Watercrisis elke dag nijpender in China

Het Huairoureservoir is een van de vele meren rond Peking die zijn waterniveau de afgelopen jaren gestaag heeft zien afnemen. Minder regenval en een sterk gestegen waterverbruik in ontwikkelende steden als Peking veranderen de belangrijke waterreservoirs in dorre droge stukken land. Voor het belangrijkste reservoir in het gebied, Miyun, anderhalf uur rijden ten noorden van Peking, dreigt eenzelfde lot. Ongeveer 40 procent van het water dat Peking elk jaar verbruikt, is afkomstig uit dit meer. Maar Miyun is zichtbaar aan het opdrogen. Overal in het meer steken dorre eilanden boven het wateroppervlak uit, die vroeger volledig onder water lagen.

"Het waterpeil in het Miyunreservoir is nu nog slechts 25 procent van de totale capaciteit van het meer. En het waterpeil zakt nog elke dag", zegt Zhang Junfeng in Peking. Zhang is een waterexpert bij de non-profitorganisatie Green Earth Volunteers en bestudeert de rivieren en meren van China. "Er is sprake van een ernstig tekort aan water in het noorden van China", zegt Zhang. De belangrijkste oorzaak is volgens hem de klimaatverandering die voor minder regen zorgt. De neerslag in China is al sinds 1999 elk jaar onder het langetermijngemiddelde uitgekomen.

Tegelijkertijd dalen de grondwaterniveaus in het noorden van China in snel tempo. De economische ontwikkeling in de rijke oostelijke regio's zorgt aan de andere kant voor een sterk toegenomen waterbehoefte. Die combinatie verergert de toch al ernstige watersituatie in China. Chinese burgers hebben op dit moment elk jaar ongeveer 300 kubieke meter water ter beschikking. De Verenigde Naties beschouwen alles onder de 1.000 kubieke meter als een tekort aan water. De hoeveelheid water die beschikbaar is voor elke Chinees behoort tot het laagste niveau in de wereld.

China is zich al jaren bewust van de ernst van de zaak. Om het tij te keren heeft China een ambitieus infrastructuurproject gestart. Dat moet ervoor zorgen dat het kostbare water uit het zuiden via nieuw aan te leggen kanalen, dammen en meren wordt omgeleid naar het noorden. Dit zogenoemde 'South to North Water Diversion-project' kent zijn oorsprong al in oktober 1952, toen Mao een bezoek bracht aan de Gele Rivier en opperde om water om te leiden. "Er is water in overvloed in het zuiden en een tekort in het noorden. We zouden eigenlijk water moeten lenen van het zuiden en naar het noorden meten brengen", zei Mao toen.

Vijf decennia later in 2002 ging eindelijk de eerste schop de grond in. Het project wordt sindsdien in fases aangelegd en zal niet voor 2050 klaar zijn, zegt Zhang Jiyao. Deze voormalige viceminister van Water is nu directeur van het South-North Water Diversion Project Construction Committee, het projectbureau verantwoordelijk voor de aanleg van de infrastructuur. 'Het South to North Water Diversion project heeft tot doel water van de valleien van de Yangtze-rivier om te leiden naar het noorden van China', vertelt Zhang. Hij schat de kosten van het South to North Water Diversion-project op ongeveer 500 miljard yuan, iets minder dan 50 miljard euro.

Als het project afgerond is, zal elk jaar 45 miljard kubieke meter water worden omgeleid. "Hoewel het om een gigantisch project gaat, lost het initiatief het onderliggende watertekortprobleem in China niet op", zegt Zhang van het projectbureau. "De meer structurele oplossing is waterbesparing. Het omleiden van water is daar slechts een aanvulling op. We moeten het bewustzijn onder de bevolking over het besparen van water vergroten en studenten en scholieren leren hoe we efficiënter gebruik kunnen maken van water".

Nu al worden boeren aangespoord minder te irrigeren. "Grote rijstvelden worden vervangen door velden waar andere gewassen worden verbouwd die minder water nodig hebben", vertelt een lokale boer nabij het Miyun-reservoir, dat gedurende de Olympische Spelen streng wordt bewaakt door honderden gewapende soldaten en politiemensen. Om burgers en bedrijven meer bewust te maken van de schaarste van water, wordt ook de prijs van water verhoogd. Tot nu toe betalen Chinezen slechts een fractie van de prijs die in andere landen wordt betaald.(KS)