Congres zadelt Bush op met ongewenste landbouwwet

In de Verenigde Staten hebben de Senaat en het Huis van Afgevaardigden met ruime meerderheid de landbouwwet voor de komende vijf jaar goedgekeurd. In totaal is er een bedrag mee gemoeid van 289 miljard dollar. Twee derde van het budget gaat naar voedselprogramma's voor de bevolking, 14 procent vloeit naar productiesteun voor landbouwers. President George Bush kondigde dinsdag aan dat hij zijn veto zal gebruiken. Die obstructie wordt echter tenietgedaan indien bij een nieuwe stemming in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat een tweederdemeerderheid behaald wordt.

De landbouwwet omvat tientallen programma's over een brede waaier onderwerpen. Voor de voedselprogramma's wordt de komende tien jaar een extra budget uitgetrokken van 10,3 miljard dollar. Volgens de laatste telling maken 27,7 miljoen Amerikanen gebruik van voedselbonnen. Verwacht wordt dat dit aantal intussen toegenomen is als gevolg van de gestegen voedselprijzen. Alleen al dit jaar zouden die met 4,5 procent stijgen in de VS. De voedselbanken krijgen een extra injectie van 1,25 miljard dollar. Met de verkiezingen voor de boeg hebben deze sociale maatregelen veel congresleden over de streep getrokken om op het groene knopje te drukken.

De landbouwwet heeft ook het budget verhoogd voor beheersovereenkomsten (+4 miljard dollar), de ontwikkeling van biobrandstoffen (+1,2 miljard dollar) en de steun voor alternatieve teelten (+1,35 miljard dollar). Daartegenover staat dat enkele miljarden dollars weggesneden worden uit de productiesteun en verzekeringssystemen. 5,2 miljard dollar wordt gereserveerd voor directe inkomenssteun. Als het gaat om de afroming van subsidies aan rijke boeren heeft de olifant een muis gebaard.

Wie buiten zijn landbouwbedrijf een inkomen van meer dan 500.000 dollar beurt, krijgt helemaal geen landbouwsteun. Landbouwers die uit hun boerderij een inkomen van meer dan 750.000 dollar puren, moeten het dan weer stellen zonder rechtstreekse inkomenssteun. Door deze maatregelen zou minder dan één procent van de landbouwbedrijven getroffen worden. Opmerkelijk is dat de landbouwwet 12 procent minder steun voorziet voor de productie van bio-ethanol uit maïs. Voor de productie van biobrandstof uit grassen, gewasresten en hout worden daarentegen forse subsidies in het vooruitzicht gesteld. Vooralsnog zijn de biobrandstoffen van de tweede generatie toekomstmuziek.

"Als deze wet op mijn bureau belandt, gebruik ik mijn veto", zei Bush dinsdag. "De farm bill bevat minstens tien miljard dollar verdoken kosten, blijft agrarische miljonairs subsidiëren en is in tegenspraak met de markthervormingen die besproken worden in de Doha-ronde van de Wereldhandelsorganisatie". De president is van oordeel dat onder meer het "enorme subsidieprogramma voor suiker" de handelsrelaties kan schaden en is in de context van de wereldwijde voedselcrisis ook gekant tegen de voorziene daling van het budget voor buitenlandse voedselhulp. Volgens landbouwminister Ed Schafer stuurt de goedkeuring van de wet "een verkeerd signaal naar de modale belastingbetaler die niet dezelfde hoogconjunctuur beleeft als de landbouwsector", daarbij verwijzend naar de toename van de productiesteun voor een aantal gewassen ondanks de hoge marktprijzen.

De volksvertegenwoordigers maken zich sterk dat ze een veto van Bush kunnen omzeilen. Daarvoor is in Het Huis van Afgevaardigden en de Senaat bij een nieuwe stemming een tweederdemeerderheid vereist. Tegen eind volgende week zou die procedure al voltooid kunnen zijn. De landbouwwet werd immers goedgekeurd door driekwart van de volksvertegenwoordigers en 85 procent van de senatoren. De totstandkoming van de farm bill heeft twee jaar aangesleept.(KS)

Meer informatie: Farm Bill