlaanderen werd beslist een onderzoek uit te voeren om na te gaan of de Europese minimumnormen al dan niet moeten verstrengd worden. De eventuele verstrenging gaat dan pas ten vroegste in 2025 in. Uit onderzoeksresultaten van het ILVO blijkt nu dat zowel kooi- en niet-kooisystemen voor- en nadelen hebben.

Uit de vergelijking van sanitaire status en dierenwelzijn op praktijkbedrijven is gebleken dat niet-kooisystemen op het vlak van gedragsmogelijkheden beter presteerden dan verrijkte kooien. Kippen in niet-kooisystemen scharrelden en liepen meer, en maakten overdag meer gebruik van de zitstokken dan kippen in verrijkte kooien, terwijl kippen in verrijkte kooien meer stonden en op de grond zaten. Kippen in niet-kooisystemen waren ook minder bang dan kippen in verrijkte kooien. Verder hadden kippen in niet-kooisystemen sterkere vleugel- en borstbeenderen.

In verrijkte kooien was de uitval dan weer lager dan in niet-kooisystemen. Ook waren er in verrijkte kooien minder kippen met breuken in het borstbeen en waren deze breuken minder ernstig dan in niet-kooisystemen. Verder was de stofconcentratie in de lucht lager in verrijkte kooien dan in niet-kooisystemen. De verrijkte kooien presteren ook beter voor wat betreft het aantal aerobe kiemen in de stallucht en op de eischaal. Wanneer alle gemeten welzijnsindicatoren opgeteld werden werden in een algemene welzijnsscore, bleek wel dat de niet-kooisystemen beter scoorden voor welzijn dan de verrijkte kooien. Beide systemen hebben echter duidelijke voor- en nadelen, luidt het bij het ILVO.

Uit een studie op het Proefbedrijf voor de Veehouderij in Geel werden in de volière aan het einde van de legperiode meer aërobe kiemen gevonden op verschillende oppervlakken van de stalinrichting en in de lucht dan in de verrijkte kooien. Via reiniging en disinfectie blijkt het echter mogelijk de bacteriologische belasting in de volière op hetzelfde basisniveau te brengen als in de verrijkte kooien. In de studie op het proefbedrijf werd eveneens aangetoond dat er geen systematische verschillen tussen beide huisvestingsystemen waren op het vlak van probiotische bacteriën in de darm en vagina. Ten slotte werden op basis van de onderzochte parameters voor stress en immuniteit geen duidelijk verschillen gevonden tussen de leghennen gehuisvest in verrijkte kooien en deze in de volièresystemen.

Het ILVO heeft reeds in juni vorig jaar een aanvraag voor een vervolgstudie ingediend bij het FOD Volksgezondheid. In de huidige studie onderzochten ze enkel niet-kooisystemen zonder uitloop. "Voor een aantal parameters zou een - al dan niet overdekte - uitloop een aanzienlijk verschil kunnen uitmaken. Zo is het niet ondenkbeeldig dat volières met een overdekte uitloop het sanitaire risico aanzienlijk zouden kunnen beperken", aldus ILVO-onderzoeker Frank Tuyttens. Op het kabinet Demotte is inmiddels een ad hoc-werkgroep in oprichting, die de minister straks moet adviseren met het oog op eventuele bijsturingen in 2010. Haar eerste opdracht is te beoordelen in hoeverre een vervolgstudie aangewezen is.(MP/KS)

Meer informatie: ILVO-onderzoek