VN pleit voor vettaks en goedkopere gezonde voeding

Wereldwijd lijden 1,3 miljard mensen aan overgewicht, en sterven jaarlijks 2,8 miljoen mensen aan de gevolgen ervan. “Nationale overheden moeten van de strijd tegen ongezonde voeding dan ook dringend een prioriteit maken”, pleit VN-rapporteur Olivier De Schutter in een nieuw rapport. Concreet denkt hij aan de invoering van vettaksen en goedkopere gezonde voeding.

Het probleem van overgewicht neemt wereldwijd zorgwekkende proporties aan. Volgens de VN zou 65 procent van de wereldbevolking in een land wonen waar overgewicht meer levens eist dan ondergewicht. Dat probleem tekent zich bovendien niet alleen af in het Westen. Naar schatting zouden tegen 2030 jaarlijks 5,1 miljoen mensen in ontwikkelingslanden nooit de leeftijd van 60 jaar bereiken door ziekten gerelateerd aan overgewicht.

Volgens De Schutter is dit te wijten aan de export vanuit het Westen. “Zowel de export van voedingsproducten met hoge suiker- en vetgehalten naar ontwikkelingslanden als de export van reclame voor die ongezonde producten dragen hun steentje bij”, klinkt het in De Morgen. In Mexico zouden internationale frisdrankfabrikanten bijvoorbeeld erg veel investeren in advertenties voor hun producten, met een stijging van het aantal Mexicanen met overgewicht tot 70 procent als gevolg.

Overgewicht is niet alleen problematisch omwille van ziekten zoals diabetes die ervan het gevolg kunnen zijn, maar ook omwille van het tekort aan ijzer en vitamines dat ermee vaak gepaard gaat. Dit laatste verhoogt dan weer de kans op groei- en ontwikkelingsproblemen en een verminderde weerstand tegen allerlei ziekten.

Daarom moeten nationale overheden wereldwijd volgens De Schutter “dringend” een nationaal actieplan voor voeding opstellen, waarin taksen op ongezonde producten en hun reclame een prominente plaats krijgen. Verder moeten de actieplannen stimuli bevatten voor lokale voedselproductie en maatregelen om gezonde voeding goedkoper te maken. “Want zolang junkfood goedkoper blijft dan gezonde voeding, zal het obesitaprobleem niet opgelost raken.”

De Schutter wijst er bovendien op dat de huidige maatregelen, waarbij overheden de verantwoordelijkheid doorschuiven naar voedingsproducenten door slechts vrijwillige richtlijnen op te leggen, tekort schieten. Daarbij stelt hij nog dat ook het landbouwsysteem moet worden aangepast. “Want de voorbije 40 jaar is de landbouwproductie erg toegenomen, maar niet proportioneel. Zo is de productie van granen bijvoorbeeld veel meer gestimuleerd dan de productie van fruit en groeten. Ook dit moet worden rechtgetrokken, willen we de vicieuze cirkel van onder- en overgewicht doorbreken.”

Wat België betreft, stelt De Schutter dat snel en kordaat moet worden gereageerd. Vandaag is bijna de helft van de Belgen te waar, heeft een derde overgewicht en is nog eens 14 procent obees. “Daarmee behoort het land tot de middenmoot, maar dit kan snel evolueren wanneer niet kordaat wordt gereageerd. Daarom moet de overheid een overkoepelende strategie ontwikkelen, waarbij onderwijs, landbouw, preventie en voeding worden betrokken.”

Vlaams minister voor Welzijn Jo Vandeurzen maakte vorige jaar al 1 miljoen euro vrij voor de strijd tegen obesitas, maar dit heeft volgens voedingsexpert Patrick Mullie in De Morgen nauwelijks geholpen. Tegen 2015 werkt de Vlaamse overheid nog aan een betere ondersteuning door zorgverstrekkers en een sensibiliseringscampagne op het werk en op school.

Meer info: VN-rapport