"Wederzijds respect nodig tussen Mestbank en boer"

Als reactie op de heisa rond het nieuwe mestactieplan, heeft nu ook het Vlaams Agrarisch Centrum (VAC) een eisenpakket samengesteld dat de landbouworganisatie gaat voorleggen aan diverse overlegorganen.VAC mikt op correcte maatregelen, een vereenvoudiging van de regelgeving, stimuli voor onderzoek en voorlichting en een versterking van de begeleidende opdracht van de Mestbank.

Wederzijds respect tussen de Mestbank en de landbouwer is volgens het Vlaams Agrarisch Centrum de basis om de nitraatdoelstellingen te halen. Bij overschrijding van het nitraatresidu vraagt de Mestbank om een nitraatresidustaalname op kosten van de landbouwer. VAC wil daarom een terugbetaling van de analysekosten wanneer een tegenstaal aantoont dat de drempelwaarde niet is overschreden.

Om een juiste mestbalans te kunnen opstellen, moet de landbouwer beschikken over correcte cijfers. Stalmest is “niet-homogeen materiaal” zodat VAC vraagt om enkel met forfaitaire cijfers voor stalmest te werken. “Opslag op de kopakker moet van één naar twee maanden verlengd worden”, aldus VAC. De opslagcapaciteit van dierlijk mest dient volgens de organisatie gekoppeld te worden aan de reële productie, verminderd met de mestverwerking en opslag bij derden.

Om bedrijven de kans te geven te groeien zonder investeringen in immatriële activa, zou VAC de geannuleerde nutriëntenemissierechten boven een inhouding van 25 procent ter beschikking willen stellen aan de bedrijven. VAC dringt ook aan op volledige keuzevrijheid voor de boeren wat de systemen van totale en werkzame stikstof betreft.

“De mogelijkheid van derogatie moet open blijven”, aldus VAC, “terwijl de administratieve last wordt verminderd. Stel een bedrijf vrij van administratieve verplichtingen indien uit nitraatresidumetingen blijkt dat het derogatiebedrijf conform de normen werkt.”

De kwaliteit van de staalnemers en labo’s moet voor VAC jaarlijks en openbaar geëvalueerd worden. Enkel meetpunten die constant bevloeid zijn, geven volgens de landbouworganisatie een realistisch beeld. “Meetpunten die tijdelijk droog staan, dienen derhalve verwijderd te worden uit het meetnet”, luidt het. Tevens vraagt VAC dat de verwerking van de meetgegevens conform de Europese norm zou gebeuren om concurrentievervalsing tegen te gaan.

“De overheid dient de nodige budgetten ter beschikking te houden voor onderzoek naar het gedrag van nitraat en fosfaat”, adviseert VAC. “Uit dit fundamenteel onderzoek moeten voorlichters en landbouwers de nodige informatie krijgen zodat die laatste op een beredeneerde wijze leert bemesten.”

De Mestbank heeft toegang tot verschillende databases. “Maak daar gebruik van om de landbouwbedrijven accuraat en constructief te begeleiden zodat zij een evenwichtige mestbalans bekomen”, verklaart het Vlaams Agrarisch Centrum.

Op basis van deze gegevens moet de Mestbank er volgens VAC in slagen om het landbouwbedrijf te verwittigen indien het omwille van de mestaanvoer of dierenaantallen in een onbalans geraakt. “Preventief begeleiden is belangrijker dat curatief - lees repressief - optreden”, besluit de landbouworganisatie.