1 op 3 opgekochte gronden door ANB was landbouwgrond in 2022
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) heeft vorig jaar 470 hectare landbouwgrond opgekocht in Vlaanderen, dat is 32 procent van het totaal aan opgekochte grondoppervlakte. De meeste landbouwgrond werd verworven in West-Vlaanderen en Limburg. “In het Vlaams regeerakkoord werd vooropgesteld om 4.000 hectare bijkomend bos te realiseren, in eerste instantie door groene bestemmingen in te vullen”, reageert Vlaams parlementslid Bart Dochy (cd&v), die de cijfers opvroeg. “Toch blijft waardevolle landbouwgrond omgezet worden in bosgebied.”
In 2022 kocht ANB 1.460 hectare grond waarvan 470 hectare landbouwgebied. De andere gronden zijn bos- en groengebieden, natuur- en reservaatgebieden, woon-, recreatie- en industriegebieden of overige. Dat blijkt uit cijfers die Bart Dochy (cd&v) bij Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) opvroeg.
In West-Vlaanderen werd 413,5 hectare grond opgekocht waarvan 198,8 hectare landbouwgrond, in Limburg bedroeg het aandeel landbouwgrond 102,4 hectare van de in totaal 280 hectare verworven grond. Dat is respectievelijk 48 en 36,5 procent landbouwgrond in vergelijking met het totaal verworven grondoppervlakte. Daarna volgt Antwerpen met 70,5 hectare landbouwgrond die slechts een aandeel van 15,5 procent blijkt te zijn van de totale opgekochte gronden. Oost-Vlaanderen staat op vier met 58,2 hectare (33%) en in Vlaams-Brabant kocht ANB het minste landbouwgrond op: 40,6 landbouwgrond (29%).
Aandeel landbouwgrond
0
West-Vlaanderen
0
Limburg
0
Oost-Vlaanderen
0
Vlaams-Brabant
0
Antwerpen
Grote aaneengesloten stukken
Het West-Vlaamse Damme en Limburgse Herk-De-Stad waren de gemeentes waar ANB in 2022 het meest kocht; 41,9 hectare en 48 hectare. “Bij de verkoop van grote aaneengesloten lappen grond maakt de overheid misbruik van zijn financiële positie ten aanzien van landbouwers die misschien ook geïnteresseerd waren in een kleiner stuk van bijvoorbeeld twee hectare”, zegt Dochy. “Verkopers gaan uiteraard graag mee in het verhaal om hun grond in één stuk te verkopen aan een mooie prijs.”
Dit staat er in de nieuwe pachtwet
16 november 2022Herbevestigde agrarische gebieden verkocht
Opvallend is ook de 16,8 hectare landbouwgrond in herbevestigd agrarisch gebied (HAG) dat in West-Vlaanderen werd opgekocht door ANB. De afbakening van het HAG werd door de overheid in de eerste plaats gedaan om de agrarische bestemming op lange termijn vast te leggen. Maar uit deze cijfers blijkt dat herbevestigde gebieden uiteindelijk geen garantie blijken te zijn dat ze landbouwgronden blijven. “Juridisch kan het, maar het is niet aanvaardbaar”, zegt Dochy hierover. “Daar zal in de toekomst verandering in komen want in de nieuwe pachtwet is een extra bescherming voorzien voor pachters in HAG’s.”
De mogelijkheden die overheden en particulieren hebben om pacht op te zeggen voor creatie van natuur en bos worden in de nieuwe pachtwet ingeperkt. Er zal in principe niet meer geraakt kunnen worden aan herbevestigd agrarisch gebied en agrarische bestemmingen in RUP’s en ‘geschikte’ landbouwgronden, tenzij in het kader van een specifiek project (landinrichting, natuurinrichting, ruilverkaveling).
Prijskaartje
Gemiddeld betaalde ANB in 2022 47.110 euro per hectare voor zijn verworven landbouwgrond. Daarbij zitten twee grote uitschieters van ongeveer 125.281 euro en 116.227 euro per hectare in de regio Moorslede-Roeselare. Het gemiddelde prijskaartje lag wel lager dan het Vlaamse gemiddelde van 63.105 euro per hectare.
Landbouwgrond vergelijken is zeer moeilijk want het is een bijzonder specifieke markt met grote prijsverschillen per provincie en zelfs per gemeente. Limburg, waar ANB veel gronden kocht in 2022, was toen ook de minst dure provincie. Volgens de landbouwbarometer was de prijs er gemiddeld 49.176 euro per hectare. ANB betaalde voor zijn Limburgse landbouwgronden gemiddeld 47.359 euro per hectare. In West-Vlaanderen kocht ANB ook veel gronden op en betaalde er gemiddeld 66.696 euro per hectare voor. Dit ligt een goeie 10.000 euro onder de gemiddelde prijs per hectare die de landbouwbarometer optekende van 77.318 euro. Een kanttekening die hierbij moet gemaakt worden is dat doorheen het jaar de prijzen in de lift zaten door de inflatie en de landbouwbarometer geen onderscheid maakt tussen verpachte en vrije landbouwgronden. In 2020 bleek uit een analyse van ‘Observatoire du foncier agricole Wallon’ dat de meerprijs die betaald wordt voor een onverpachte landbouwgrond 27 procent bleek te zijn.
Biddit
Onverpachte gronden worden sinds kort ook vaak publiek te koop aangeboden via online platformen zoals Biddit. Dit jaar kocht ANB via Biddit 30 hectare landbouwgrond in Lichtervelde voor meer dan 100.000 euro per hectare. “Op deze manier zorgt het Agentschap voor oneerlijke concurrentie”, aldus Dochy. “Hierdoor jaagt het de grondprijs fors de hoogte in en worden geïnteresseerde land- en tuinbouwers uit de markt geprijsd. Ook dit zal veranderen wanneer de nieuwe pachtwet een feit wordt. De nieuwe regelgeving voorziet een verplichting om zich als openbaar bestuur kenbaar te maken als de verkoop via Biddit zou gebeuren. Zo weten alle geïnteresseerden dat er iemand biedt namens een openbaar bestuur.”
Bron: Eigen berichtgeving
