Wordt duurdere steak de nieuwe norm? Prijs rundvlees stijgt door ziektes en krimpende veestapel

Volgens FEBEV, de Federatie van het Belgische Vlees, is de prijs voor runderen sinds het begin van dit jaar bezig aan “een niet te stoppen opmars”. Concreet kostte een AS2-karkas van een jonge stier - de referentie op de markt - vorige week 7,4 euro per kilogram. Dat is de hoogste prijs in jaren en is een stijging van 11 procent in vergelijking met januari. Toen werd nog 6,68 euro per kilogram betaald voor datzelfde karkas.  Een nog hardere stijging is op te merken bij de karkassen van melkkoeien, deze worden momenteel voor 5,6 euro per kilogram verhandeld. In januari was dit 20 procent minder (4,47 euro). Het gaat hierbij om de prijzen die rundveehouders krijgen.  

Kantelpunt is bereikt 

Volgens FEBEV heeft de rundvleesmarkt een kantelpunt bereikt, waardoor er een tekort aan dieren is ontstaan. De directe aanleiding zijn blauwtong en IBR die de stallen teisteren. Onderliggend speelt dat de gemiddelde rundveehouder steeds ouder wordt en geen opvolgers heeft. “De stikstofproblematiek en strenge Europese regelgeving maken het steeds moeilijker voor boeren", aldus Michael Gore van FEBEV. 

Landbouworganisatie Boerenbond bevestigt het dalend aanbod en de stijgende prijzen: "Tussen januari en vandaag waren er 20 procent minder slachtingen.” Voorlopig zijn er volgens FEBEV nog geen tekorten, “maar voor bepaalde producten zoals biefstuk wordt het toch nijpend”.

ABS benadrukt van zijn kant dat deze prijsstijging niet los gezien kan worden van de lange periodes waarin de rundveeprijzen bijzonder laag waren. "Jonge, potentiële vleesveehouders werden hierdoor sterk ontmoedigd om van hun passie een beroep te maken", stelt beleidsmedewerker Mark Wulfrancke. "Met de wat betere prijzen kwam er terug interesse, maar die werd snel de kop ingedrukt door de stikstofregelgeving, die het moeilijk maakt om een leefbaar bedrijf te runnen. Bovendien worden duurzame methodes van veehouders vaak negatief geportretteerd, waardoor de droom van veel jonge landbouwers aan diggelen is geslagen."

Keten kan prijsschokken niet altijd volgen 

Pattyn levert zijn runderen aan de coöperatie Vlaams Hoeverund die onder meer levert aan Colruyt, en laat weten dat de prijsonderhandelingen vrij vlot en met wederzijds respect verlopen. “Er is begrip voor de situatie. Maar we merken op dat de keten moeite heeft om bij te blijven. De prijsstijging gaat zodanig hard dat de wekelijkse nieuwe prijzen die we ontvangen, telkens al achterhaald zijn”, aldus Pattyn.  

Volgens FEBEV zijn het voorlopig vooral de slachthuizen en snijderijen die de gevolgen dragen van de hogere prijzen. Maar de verwachting is dat ook de consument dat zal beginnen voelen in de portemonnee. "De consument zal moeten beseffen dat een kilogram vlees meer zal kosten", zegt Gore. "In een weerbare keten moet iedereen op correcte wijze zijn kost kunnen verdienen." 

Ook Colruyt bevestigt dat de "stevige uitdagingen waar de vleesveesector vandaag mee te kampen heeft, zich vertalen in een minder groot aanbod dan gewoonlijk". "Momenteel verloopt de vertaling van de stijgende aankoopprijs naar de verkoopprijs minder snel dan de stijgingen van de aankoopprijzen", duidt Colruyt.

Tijdelijk of voor even? 

Volgens Pattyn zijn de jaren van negatieve prijsvorming achter de rug en zal het huidige hoog prijsniveau voor een lange periode aangehouden worden. “De ziektes zorgen niet alleen voor een kleinere veestapel op dit moment, maar hebben ook gevolgen op lange termijn. De daling van kalveren die we dit jaar door blauwtong kennen, zal pas voelbaar zijn in 2026 wanneer ze op de markt komen. Ook de impact van de sterfte van jonge runderen van eind vorig jaar moet nog komen”, duidt Pattyn. Daarbovenop ziet hij ook niet rap een kentering komen in de verouderingsevolutie van de sector. “Dit alles zal voor een langdurig kleiner aanbod zorgen.” 

Wereldwijd tekort aan rundvee 

België is geen buitenbeentje met zijn tekort aan rundvee. Volgens marktonderzoeksbureau DCA Market Intelligence bereikten de rundveeprijzen wereldwijd recordniveaus. “Wereldwijd is het aanbod momenteel uitzonderlijk schaars. In de Verenigde Staten heeft droogte geleid tot de kleinste rundveestapel sinds 1952, ook buurlanden Canada en Mexico hebben op dit moment een beperkt aanbod”, klinkt het. “In landen als Brazilië en Australië, waar nog steeds meer vee beschikbaar is, draait de vleesexport nu op volle toeren om de tekorten elders gedeeltelijk op te vangen. Maar dit is niet genoeg om de scherpe prijsstijging af te remmen.” 

Ook Frankrijk, topleverancier van rundvlees in de EU, heeft momenteel te maken met een aanzienlijke daling van zijn veestapel. Naar verwachting zal de productie er ook nog verder dalen. Voor de volledige Unie verwacht Eurostat evenwel dat de productie terug zal aantrekken tegen het einde van 2025. In onder meer belangrijke producerende landen zoals Duitsland en Ierland worden hogere productieniveaus voorspeld.  

Wereldwijd zijn de prijzen van rundvleesproducten, zoals biefstuk en hamburgers, in supermarkten en de horeca ook gestegen volgens DCA Market Intelligence. “De prijsstijging begon aanvankelijk in het duurste segment. Maar door tekorten schoof dit steeds meer op naar goedkopere alternatieven. De prijzen zijn in een alarmerend tempo omhooggeschoten, en het einde van deze trend is nog niet in zicht”, luidt het. “Het aanbod wordt steeds instabieler. De belangrijkste reden is dat vee op jongere leeftijd wordt geslacht, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat.”