WUR-studie schadelijke landbouwfolie is niet relevant voor ons land

Begin deze maand publiceerde de Wageningen University & Research (WUR) de resultaten van een doctoraalstudie waaruit blijkt dat zowel gangbare als biologisch afbreekbare landbouwfolies schadelijk zijn voor het bodemleven in landbouwgrond. Maar volgens Jo Van der Donck gaat het onderzoek er verkeerdelijk van uit dat afbreekbaar plastic niet afbreekt en in hoge percentages in de bodem aanwezig blijft. “Terwijl afbreekbare folie die in België wordt verkocht wel degelijk afbreekt in de bodem”, zegt hij.

Samco doet al 25 jaar onderzoek naar afbreekbare folies en is er in geslaagd om folies te ontwikkelen die zeer dun en rekbaar zijn. “Deze eigenschappen zorgen ervoor dat onze folie niet achterblijft, maar na 2 à 4 jaar afgebroken wordt in de bodem. Het richt dus ook geen schade aan in de bodem zoals deze studie doet uitschijnen”, aldus Van der Donck. “De hoeveelheid afbreekbare folie die in een landbouwbodem aanwezig is, kan waarschijnlijk nooit hoger zijn dan 0,001 a 0,002 procent.”

China is Europa niet

Verder merkt hij op dat sommige afbeeldingen en informatie, die in het rapport gebruikt worden, gebaseerd zijn op Chinese ervaringen. “De folies die gebruikt worden op de Chinese markt zijn helemaal niet of weinig afbreekbaar”, stelt hij.

In de thesis werden de effecten van macro- en microplasticresidu van polyehtyleen en biodegradeerbaar plastic mulch film met elkaar vergeleken. Zo keek men naar de ontwikkeling van de planten, de micro-organismen rond de wortels, de fysicochemische eigenschappen van de bodem en de bodemfuncties.

Bij de potproeven werd de ontwikkeling van tarwe vergeleken op potgrond met 1 procent plastic toegevoegd. “De toevoeging van 1 procent is gebaseerd op metingen in China waar de hoeveelheid plastic in de bodem in de loop van tientallen jaren is toegenomen door gebruik van niet-afbreekbare folies. Dit is een zeer hoge hoeveelheid om te vergelijken met de afbreekbare folie die gebruikt wordt in bijvoorbeeld maïs”, klinkt het. “Dit zou betekenen dat men met een niet-afbreekbare folie, gemengd in een 30 cm bewerkte bodem gedurende 500 jaar op hetzelfde perceel deze techniek moet toepassen.”

Geen faire vergelijking

Door de toevoeging van de 1 procent plastic bleek dat de groei en ontwikkeling van tarwe slechter was bij potgrond met afbreekbaar bioplastic bestaand uit Pullulan, PET en PBT vergeleken met traditioneel polyethyleen-plastic. “Maar een toevoeging van 1 procent plastic is veel te hoog om een juiste vergelijking te maken met de afbreekbare folies die gebruikt worden in de Europese landbouw.”

“Bovendien kan men het probleem van het vasthouden van water pas vaststellen wanneer er stukjes plastic van bijvoorbeeld 1 centimeter gebruikt worden. Maar niet met microplastics, zoals vermeld wordt in het artikel”, duidt Van der Donck. “Het gebruik van 500 keer meer dan de normale hoeveelheid zal altijd afwijkingen van de standaardniveaus laten zien.”

Ten slotte was de 1 procent microplastics, die gebruikt werden in het vier maanden durende onderzoek, niet of niet deels afgebroken op het moment dat ze werden toegevoegd aan de grond. “Deze studie zou best worden herhaald met een juiste hoeveelheid folie, van een goed afbreekbare folie, die de tijd heeft om gedeeltelijk af te breken alvorens de gewasproeven gestart worden”, besluit Van der Donck.

Hij wijst er nog op dat er in Europa verschillende certificeringsbedrijven en -instellingen zijn die testen doen met afbreekbare folies. “De normen die ze kunnen geven zijn OK Compost, OK Home Compost en OK Soil. Om deze certificering te kunnen behalen zijn er veel Europese normen voor degradatie met bodem- en regenwormtesten die worden uitgevoerd voordat deze worden toegekend aan de materialen en folies. Bedrijven die biologisch afbreekbare folie op de markt brengen zijn verplicht om deze certificeringen te hebben.”

Dergelijke onderzoeken moeten volgens Van der Donck zeer nauwgezet én in samenspraak met de sector worden uitgevoerd. “Wij en andere bedrijven die afbreekbare folies ontwikkelen zijn bereid om stalen van folie aan te leveren om deze proeven samen op een correcte en realistische manier uit te voeren. Het zou beter zijn om grond van Belgische percelen te gebruiken waar de voorbije jaren folie aangebracht werd voor potproeven. Dit zou een juiste weergave geven van de achtergebleven folie.”