Erosiecoördinatoren gaan meer samenwerken

In het Vlaams-Brabantse Bertem woonde minister van Leefmilieu Joke Schauvliege de startbijeenkomst bij van de erosiecoördinatoren die hun gemeenten zullen ondersteunen bij erosiebestrijdingswerken. Eind vorig jaar verleende de minister aan 51 gemeenten 2,2 miljoen euro subsidie. “Hiermee willen we de gemeenten aanmoedigen om voluit werk te maken van erosiebestrijding”, aldus Schauvliege.

Sinds 2010 kunnen gemeenten een subsidie krijgen voor het aanstellen van een erosiecoördinator. De Vlaamse overheid betaalt de kosten volledig terug tot een maximumbedrag dat afhankelijk is van de erosiegevoelige oppervlakte van de gemeente. “Dit jaar zijn al 51 gemeenten gestart met een erosiecoördinator en zes gemeenten hebben een subsidieaanvraag ingediend”, zei de minister. Voor de 57 gemeenten samen is er in 2011 een bedrag van ongeveer 2,5 miljoen euro beschikbaar.

Bodemerosie aanpakken zorgt er volgens Schauvliege voor dat heel wat kosten vermeden kunnen worden. “Vruchtbare grond verdwijnt van de akkers en komt terecht op plaatsen waar hij voor overlast zorgt. Het baggeren en ruimen van slib uit waterlopen kost de gemeenschap handenvol geld. De modder die in de riolering terechtkomt, zorgt voor schade en oplopende onderhoudskosten.”

Het Vlaams erosiebeleid richt zich tot gemeenten en landbouwers. De gemeenten moeten in eerste instantie een erosiebestrijdingsplan opmaken waarin problemen en oplossingen in kaart worden gebracht. “De voorbije jaren hebben bijna alle erosiegevoelige gemeenten zo’n plan opgemaakt. Acht ontbreken er nog in het rijtje. Ik roep hen dan ook op om werk te maken van een erosiebestrijdingsplan”, sprak Schauvliege.

Sinds 2002 hebben 31 Vlaamse gemeenten 89 erosieprojecten gerealiseerd. “Maar om de belangrijkste erosieproblemen op te lossen zijn ongeveer 800 projecten verspreid over een 100-tal gemeenten nodig”, weet de minister. Om de uitvoering van erosiebestrijdingswerken een duw te geven, kunnen de gemeenten zich laten bijstaan door een erosiecoördinator. Zij zorgen ervoor dat het erosiebestrijdingsplan wordt uitgevoerd en werken daarbij nauw samen met de bedrijfsplanners van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM).

Landbouwers kunnen allerhande erosiebestrijdingsmaatregelen nemen, zoals niet-kerende bodembewerking, perceelsranden, een grasgang, enz. Voor al die ingrepen kunnen landbouwers een vergoeding krijgen als ze een beheerovereenkomst afsluiten met VLM. Hierbij geven de bedrijfsplanners ondersteuning.

“De nood aan een combinatie van maatregelen leidt automatisch tot de nood tot samenwerking. Daarom is een samenwerkingsovereenkomst ondertekend tussen het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) en VLM”, stelt Schauvliege. Dat is de reden waarom de erosiecoördinatoren en de bedrijfsplanners een aantal keren per jaar zullen samenkomen om informatie uit te wisselen en ervaringen te delen.

In Bertem stond de eerste bijeenkomst op het programma. Deze locatie was niet toevallig gekozen. “Al sinds 2002 trachten we de erosie in de gemeente aan te pakken. Landbouwers en eigenaars stapten mee in het erosieverhaal en in 2007 werd een aarden dam, een infiltratiebekken en grasstroken aangelegd om modderstromen tegen te houden”, legt Ronald Grobben, erosiecoördinator van de gemeente Bertem, aan zijn collega’s en aan de minister uit.

Toch bleek dit onvoldoende toen er in mei 2009 maar liefst 57 liter regen per vierkante meter viel, waarvan 40 liter op één uur tijd. Modderstromen liepen het dorp binnen. “Het bewijs dat erosiebestrijding geen exacte wetenschap is, maar toch hebben de genomen maatregelen op die dag erger voorkomen”, aldus Grobben. Hij wil nog dit jaar samen met de gemeente, de landbouwers en de eigenaars verdere stappen ondernemen om de kans op modderstromen en overstromingen zoveel mogelijk in te perken.

De kosten voor kleinschalige infrastructuurwerken die erosie moeten tegengaan, moeten niet alleen gedragen worden door de gemeenten. Het Vlaams gewest betaalt 75 procent van de totale kosten terug en in Limburg, West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant springt ook de provincie bij. In deze provincies blijft nog maar tien procent van de totale kosten ten laste van de gemeenten.

Meer foto's op het VILT-Facebookprofiel.