Vlaanderen wil overgebleven hoogstamboomgaarden redden

Volgens Vlaams parlementslid en oud-burgemeester van Sint-Truiden Ludwig Vandenhove (sp.a) verdwijnen er nog altijd meer hoogstam fruitbomen dan dat er nieuwe worden aangeplant. "Die hoogstamboomgaarden bepalen het typisch beeld van Haspengouw, daarvoor komen toeristen naar hier", zegt hij. "Het is belangrijk dat ze behouden blijven, het gaat om cultureel erfgoed. En die hoogstamboomgaarden zijn ook belangrijk voor de biodiversiteit."

De afgelopen jaren namen de gemeentebesturen en Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren al verschillende maatregelen om de hoogstamboomgaarden te beschermen of opnieuw aan te planten. Maar volgens Ludwig Vandenhove is er meer controle nodig. "Commercieel en economisch zijn die hoogstamboomgaarden niet interessant voor telers”, reageert het parlementslid. “En ik heb de indruk dat er na elke storm weer hoogstambomen verdwijnen. En dat zijn meer bomen dan er echt geveld zijn door de natuur. Voor veel mensen is dat blijkbaar de ideale gelegenheid om hun bomen zelf te laten sneuvelen."

Vlaams minister voor Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele heeft een opdracht uitbesteed om de hoogstamboomgaarden in Vlaanderen te inventariseren. “Die inventarisatie zal zich richten op Haspengouw en Voeren. Maar het is de bedoeling om, op basis van de kennis opgedaan tijdens de inventarisatie en de resultaten hiervan, een handleiding ‘Inventariseren van hoogstamboomgaarden’ op te stellen die voor heel Vlaanderen bruikbaar is”, aldus de minister in een antwoord op een schriftelijke vraag van Vandenhove.

De start van die inventarisatie is voorzien in februari 2021 met oplevering tegen 1 maart 2022. “Na oplevering, al zal wellicht tijdens de studie al een en ander duidelijk worden en kunnen we verdere beleidsconclusies trekken”, zegt minister Diependaele.

“Een deel van de studie bevat ook het onder de loep nemen van het vergunningsproces: hoe verloopt dit nu in verschillende gemeenten en waar is verbetering mogelijk of nodig?”, gaat de minister verder. “De opmaak van een afwegingskader voor vergunningen zou voor meer uniformiteit in de aanpak moeten zorgen en een kader scheppen voor het omgaan met kappingen en kapaanvragen, inclusief handhaving.” Ook minister van Omgeving en Toerisme Zuhal Demir schaarde zich achter de plannen.

“Deze hoogstamboomgaarden zijn typisch voor het Limburgse landschap en ik ga er vanuit dat er voortaan strenger wordt opgetreden, anders zijn ze binnenkort allemaal verdwenen”, besluit Vlaams parlementslid Ludwig Vandenhove.