West-Vlaamse erwtjes staan onder druk

De erwtenteelt heeft het hard te verduren door de klimaatverandering, lezen we in De Standaard. Door de mislukte oogsten worden vooral de landbouwers getroffen. Jan Haspeslagh van Ardo vraagt zich af hoe lang we nog zullen kunnen genieten van de West-Vlaamse erwtjes. Ook het bedrijf, gespecialiseerd in diepvriesgroenten, voelt een onmiddellijke impact op zijn winst door de malaise in de sector. “Het effect is dubbel”, zegt Haspeslagh. “Er is minder aanvoer, waardoor je verwerkingsinstallaties niet op volle capaciteit kunnen werken, én je moet de ontbrekende volumes duurder op de markt zoeken. Als die van verder moeten komen, kost dat ook meer.”

Het is al het vijfde jaar op rij dat de erwtenoogst in België onder de verwachtingen blijft en dat is ongezien. De plant heeft veel grondoppervlakte nodig en is zeer gevoelig voor droogte en warmte. Door de lage winstmarges is een investering in irrigatie amper rendabel voor landbouwers. Sommige teelten zouden op termijn in de problemen kunnen komen, en ook de erwten horen in die categorie. “Hoe lang blijven de boeren nog in de teelt van erwten geloven”, vraagt Jan Haspeslagh van Ardo zich af in De Standaard.

 

In een scenario dat boeren zouden overschakelen op andere teelten, kan Ardo nog steeds terugvallen op erwten uit Zuid-Portugal. Maar de verwerkingsinstallaties staan in Ardooie én de consument neigt steeds meer in de richting van duurzame, lokale producten.

 

Deze zomer kende enkele moeilijke momenten voor de teelt, maar het was niet zo dramatisch als het jaar ervoor. Door de droogte van 2018 waren tekorten ontstaan waardoor de prijzen de lucht in gingen. Een kilo ajuin kost normaal 10 cent maar steeg naar 40 cent per kilo. De landbouwer, maar ook Ardo zijn hier de dupe van want de supermarkten willen een zo goedkoop mogelijke prijs. Hierdoor zijn de marges in de sector zeer laag, terwijl er toch veel geïnvesteerd moet worden. Tel daarbij nog eens de veeleisende consument die een duurzaam en gezond product wil zonder residuen van gewasbeschermingsmiddelen.

 

Ardo uit Ardooie heeft ondertussen fors geïnvesteerd in irrigatiesystemen. Met Europese subsidies heeft het West-Vlaams bedrijf een groot waterreservoir aangelegd waarin het water van de fabriek gerecupereerd wordt. Dat wordt in tijden van droogte gebruikt voor de teelt van spinazie, erwten, wortelen en uien. “West-Vlaanderen heeft weinig grondwater”, zegt Jan Haspeslagh. “Er wordt weinig ingezet op ­irrigatie. Ik ken niet veel burgemeesters die nadenken over water voor hun boeren. Rond overstromings­gevaar is er wel een bewustzijn. Maar met de klimaatverandering en langere periodes van droogte en warmte moet er meer op irrigatie ingezet worden.”