"Ggo-sojateelt en Roundup schaden mens en milieu"

In een gezamelijk persbericht hekelen Wervel, Vredeseilanden, Velt en Greenpeace de “zogenaamd maatschappelijk verantwoorde soja” die gepromoot wordt door de Belgische mengvoedersector en de Vlaamse overheid. Aanleiding is de waarschuwing van een internationale coalitie van wetenschappers omtrent de nadelige gevolgen voor mens en milieu van de teelt van ggo-soja en het gebruik van Roundup.

Het net verschenen rapport ‘Genetisch gemanipuleerde soja: Duurzaam? Verantwoord?’ verzamelt recent wetenschappelijk onderzoek naar de gevolgen van 15 jaar ggo-sojateelt in Noord- en Zuid-Amerika. Het rapport citeert meer dan 100 wetenschappelijke studies en concludeert dat het telen van ‘Roundup Ready’ ggo-soja met grote hoeveelheden van de onkruidbestrijder glyfosaat de gezondheid van mens en dier aantast, het herbicidengebruik verhoogt en onkruid tegen het middel resistent maakt.

Het internationale onderzoeksteam concludeert bovendien dat dit productiesysteem de markten in gevaar brengt, de economische leefbaarheid van de landbouw aantast en de voedselzekerheid bedreigt. Glyfosaat is volgens het rapport veel schadelijker dan tot nu toe werd aangenomen en wordt in verband gebracht met miskramen, geboortedefecten en kanker bij mensen, zelfs met doses lager dan gangbaar in de landbouw.

De Argentijnse professor Andrés Carrasco, co-auteur van het rapport, toonde aan dat glyfosaat misvormingen veroorzaakt in de embryo’s van kikkers en kippen. Hij merkt op dat vergelijkbare effecten gevonden worden bij mensen in gebieden waar veel glyfosaat gespoten wordt. Het rapport gaat vergezeld van getuigenissen van de plattelandsbevolking in sojagebieden.

Het rapport weerlegt volgens de vier Belgsiche ngo’s duidelijk de claim dat ggo-soja ‘maatschappelijk verantwoord’ zou kunnen zijn, een claim van de Round Table for Responsible Soy (RTRS). Deze ronde tafel van stakeholders wil soja op de markt brengen met een label voor ‘maatschappelijk verantwoorde’ productie. De RTRS bestaat ondermeer uit sojaproducenten, de veevoederindustrie (BEMEFA en ook de Europese sectorvereniging FEFAC), handelsconcern Cargill, toeleveranciers Syngenta en Monsanto en WWF, het Wereldnatuurfonds.

Wervel, de Werkgroep voor een Rechtvaardige en Verantwoorde Landbouw, Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren, Vredeseilanden en Greenpeace Belgium stellen vast dat maar liefst 95 procent van de soja die geteeld wordt in de VS en Argentinië, ‘Roundup Ready’ ggo-soja is van Monsanto. Europa voert sinds 1996 deze genetisch gemodificeerde soja massaal in voor gebruik als diervoeder in de intensieve veeteelt. 

De ngo's verwijzen daarom naar het nieuwe rapport om hun kritiek te herhalen op de houding omtrent soja van BEMEFA, de beroepsvereniging van de Belgische mengvoederfabrikanten, en de Vlaamse overheid. De Belgische mengvoedersector ging er eind vorig jaar prat op de eerste lading ‘maatschappelijk verantwoorde’ soja te hebben geïmporteerd en voortrekker te zijn in Europa. Minister-president Kris Peeters ondertekende dit voorjaar nog een overeenkomst met BEMEFA om het draagvlak van het label te vergroten. In dat kader zijn de ngo’s het evenmin eens met het positief beeld van de Round Table on Responsible Soy dat door Patrick Vanden Avenne, voorzitter van FEFAC, en Yvan Dejaegher, directeur-generaal van BEMEFA wordt opgehangen in een interview met VILT op 20 september.

“De sojateelt voor veevoeding en biodiesel is één van de voornaamste oorzaken van grootschalige ontbossing en het verdrijven van de lokale bevolking in Zuid-Amerika”, luidt hun kritiek. Zij waarschuwen ook dat dit rapport aantoont dat Roundup langer in bodem en water aanwezig blijft dan eerder werd aangenomen. “Roundup wordt ook in Europa verkocht aan boeren en in tuincentra. Vaak wordt het dan geadverteerd als veilig en snel
afbreekbaar in het milieu, maar dit rapport toont het tegendeel aan”, klinkt het. Sinds de intrede van ggo-soja op de Europese markt, werd de norm voor glyfosaatresidu’s in soja versoepeld van 0,1 mg/kg naar 20 mg/kg, terwijl professor Carrasco bij 2,03 mg/kg al misvormingen in embryo’s heeft vastgesteld.

Wervel, Vredeseilanden, Velt en Greenpeace Belgium stellen vast dat critici van de ggo-sojateelt geregeld vormen van intimidatie en censuur ondervinden. In augustus nog riep Amnesty International op tot een onderzoek naar een gewelddadig incident, waarbij een groep mensen probeerde te voorkomen dat Carrasco in het stadje La Leonesa een toespraak zou houden over zijn onderzoek.

Meer informatie over het rapport en de auteurs

Lees ook : geVILT Round Table on Responsible Soy