Yerseke depressief ondanks goed mosselseizoen

Het mosselseizoen mag dan amper twee weken ver zijn, de voorlopige balans is positief. "Een goed jaar", klinkt het hoopvol in Yerseke, de hoofdstad van de mossel. Maar toch is men in het dorp depressief. Milieuverenigingen ijveren voor een verbod op het opvissen van mosselzaad uit de Waddenzee. Als de groene jongens en meisjes hun zin krijgen, en ze haalden al een eerste slag thuis bij de Raad van State, vrezen de mosselvangers dat ze hun eeuwenoude winkel kunnen sluiten.

De mosselindustrie in Yerseke zorgt voor minstens 3.500 banen, rechtstreeks. Maar de dreiging van een sociaal slagveld hangt als een donkere schaduw over het dorp. Milieuverenigingen hebben de strijd aangebonden met het opvissen van mosselzaad. Dat wordt uit de Waddenzee gehaald, verplaatst naar diepere wateren, om twee jaar later volwassen en consumptieklare mosselen op te leveren.

De Nederlandse Raad van State oordeelde recentelijk dat de mosselvissers onterecht vergunningen hebben gekregen om mosselzaad op te vissen uit de Waddenzee. Het is immers onduidelijk of die praktijk schadelijk is voor de Waddenzee. De Raad van State wil daar eerst uitsluitsel over. Een belangrijke overwinning voor de milieuactivisten, een nederlaag voor de mosselvangers die hard aankwam.

"Zonder mosselzaad is de mosselindustrie ten dode opgeschreven, zo simpel is het", verduidelijkt mosselvisser Joachim Schot. "Vergelijk het met een bakker die geen meel meer mag maken. Dan kan hij ook geen fatsoenlijk brood meer bakken. Ik begrijp echt niet waarom het mosselzaad nu plots zo'n gevaar is. Zo doen we het hier al honderd jaar". Joachim kan het weten. Zijn vader was mosselvisser, zijn grootvader ook. Drie generaties, en de vierde is op komst.

Binnen twee à drie weken moet de Raad van State zich opnieuw uitspreken over het ophalen van mosselzaad in de Waddenzee. Dick Hoogstrate, al dertig jaar mosselvisser, is bang. "Mijn boot heeft anderhalf miljoen euro gekost, hij is speciaal ontworpen om mosselen mee op te vissen. Als de Waddenzee verboden terrein wordt voor mosselvissers, raak ik die aan de straatstenen niet meer kwijt. Het is een ramp. Voor honderden, duizenden families in en rond Yerseke dreigt een ramp".

De milieuactivisten zijn ervan overtuigd dat het opvissen van mosselzaad onherstelbare schade toebrengt aan de bodem van de Waddenzee. "Dat slaat helemaal nergens op", countert Dick Hoogstrate. "Je moet eens op de Waddenzee gaan varen na een storm van tien beaufort. Die schade kunnen wij met onze boten nog in geen honderd jaar aanrichten".

Het tweede groene argument stuit bij de mosselvissers helemaal op ongeloof. "Ze zeggen dat we de voedselvoorziening van de vogels in gevaar brengen, doordat we samen met het mosselzaad ook het slib opvissen. Maar dat slib is er alleen maar dankzij het mosselzaad. Het slib is niets meer dan uitwerpselen van de mosselen. We vissen dat pas op na anderhalf jaar. De vogels kunnen zich verdomme anderhalf jaar naar hartenlust volvreten".

Dat de groene jongens niet populair zijn in Yerseke, is een understatement. Overal in het dorp hangen posters tegen de milieuclubs: "Moordenaars van de Zeeuwse mossel. Moordenaars van Yerseke". Volgens geboren en getogen Yersekenaar Jan, knaagt de onzekerheid en de angst aan de mensen in het mosseldorp. "De mosselvissers worden er echt depressief van. Het hele dorp is depressief".

De vriendin van Jan begrijpt het niet goed. "Ik kom uit Amsterdam. Bij ons was het niet waar geweest, we waren al lang met zijn allen de straat opgekomen. Betogen, spandoeken meezeulen, kabaal maken. Wij zijn typische Hollanders, met een grote bek. In Yerseke zijn de mensen meer Vlaming dan Hollander. Ze praten niet, ze kroppen alles op. Tegen de regering ingaan, dat doe je nu eenmaal niet. Ze worden liever depressief dan te protesteren".

De mosselvissers willen wel vechten, maar hun vijanden zijn te machtig. Ze moeten niet alleen opboksen tegen de milieulobby, maar ook tegen Europa. De milieuverenigingen hebben de Europese regels aan hun zijde en vragen naar eigen zeggen niets meer dan de toepassing van die regels en wetten. Dick Hoogstrate weet het ook allemaal niet meer. "Ooit stopt het, hè. In 1994 hebben we onszelf een quotum opgelegd. Dat moest nog niet, we hebben dat volledig vrijwillig gedaan. We blijven zelfs meestal onder dat quotum, meestal laten we dan nog eens de helft liggen".

Maar volgens de mosselvisser is het nooit genoeg voor de milieuorganisaties. "Slechts 10 procent van de Waddenzee wordt nog bevist, de andere 90 procent hebben de groene jongens en meisjes al in handen. Met elke rechtszaak die ze aanspannen, en ze spannen er véél aan, krijgen ze weer een klein beetje meer hun zin. De rechter geeft hen altijd minstens een klein beetje gelijk. Schipperen noemen ze dat, zeker? Maar nog zijn de milieuactivisten niet tevreden. Nee, ze willen 100 procent, ze moeten de hele Waddenzee voor zich alleen hebben".(GL)