Weinig enthousiasme over ontwerp slotverklaring Rio+20

Te weinig ambitieus en te weinig duidelijke engagementen. Dat is kort samengevat de reactie van de Belgische ministers en ngo’s op het ontwerp van slotverklaring waarover na 9 dagen onderhandelen op de Rio+20-top een akkoord is bereikt. Vrijdag moet deze tekst worden ondertekend door de 193 landen binnen de Verenigde Naties, maar weinig betrokkenen spreken er zich enthousiast over uit.

"De tekst is niet ambitieus genoeg. Hij bevat te weinig duidelijke engagementen", luidt de reactie van Magnette. Al merkte hij op dat er tenminste een akkoord op tafel ligt. Dat was bijvoorbeeld anders bij de Klimaattop van Kopenhagen, die in 2010 zonder echte consensus eindigde. Voor Brussels milieuminister Huytebroeck, die ons land vertegenwoordigt binnen de Europese Unie, is de slottekst de “grootste gemene deler” geworden. “Hoewel er geen sprake is van een achteruitgang of mislukking, is er evenmin sprake van vooruitgang of een overwinning.”

Ook bij de ngo's viel voor de start van de top weinig applaus te noteren over de tekst. "Als de tekst blijft zoals hij nu is, wordt deze conferentie een historische mislukking. De armste en meest kwetsbare mensen zullen als eersten de prijs betalen. Maar ook onze toekomst ziet er somber uit door dit gebrek aan vastberadenheid”, klinkt het bij directeur Lieve Herijgers van Broederlijk Delen.

Care, dat zich inzet voor de strijd tegen armoede, vindt dat de onderhandelingen een gebrek aan ambitie bij de wereldleiders aantonen. Voor WWF komt de tekst neer op een “kolossale mislukking. Het is nu aan de wereldleiders om het proces alsnog te redden”, terwijl Greenpeace het heeft over een “epische mislukking” en “het testament van het vernietigend ontwikkelingsmodel van de 20ste eeuw”. Oxfam tot slot vreest dat de top al voorbij was vooraleer hij goed en wel van start was gegaan. “Rio+20 moest een keerpunt worden. Daar zien we geen teken van”, luidt het.

Woensdag werd naar aanleiding van de top in Rio nog een betoging gehouden door tienduizenden manifestanten. Zij pleitten voor een radicale transformatie van de economie, en zeggen weinig concrete resultaten te verwachten van de VN-top. De ‘Wereldwijde mars van de volkeren’, zoals de betoging heette, werd georganiseerd door tweehonderd organisaties uit de burgermaatschappij, om te protesteren tegen de ‘groene economie’ die wordt aangeprezen tijdens de duurzaamheidstop. De betoging verliep zonder incidenten.

Intussen sluit het Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (IDD) zich aan bij de analyse van het federaal planbureau, die stelde dat België sinds de vorige Rio-top in 1992 weinig vooruitgang heeft geboekt. “De vooruitgang is schaars en onvoldoende vergeleken met de omvang van de uitdagingen”, stelt Philippe Defeyt van het instituut. Een eerste vaststelling luidt dat de groeiende bevolking de ecologische voetafdruk van ons land zeker niet verminderd heeft.

Zo steeg het aantal wagen tussen 1970 en 2000 van twee naar vijf miljoen. Het aantal afgelegde kilometers ging zelfs met factor 3,7 omhoog. En hoewel moderne auto's weliswaar minder CO2 uitstoten, bleef de uitstoot tot 2004 aangroeien tot 25 miljoen ton, om daarna te stagneren. Waar België het volgens IDD daarentegen wel beter doet, is in de productie en consumptie van rundvlees. Sinds 2000 valt er een daling waar te nemen. Zo schat het IDD dat de jaarlijkse consumptie per inwoner van ruim 22 kilogram begin jaren '90 is teruggevallen tot nog zo'n 18 kilogram in 2009.

Meer algemeen besluit IDD dat de globale situatie “op zijn best onvoldoende en op zijn slechtst onrustwekkend is”. “Terwijl verschillende sociale problemen niet opgelost raken en zelfs nog verslechteren, lijkt het milieurisico te zijn onderschat", alsnog Defeyt.